W tym roku planuje się brukowanie wielu elbląskich ulic. Latem zeszłego roku na Meyerscher Platz w pobliżu rzeki Elbląg zgromadzono w tym celu duży skład kamieni. […]. Brukowana będzie m.in. ulica Chocimska (niem. Hochmeisterstraße), która ma stanowić połączenie ul. Bema z Schrebergärten. Ulica ma mieć 10 metrów szerokości, jezdnia będzie szeroka na 5,5 metra. […] (ENN, czwartek, 12.02.1914 r.)
Nie kupujcie w niedzielę!
Niemiecki Związek Klientów przysłał ulotkę z prośbą o zastosowanie się do niej:
„Nie kupujcie w niedzielę, ponieważ nasi współobywatele, a mianowicie właściciele sklepów i ich pracownicy, potrzebują wolnej niedzieli do spokoju i wypoczynku, do załatwienia innych poza zawodowymi obowiązków, do spędzania czasu z rodziną [...]. Wolna niedziela jest konieczna dla wzmocnienia i utrzymania w zdrowiu naszego społeczeństwa dla dobra całego kraju. W niemieckim Reichstagu przedłożony został projekt ustawy odnośnie uregulowania prawa do niedzielnego wypoczynku w świecie handlu. […]. Klienci apelują jednak, że chcą, by sklepy w niedzielę były otwarte. Pozwólmy na zamykanie w niedzielę wszystkich sklepów z wyjątkiem tych, które zajmują się sprzedażą świeżych i szybko psujących się produktów. […]. Apelujemy do naszych współobywateli: „Nie kupujcie w niedzielę!” (ENN, czwartek, 12.02.1914 r.)
Wieża ku pamięci cesarza Wilhelma
Jak już donosiliśmy na naszych łamach, w pobliżu Kadyn (niem. Cadinen) planowane jest wzniesienie budowli imponującej wielkości. Ma być nią wieża ku pamięci pierwszego cesarza* zjednoczonego niemieckiego imperium. […] Cały kompleks autorstwa radcy budowlanego Alfreda Lessera z Berlina ma przypominać zamek na podobieństwo tego w Malborku. Oprócz wieży, która wznosić się ma na najwyższym wzniesieniu Piastowa (niem. Königshagen) nieopodal Kadyn, powstaną także przylegające do niej budynki i otoczone murami wejście obronne oraz teren o powierzchni 1200 metrów kwadratowych. Czworoboczna wieża, w której powstanie sala pamięci z apsydą […], osiągnie wysokość 50 metrów. W budynku gospodarczym, który przez okalający mur (będą się w nim mieścić pokoje) będzie połączony z budynkiem głównym, znajdować się ma sala bankietowa oraz mieszkania dla kasztelana […]. W budynku tym przewidziano również restaurację. Ponieważ wwóz materiałów jest bardzo trudny, początek budowy planuje się dopiero na jesień przyszłego roku. Poświęcenie gotowej budowli nastąpi najwcześniej wiosną 1917 roku. Koszty budowy będą opiewać na sumę 450-500 tysięcy marek, pieniądze będą pochodzić z bogatych datków osób prywatnych. Dzięki tej wspaniałej budowli Kadyny, których zabytki już zostały wzbogacone o nowy kościół wzniesiony przez cesarza, jeszcze bardziej zyskają na znaczeniu. (ENN, niedziela, 15.02.1914 r.)
* mowa tu o Wilhelmie I Hohenzollernie, urodzonym jako Wilhelm Friedrich Ludwig von Preussen (1797-1888). Regent, a później król Prus w latach 1861-1888 z dynastii Hohenzollernów, od 1871 cesarz niemiecki, współtwórca II Rzeszy Niemieckiej. Wilhelm był drugim synem Fryderyka Wilhelma III i królowej Luizy z dynastii meklemburskiej. Po zjednoczeniu Niemiec, które było w dużej mierze jego udziałem, poświęcił się pracy na rzecz nowego państwa, m.in. założył i promował rozbudowę floty cesarskiej, ograniczając swe zainteresowania reformami w Prusach – Wikipedia.
Przedstawianie „Wiara i ojczyzna”
By odświeżyć wspomnienia z czasów smutnej emigracji salzburskiej, Ewangelicki Związek Mężczyzn i Chłopców zaprasza na sztukę „Wiara i ojczyzna” (niem. Glaube und Heimat) Karla Schoenherra, która zostanie wystawiona 21 i 22 marca br. w Domu Wypoczynkowym (niem. Erholungsheim). (ENN, poniedziałek, 16.02.1914 r.)
Wieści z elbląskiego konserwatorium
Dotychczasowy dyrektor elbląskiego konserwatorium pan Hans Wolf opuścił Elbląg. Przyjął on stanowisko nauczyciela gry na fortepianie w konserwatorium w Aschaffenburgu [miasto w południowych Niemczech nad rzeką Men]. (ENN, wtorek, 17.02.1914 r.)
Odeszła zasłużona nauczycielka
Panna Agnes Schneider, znana i lubiana elbląska nauczycielka, zmarła w wieku 53 lat w szpitalu sióstr diakonisek, w którym przebywała już od roku. Panna Schneider ciężko chorowała. Ostatnio była zatrudniona w Pierwszej Szkole dla Dziewcząt. W zawodzie przepracowała 22 lata. (ENN, środa, 18.02.1914 r.)
Zawody piłki nożnej
Elbląski Związek Sportowy w najbliższą niedzielę rozegra w Olsztynie (niem. Allenstein) mecz ze Związkiem Sportowym Olsztyn. (ENN, środa, 18.02.1914 r.)
