Przygotowywano je w świątyniach polskich z wielką starannością już w średniowieczu. Najczęściej przypominają wyglądem grotę skalną, w której wśród kwiatów, świec i symboli religijnych spoczywa przykryta całunem figura zdjętego z krzyża Chrystusa. Zobacz Groby Pańskie z elbląskich parafii.
Grobem Pańskim nazywa się miejsce wydzielone w kościele, najczęściej w bocznej nawie, gdzie na zakończenie liturgii Wielkiego Piątku przenosi się skryty w monstrancji Najświętszy Sakrament, co symbolicznie ma przypominać złożenie ciała Chrystusa w mogile.
Warty honorowe
Z przygotowywania i dekoracji grobów pańskich słynęły zawsze miasta. Prym wiodły zwłaszcza te, które tak jak Elbląg, posiadały duże świątynie. Z opisu pozostawionego przez odwiedzającego Polskę w XVII wieku L. de Labourera dowiadujemy się, że „We wszystkich prawie grobach leżał Pan Jezus umarły, przy nim Matka Najświętsza; widać było rozpadającą się ziemię i niebios różne obroty; wszystko to nader okazałe dla nieprzeliczonej liczby lamp i świec jarzących. Grób w Kościele Jezuitów (w Warszawie) był cały złożony z płaszczów i szyszaków i broni prawdziwej.” (Cyt. Za B. Ogrodowska, Zwyczaje, obrzędu i tradycje w Polsce, Verbinum 2001). Często przy grobach Pańskich aż do rezurekcji wystawiane były warty honorowe zwane też strażą grobową, składające się z przedstawicieli różnych służb mundurowych i harcerzy. Zwyczaj ten praktykowany jest do dzisiaj na Ziemi Rzeszowskiej.
Zwyczaj miejski
Ponadto od XVII wieku w dużych miastach, a przede wszystkim w Krakowie i Warszawie wokół grobów Pańskich ustawiano figury, niekiedy ruchome, przedstawiające sceny biblijne. Oglądać je przychodziły całe rodziny, ponieważ według zwyczaju w Wielką Sobotę obejrzeć trzeba było przynajmniej trzy groby Pańskie. Była to też okazja do spaceru w rodzinnym gronie i zaprezentowania rodzinny innym mieszczanom.
Dla tych, którzy z różnych powodów nie mogą obejrzeć grobów z elbląskich świątyń, przygotowaliśmy fotogalerię.
Warty honorowe
Z przygotowywania i dekoracji grobów pańskich słynęły zawsze miasta. Prym wiodły zwłaszcza te, które tak jak Elbląg, posiadały duże świątynie. Z opisu pozostawionego przez odwiedzającego Polskę w XVII wieku L. de Labourera dowiadujemy się, że „We wszystkich prawie grobach leżał Pan Jezus umarły, przy nim Matka Najświętsza; widać było rozpadającą się ziemię i niebios różne obroty; wszystko to nader okazałe dla nieprzeliczonej liczby lamp i świec jarzących. Grób w Kościele Jezuitów (w Warszawie) był cały złożony z płaszczów i szyszaków i broni prawdziwej.” (Cyt. Za B. Ogrodowska, Zwyczaje, obrzędu i tradycje w Polsce, Verbinum 2001). Często przy grobach Pańskich aż do rezurekcji wystawiane były warty honorowe zwane też strażą grobową, składające się z przedstawicieli różnych służb mundurowych i harcerzy. Zwyczaj ten praktykowany jest do dzisiaj na Ziemi Rzeszowskiej.
Zwyczaj miejski
Ponadto od XVII wieku w dużych miastach, a przede wszystkim w Krakowie i Warszawie wokół grobów Pańskich ustawiano figury, niekiedy ruchome, przedstawiające sceny biblijne. Oglądać je przychodziły całe rodziny, ponieważ według zwyczaju w Wielką Sobotę obejrzeć trzeba było przynajmniej trzy groby Pańskie. Była to też okazja do spaceru w rodzinnym gronie i zaprezentowania rodzinny innym mieszczanom.
Dla tych, którzy z różnych powodów nie mogą obejrzeć grobów z elbląskich świątyń, przygotowaliśmy fotogalerię.
mk