UWAGA!

O Żuławach i domach podcieniowych

 Helena Sokołowska - mieszkanka domu i Tomasz Błyskosz - kierownik Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Gdańsku
Helena Sokołowska - mieszkanka domu i Tomasz Błyskosz - kierownik Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Gdańsku (fot. kadr z materiału filmowego Tomasza Misiuka)

Jak kiedyś gospodarowano na Żuławach i jak mieszkali dawni Żuławiacy? Odpowiedzi na te i inne pytania poznamy już w najbliższy weekend (20-21 ​grudnia) po obejrzeniu filmów dokumentalnych o domach podcieniowych na stronach: eŚwiatowid.pl oraz portel.pl ​.

- Z kamerą odwiedziliśmy dom w Rozgarcie - mówi Agnieszka Jarzębska, koordynatorka​ projektu „S.O.S. dla żuławskich domów podcieniowych”,​ który realizuje Centrum Spotkań Europejskich „Światowid”. - Jest to duży dom z zachowanymi historycznymi zabudowaniami gospodarczymi. W samym domu na szczególną uwagę zasługują m.in. ozdobny piec oraz znajdujący się na poddaszu, zawieszony do krokwi podcienia drewniany kołowrót. Kołowrót najprawdopodobniej stanowi część dawnego żurawia, przy pomocy którego na piętro, przez zachowane do dziś klapy w stropach wystawki i podcienia, wciągano worki ze zbożem.
       Za sprawą kolejnego filmu dowiemy się jak dawniej gospodarowano na Żuławach.
       - Słyszy się często, że była to kraina mlekiem i miodem płynąca… Ale co to znaczy? Pewne wyobrażenie na ten temat dają wspomnienia uczestników Powstania Listopadowego, internowanych na Żuławach przez władze pruskie - dodaje Agnieszka Jarzębska.
       Na stronach eŚwiatowid.pl oraz portEl.pl, a także w Telewizji Elbląskiej, pojawi się w sumie 15 filmowych​ opowieści o domach podcieniowych, ​które powstały w ramach projektu „S.O.S. dla żuławskich domów podcieniowych”.
       Domy podcieniowe w większości są własnością prywatną, tylko niektóre można zwiedzać. Widzowie będą mieli taką okazję. O domach opowiedzą zarówno ich ​mieszkańcy, jak i eksperci. Każdy z filmów trwa około 30 minut.
       Zdjęcia i wywiady były realizowane od marca do lipca w zabytkach i instytucjach partnerskich, w tym w muzeach (Gdańsk, Elbląg, Nowy Dwór Gdański), oddziałach Narodowego Instytutu Dziedzictwa​ (Olsztyn, Gdańsk), urzędach ochrony zabytków (Elbląg, Olsztyn, Gdańsk). Scenariusze napisały: Agnieszka ​Jarzębska i Marta Hajkowicz, autorami zdjęć są: Tomasz Misiuk i Jacek Szulecki. Filmy będą dostępne także w wersji z napisami dla osób niesłyszących.
       Na Żuławach zachowało się około stu domów podcieniowych. Pochodzą głównie z XVIII i XIX wieku, najstarsze - z początku XVII wieku. Nie wszystkie wpisan​o do rejestru zabytków. Z roku na rok ich ubywa, popadają w ruinę, są rozbierane, przebudowywane. W przeważającej większości przypadków są w złym lub bardzo złym stanie. W większości mieszkają ludzie niezamożni, którzy nie są w stanie w odpowiedni sposób zatroszczyć się o zabytki, dbać o bieżące utrzymanie, niezbędne naprawy, konserwację.
      
       Projekt „S.O.S. dla żuławskich domów podcieniowych” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz​ Województwa Warmińsko-Mazurskiego
       Partnerzy: Narodowy Instytut Dziedzictwa wraz z Oddziałami Terenowymi w Olsztynie i Gdańsku, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie wraz z delegaturą w Elblągu, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gdańsku, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Muzeum Archeologiczno - Historyczne w Elblągu, Żuławski Park Historyczny w Nowym Dworze Gdańskim, Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego Klub Nowodworski, Stowarzyszenie Jantar
      
       Patroni medialni: Polskie Radio Olsztyn, Polskie Radio Gdańsk, Portal KulturaLudowa.pl, Miesięcznik Spotkania z Zabytkami, Telewizja Elbląska, Elbląska Gazeta Internetowa portEl.pl, Dziennik Elbląski, Portal Kulturalny Warmii i Mazur eŚwiatowid.pl, portal społecznościowy ekulturalni.pl

      
      
      
Sylwia Warzechowska, CSE Światowid

Najnowsze artykuły w dziale Kultura

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)