***
Publikujemy teksty przypominające wydarzenia z 1914 roku, dziejące się w naszym mieście i okolicach. Dziś kolejny zestaw wiadomości z lutego 1914. Przeglądamy stare numery „Elbinger Neueste Nachrichten”, korzystając ze zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Elbląskiej.
Niemiecki Związek Klientów przysłał ulotkę z prośbą o zastosowanie się do niej:
„Nie kupujcie w niedzielę, ponieważ nasi współobywatele, a mianowicie właściciele sklepów i ich pracownicy, potrzebują wolnej niedzieli do spokoju i wypoczynku, do załatwienia innych poza zawodowymi obowiązków, do spędzania czasu z rodziną [...]. Wolna niedziela jest konieczna dla wzmocnienia i utrzymania w zdrowiu naszego społeczeństwa dla dobra całego kraju. W niemieckim Reichstagu przedłożony został projekt ustawy odnośnie uregulowania prawa do niedzielnego wypoczynku w świecie handlu. […]. Klienci apelują jednak, że chcą, by sklepy w niedzielę były otwarte. Pozwólmy na zamykanie w niedzielę wszystkich sklepów z wyjątkiem tych, które zajmują się sprzedażą świeżych i szybko psujących się produktów. […]. Apelujemy do naszych współobywateli: „Nie kupujcie w niedzielę!” (ENN, czwartek, 12.02.1914 r.)
Wieża ku pamięci cesarza Wilhelma
Jak już donosiliśmy na naszych łamach, w pobliżu Kadyn (niem. Cadinen) planowane jest wzniesienie budowli imponującej wielkości. Ma być nią wieża ku pamięci pierwszego cesarza* zjednoczonego niemieckiego imperium. […] Cały kompleks autorstwa radcy budowlanego Alfreda Lessera z Berlina ma przypominać zamek na podobieństwo tego w Malborku. Oprócz wieży, która wznosić się ma na najwyższym wzniesieniu Piastowa (niem. Königshagen) nieopodal Kadyn, powstaną także przylegające do niej budynki i otoczone murami wejście obronne oraz teren o powierzchni 1200 metrów kwadratowych. Czworoboczna wieża, w której powstanie sala pamięci z apsydą […], osiągnie wysokość 50 metrów. W budynku gospodarczym, który przez okalający mur (będą się w nim mieścić pokoje) będzie połączony z budynkiem głównym, znajdować się ma sala bankietowa oraz mieszkania dla kasztelana […]. W budynku tym przewidziano również restaurację. Ponieważ wwóz materiałów jest bardzo trudny, początek budowy planuje się dopiero na jesień przyszłego roku. Poświęcenie gotowej budowli nastąpi najwcześniej wiosną 1917 roku. Koszty budowy będą opiewać na sumę 450-500 tysięcy marek, pieniądze będą pochodzić z bogatych datków osób prywatnych. Dzięki tej wspaniałej budowli Kadyny, których zabytki już zostały wzbogacone o nowy kościół wzniesiony przez cesarza, jeszcze bardziej zyskają na znaczeniu. (ENN, niedziela, 15.02.1914 r.)
* mowa tu o Wilhelmie I Hohenzollernie, urodzonym jako Wilhelm Friedrich Ludwig von Preussen (1797-1888). Regent, a później król Prus w latach 1861-1888 z dynastii Hohenzollernów, od 1871 cesarz niemiecki, współtwórca II Rzeszy Niemieckiej. Wilhelm był drugim synem Fryderyka Wilhelma III i królowej Luizy z dynastii meklemburskiej. Po zjednoczeniu Niemiec, które było w dużej mierze jego udziałem, poświęcił się pracy na rzecz nowego państwa, m.in. założył i promował rozbudowę floty cesarskiej, ograniczając swe zainteresowania reformami w Prusach – Wikipedia.
Przedstawianie „Wiara i ojczyzna”
By odświeżyć wspomnienia z czasów smutnej emigracji salzburskiej, Ewangelicki Związek Mężczyzn i Chłopców zaprasza na sztukę „Wiara i ojczyzna” (niem. Glaube und Heimat) Karla Schoenherra, która zostanie wystawiona 21 i 22 marca br. w Domu Wypoczynkowym (niem. Erholungsheim). (ENN, poniedziałek, 16.02.1914 r.)
Wieści z elbląskiego konserwatorium
Dotychczasowy dyrektor elbląskiego konserwatorium pan Hans Wolf opuścił Elbląg. Przyjął on stanowisko nauczyciela gry na fortepianie w konserwatorium w Aschaffenburgu [miasto w południowych Niemczech nad rzeką Men]. (ENN, wtorek, 17.02.1914 r.)
Odeszła zasłużona nauczycielka
Panna Agnes Schneider, znana i lubiana elbląska nauczycielka, zmarła w wieku 53 lat w szpitalu sióstr diakonisek, w którym przebywała już od roku. Panna Schneider ciężko chorowała. Ostatnio była zatrudniona w Pierwszej Szkole dla Dziewcząt. W zawodzie przepracowała 22 lata. (ENN, środa, 18.02.1914 r.)
Zawody piłki nożnej
Elbląski Związek Sportowy w najbliższą niedzielę rozegra w Olsztynie (niem. Allenstein) mecz ze Związkiem Sportowym Olsztyn. (ENN, środa, 18.02.1914 r.)
***
Publikujemy teksty przypominające wydarzenia z 1914 roku, dziejące się w naszym mieście i okolicach. Dziś kolejny zestaw wiadomości z lutego 1914. Przeglądamy stare numery „Elbinger Neueste Nachrichten”, korzystając ze zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Elbląskiej.
tłum. DK
