UWAGA!

Historia elbląskich ulic: Tym razem o mostach (odcinek 48)

 Elbląg, Tak Most Niski wyglądał przed wojną
Tak Most Niski wyglądał przed wojną (fot. archiwum autora)

Elbląg jako jedyne miasto w Polsce ma dwa sąsiadujące ze sobą mosty zwodzone. O ich znaczeniu w kolejnym odcinku „Historii elbląskich ulic” przypomina Karol Wyszyński, przewodnik PTTK.

Most Wysoki
       Na przedłużeniu ul. Mostowej znajduje się most nazywany Wysokim, czasami Wyżynnym lub Długim. Pierwsza wzmianka o jego lokalizacji w tym miejscu pochodzi z 1322 r., wtedy był nazywany mostem Kogi. Jego drewniana konstrukcja umożliwiała przepływanie pod nim małych statków. Był kilkakrotnie przebudowywany m.in. w roku 1414, 1684 r. i 1744. Nazwę Mostu Wysokiego bądź Wyżynnego uzyskał po budowie drugiego sąsiedniego mostu.
       8 lipca 1917 r. konstrukcja spłonęła. W 1922 r. rozpisano konkurs na jej odbudowę, którą zrealizowała firma Beuchelt Co. ze Śląska. Nowy Most Wysoki o nowoczesnej konstrukcji oddano 20 sierpnia 1926 r. W okresie jego odbudowy obok funkcjonował most pontonowy, rozsuwany na czas przepływu statków.
       W czasie działań wojennych w 1945 roku most ponownie został zniszczony. Dopiero w latach 80. XX wieku, korzystając z zachowanych przyczółków, zamiast mostu powstała kładka dla pieszych. Dzisiaj miejsce kładki zajmuje most zwodzony, przypominający konstrukcję z 1926 roku. Wykonano go dzięki unijnemu dofinansowaniu.
       Przy jego wschodnim przyczółku znajduje się obecnie pub piwny, budynek nawiązuje architekturą do dawnej giełdy, która powstała w tym miejscu w 1744 r. Dwukondygnacyjny budynek mieścił salę giełdy oraz pomieszczenie, w którym przechowywano wzorce miar. W 1898 r. budynek wraz z pobliskimi spichrzam wykupił Carl Steppuhn. Do 1945 r. mieściła się jego murach firma handlowa. Po wojnie budynek rozebrano, powrócił w to miejsce w ubiegłym roku.
      
       Most Niski
      
Sąsiedni most był nazywany początkowo mostem Tobiasza, później Długim lub Żuławskim, a następnie Niskim lub Nizinnym. Powstał w 1580 r. i został usytuowany nieco w prawo od osi ul. Studziennej. Most był w pierwszej wersji konstrukcji drewnianej. W 1885 r wybudowano nowy o konstrukcji stalowej. Uszkodzony w czasie II wojny światowej został odbudowany i do 1958 r. - kiedy to oddano do użytku most na przedłużeniu al. Tysiąclecia - był jedynym mostem w Elblągu łączącym miasto z lewym brzegiem rzeki.
       W 1984 r. uszkodzeniu uległo jedno z przęseł i według oceny ówczesnych władz Elbląga nie mógł być naprawiony, dlatego podjęto decyzję o jego rozebraniu. W jego miejscu powstała kładka dla pieszych.

  Elbląg, Kto pamięta tę kładkę?
Kto pamięta tę kładkę? (fot. autor)


       Dzięki funduszom unijnym kładkę zastąpiono w ostatnich latach mostem zwodzonym, dzięki czemu Elbląg jest jedynym miastem w Polsce, w którym w tak bliskiej odległości znajdują się dwie zwodzone przeprawy. Oba są otwierane mechanicznie, a całą operacją steruje pracownik, który ma swoje stanowisko na Moście Wysokim. Poprzednio (do 1984 r.) przęsła Mostu Niskiego unoszone były ręcznie za pomocą specjalnych korbowodów.
       Pomiędzy mostami Wysokim i Niskim do 1945 r. znajdowała się przystań dla statków oraz nadrzeczne targowisko.
       Obecnie problem sprawia nawierzchnia obu mostów, wykonana z klocków drewnianych ustawionych pionowo słojami i mocowania na klej, która wybrzusza się i odkleja od powierzchni.
      
       Most Kardynała
      
Trzeci most na terenie Elbląga, na przedłużeniu al. Tysiąclecia przechodzącej w al. Kardynała Wyszyńskiego i noszący imię byłego prymasa Polski, został oddany w 1958 r. Ciekawostką jest to że w miejscu wschodniego filaru tego mostu znajdowała się kiedyś siedziba klubu kajakarskiego Naprzód (Vorwärts). Klub powstał w 1903 r.
       Na północ od mostu Kardynała Wyszyńskiego w 1945 r., z powodu braku innych przepraw, funkcjonował do 1958 roku most pontonowy.
      

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • A gdzie pozostałe mosty Elbląga ? jest ich przynajmniej cztery
  • O wszystkich nie trzeba ale o unii i pontonowym z niedalekiego Nowakowa mogli by wspomnieć.
  • A gdzie ten stary most otwierany z lat 80.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    0
    0
    młody80(2015-04-05)
  • Wszystko o starym Elblągu w pięknej książce "Elbląg na starej pocztówce" Wydawnictwa URAN. Teraz też wyszedł tam ogromny album o Sopocie - perełce Pomorza
  • a ktoś powie kto te mosty korbą podnosił??? no kto npisze?
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    3
    0
    znajomek(2015-04-05)
  • "Przy jego wschodnim przyczółku znajduje się obecnie pub piwny, " - czy aby na pewno wschodnim?
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    3
    0
    ciekawski(2015-04-05)
  • KORBOWÓD - jest częścią mechanizmu korbowego. Służy (wraz z wałem korbowym) do zamiany ruchu posuwisto-zwrotnego tłoka na ruch obrotowy wału korbowego albo obrotowego ruchu wału na ruch posuwisty tłoka lub innego elementu. KORBA - element mechanizmów dźwigniowych, służący do przeniesienia ruchu obrotowego długiego ramienia R na ruch obrotowy wału o mniejszym promieniu r
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    6
    1
    widzisz_różnicę?(2015-04-06)
  • "Na północ od mostu Kardynała Wyszyńskiego w 1945 r. , z powodu braku innych przepraw, funkcjonował do 1958 roku most pontonowy". Mam inną wiedzę. Na przedłużeniu ul. Tamka do 1958r był most drewniany rozsuwany podsiębierny. Na pewno nie był to most pontonowy. Most był obsługiwany przez jednego pracownika który mieszkał przy. .. ..
  • W 45-tym Ruscy wszystkie mosty rozp...li.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    2
    0
    Boloztaczką(2015-04-06)
  • Prawdę mówiąc te kilka zda o mostach to chała! Tekst napisany jakby na odczepne bez sensu i wprowadzający mętlik! Szkoda, że auto nie zaczerpnął trochę wiedzy z istniejących źródeł choćby tylko w języku polskim! O mostach w Elblągu można byłoby tak wiele napisać, że nie wiem czy jeden obszerny artykuł starczyłby opisać jeden most a nie kilka zdań o trzech? Ehhh
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    4
    1
    cieciorka(2015-04-07)
  • Cosik autorowi popierniczyły się strony świata i pomylił wschód z zachodem. :-D
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    RóżaWiatrów(2015-05-11)
  • tak pamietam ten most rozsowany przy ul tamka urodzilem sie w1953 i mieszkalem w tym malym domku po prawej stronie pamietam te kifory na korbe
Reklama