Dzisiaj rano około godz. 9.30 w okolicy dworca na zepsutej zwrotnicy wykoleił się tramwaj. Całe szczęście, wypadek ten nie narobił większych szkód. Na miejsce przybyła natychmiast pomoc i przestawiła tramwaj na tor. Objazd na zwrotnicy przy dworcu należy do bardzo niebezpiecznych, zwrotnica wymaga bowiem natychmiastowej naprawy. (ENN, środa, 12.11. 1913 r.)
Ważne dla właścicieli psów
Rolnik Landig z miejscowości Miłoradz (niem. Mielenz) włóczył się ze swoim kundlem po terenie należącym do właściciela ziemskiego nazwiskiem Vollerthun. Oprócz psa pana Landiga na polu pana V. wałęsał się jeszcze drugi pies. Oba psy rzuciły się nagle w pogoń za zającem. Ponieważ Vollerthun już wcześniej znajdował na swoim terenie zwłoki zajęcze, przez co doznał dość znacznych strat, zlecił swojemu 16-letniemu synowi zabicie wszystkich wałęsających się po jego polu psów. Syn właściciela wziął więc strzelbę i wymierzył nią w kierunku psów, trafił jednak tylko psa pana Landiga, który natychmiast zdechł.
Landig wniósł sprawę do sądu. Sąd dla nieletnich w Malborku skazał młodego mężczyznę z powodu umyślnego uszkodzenia mienia na trzy dni więzienia lub karę pieniężną w kwocie 9 marek. Od tego wyroku odwołał się ojciec chłopca. Jego sprawa była dziś ponownie rozpatrywana przed izbą karną. Sąd apelacyjny anulował wcześniejszy wyrok i uniewinnił oskarżonego, ponieważ żadne naruszenie mienia nie miało miejsca, a sam oskarżony był upoważniony przez swojego ojca do zabicia zwierzęcia kłusującego po terenach łowieckich. (ENN, poniedziałek, 17.11.1913 r.)
Zmarł dyrektor Sy
W wieku 60 lat zmarła wczoraj znana elbląska osobistość, dyrektor Sy. Sy przez wiele lat zarządzał browarem Angielski Zdrój (niem. Englisch Brunnen). Swoją pracę w przedsiębiorstwie rozpoczął w 1880 r., a po czteroletnim okresie urzędowania na stanowisku prokurenta został jego dyrektorem. Za rządów dyrektora Sy browar prężnie się rozwijał, po części za sprawą zmarłego Sy.
Ciężka choroba oczu, na którą cierpiał elblążanin, a która doprowadziła go do prawie zupełnej ślepoty, była powodem jego rezygnacji ze stanowiska. Nastąpiło to ostatecznie 1 października 1909 roku [...]. (ENN, piątek, 21.11.1913 r.)
Niepewny gość
Policja aresztowała marynarza Wilhelma Parnemanna z Berlina, który unikał obowiązku służby wojskowej. Mężczyzna podał fałszywe dane (podał się za Willy’ego Hoffmanna) i pod takim nazwiskiem stanął jako świadek przed sądem, zeznając pod przysięgą.
P. został znów zaprowadzony przed sąd. (ENN, poniedziałek, 17.11.1913 r.)
Okręgowe zawody w gimnastyce w 1914 r.
Północnowschodni okręg nr II Niemieckich Gimnastyków, który obejmuje prowincje Prus Wschodnich i Zachodnich oraz okręg administracyjny Bydgoszcz (niem. Bromberg), zapowiedział na rok 1914 okręgowe zawody gimnastyczne […]. Ostatnie zawody gimnastyczne miały miejsce w 1910 roku w Grudziądzu (niem. Graudenz). Miejsce przyszłorocznych zawodów nie jest na chwilę obecną jeszcze ustalone, ponieważ Olsztyn (niem. Allenstein) wycofał swoje zaproszenie.
Ze względu na wielkość naszego okręgu oraz dużą liczbę uczestników imprezy (szacuje się, że udział w zawodach weźmie około 1500 sportowców) w rachubę wchodzi tylko większe miasto. Zawody potrwają trzy dni. (ENN, sobota, 22.11.1913 r.)
Do kogo należą psy?
Do elbląskiego biura rzeczy znalezionych przyniesiono dwa psy. Są to psy rasowe, bernardyn i buldog angielski. Psy czekają na swojego właściciela. Przypominamy, że należy się zwrot kosztów za dotychczasowe utrzymanie zwierząt. (ENN, sobota, 22.11.1913 r.)
Zebranie wysokich urzędników budowlanych
Wysocy urzędnicy budowlani okręgu administracyjnego Gdańsk (niem. Danzig) obradowali wczoraj w hotelu König von Preußen w Malborku pod przewodnictwem radcy budowlanego* Lehmbecka. Wieczorem panowie udali się do Elbląga. (ENN, sobota, 22.11.1913 r.)
* Miejscy radcy budowlani (niem. Stadtbaurat) w polskiej literaturze określani również jako architekci miejscy, zasiadali dawniej w magistratach w Prusach, a obecnie nadal w Bawarii. Z wykształcenia byli zwykle architektami albo inżynierami budownictwa lądowego lub wodnego. Jako członkowie zarządu miasta otrzymywali często wynagrodzenie niewiele niższe od burmistrzów i nadburmistrzów; niekiedy posiadali równolegle rangę burmistrza. Zakres uprawnień i zadań miejskich radców budowlanych był niegdyś stosunkowo rozległy, obejmował zazwyczaj nadzór nad policją budowlaną (tj. urzędem wydającym pozwolenia na budowę), planowanie urbanistyczne, a także nierzadko osobiste zaangażowanie w projekty i nadzór realizacyjny komunalnych inwestycji budowlanych, takich jak kanalizacja, wodociągi, budynki ratuszy, szkół, szpitali, kaplic cmentarnych itp. Od początku XX w., a zwłaszcza w okresie po I wojnie światowej, punkt ciężkości przeniósł się na kierowanie rozwojem miasta poprzez organizowanie budownictwa komunalnego oraz planowanie przestrzenne – Wikipedia].
***
W tym roku publikujemy teksty przypominające wydarzenia z 1913 roku, dziejące się w naszym mieście i okolicach. Dziś kolejne wiadomości z listopada 1913. Przeglądamy stare numery „Elbinger Neueste Nachrichten”, korzystając ze zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Elbląskiej.
Rolnik Landig z miejscowości Miłoradz (niem. Mielenz) włóczył się ze swoim kundlem po terenie należącym do właściciela ziemskiego nazwiskiem Vollerthun. Oprócz psa pana Landiga na polu pana V. wałęsał się jeszcze drugi pies. Oba psy rzuciły się nagle w pogoń za zającem. Ponieważ Vollerthun już wcześniej znajdował na swoim terenie zwłoki zajęcze, przez co doznał dość znacznych strat, zlecił swojemu 16-letniemu synowi zabicie wszystkich wałęsających się po jego polu psów. Syn właściciela wziął więc strzelbę i wymierzył nią w kierunku psów, trafił jednak tylko psa pana Landiga, który natychmiast zdechł.
Landig wniósł sprawę do sądu. Sąd dla nieletnich w Malborku skazał młodego mężczyznę z powodu umyślnego uszkodzenia mienia na trzy dni więzienia lub karę pieniężną w kwocie 9 marek. Od tego wyroku odwołał się ojciec chłopca. Jego sprawa była dziś ponownie rozpatrywana przed izbą karną. Sąd apelacyjny anulował wcześniejszy wyrok i uniewinnił oskarżonego, ponieważ żadne naruszenie mienia nie miało miejsca, a sam oskarżony był upoważniony przez swojego ojca do zabicia zwierzęcia kłusującego po terenach łowieckich. (ENN, poniedziałek, 17.11.1913 r.)
Zmarł dyrektor Sy
W wieku 60 lat zmarła wczoraj znana elbląska osobistość, dyrektor Sy. Sy przez wiele lat zarządzał browarem Angielski Zdrój (niem. Englisch Brunnen). Swoją pracę w przedsiębiorstwie rozpoczął w 1880 r., a po czteroletnim okresie urzędowania na stanowisku prokurenta został jego dyrektorem. Za rządów dyrektora Sy browar prężnie się rozwijał, po części za sprawą zmarłego Sy.
Ciężka choroba oczu, na którą cierpiał elblążanin, a która doprowadziła go do prawie zupełnej ślepoty, była powodem jego rezygnacji ze stanowiska. Nastąpiło to ostatecznie 1 października 1909 roku [...]. (ENN, piątek, 21.11.1913 r.)
Niepewny gość
Policja aresztowała marynarza Wilhelma Parnemanna z Berlina, który unikał obowiązku służby wojskowej. Mężczyzna podał fałszywe dane (podał się za Willy’ego Hoffmanna) i pod takim nazwiskiem stanął jako świadek przed sądem, zeznając pod przysięgą.
P. został znów zaprowadzony przed sąd. (ENN, poniedziałek, 17.11.1913 r.)
Okręgowe zawody w gimnastyce w 1914 r.
Północnowschodni okręg nr II Niemieckich Gimnastyków, który obejmuje prowincje Prus Wschodnich i Zachodnich oraz okręg administracyjny Bydgoszcz (niem. Bromberg), zapowiedział na rok 1914 okręgowe zawody gimnastyczne […]. Ostatnie zawody gimnastyczne miały miejsce w 1910 roku w Grudziądzu (niem. Graudenz). Miejsce przyszłorocznych zawodów nie jest na chwilę obecną jeszcze ustalone, ponieważ Olsztyn (niem. Allenstein) wycofał swoje zaproszenie.
Ze względu na wielkość naszego okręgu oraz dużą liczbę uczestników imprezy (szacuje się, że udział w zawodach weźmie około 1500 sportowców) w rachubę wchodzi tylko większe miasto. Zawody potrwają trzy dni. (ENN, sobota, 22.11.1913 r.)
Do kogo należą psy?
Do elbląskiego biura rzeczy znalezionych przyniesiono dwa psy. Są to psy rasowe, bernardyn i buldog angielski. Psy czekają na swojego właściciela. Przypominamy, że należy się zwrot kosztów za dotychczasowe utrzymanie zwierząt. (ENN, sobota, 22.11.1913 r.)
Zebranie wysokich urzędników budowlanych
Wysocy urzędnicy budowlani okręgu administracyjnego Gdańsk (niem. Danzig) obradowali wczoraj w hotelu König von Preußen w Malborku pod przewodnictwem radcy budowlanego* Lehmbecka. Wieczorem panowie udali się do Elbląga. (ENN, sobota, 22.11.1913 r.)
* Miejscy radcy budowlani (niem. Stadtbaurat) w polskiej literaturze określani również jako architekci miejscy, zasiadali dawniej w magistratach w Prusach, a obecnie nadal w Bawarii. Z wykształcenia byli zwykle architektami albo inżynierami budownictwa lądowego lub wodnego. Jako członkowie zarządu miasta otrzymywali często wynagrodzenie niewiele niższe od burmistrzów i nadburmistrzów; niekiedy posiadali równolegle rangę burmistrza. Zakres uprawnień i zadań miejskich radców budowlanych był niegdyś stosunkowo rozległy, obejmował zazwyczaj nadzór nad policją budowlaną (tj. urzędem wydającym pozwolenia na budowę), planowanie urbanistyczne, a także nierzadko osobiste zaangażowanie w projekty i nadzór realizacyjny komunalnych inwestycji budowlanych, takich jak kanalizacja, wodociągi, budynki ratuszy, szkół, szpitali, kaplic cmentarnych itp. Od początku XX w., a zwłaszcza w okresie po I wojnie światowej, punkt ciężkości przeniósł się na kierowanie rozwojem miasta poprzez organizowanie budownictwa komunalnego oraz planowanie przestrzenne – Wikipedia].
***
W tym roku publikujemy teksty przypominające wydarzenia z 1913 roku, dziejące się w naszym mieście i okolicach. Dziś kolejne wiadomości z listopada 1913. Przeglądamy stare numery „Elbinger Neueste Nachrichten”, korzystając ze zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Elbląskiej.
tłum. DK