W kolejnym odcinku „Historii okolic Elbląga” odwiedzamy Piastowo i Jagodnik. Co je łączy? Jakie ciekawostki skrywa ich historia? O tym opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
To wieś położona przy drodze z Elbląga do Milejewa, założona na prawie chełmińskim przez elbląskiego komtura Hermana von Öttingena.. Powstała w tym samym czasie co Milejewo, przez wiele lat obie miejscowości miały jednego sołtysa.
Do 1945 r. Piastowo nosiła nazwę Królewska Przystań (Königshagen), poprzednio zaś Kunekhayn lub Las Kuhna (Kuhnwalde), od nazwiska, które w tamtych czasach występowało powszechnie na tych terenach. Po 1945 r. wieś nosiła początkowo kilka nazw: Piastowo, Królewszczyzna, Królewo, Piastów i od 1948 r. znów Piastowo.
W czasach krzyżackich wieś podlegała zarządowi koniuszego komturii elbląskiej. W latach 1466-1772 miejscowość wchodziła w skład Prus Królewskich a więc należała do Polski. Z okolicznych lasów pochodziło drewno na budowę pierwszego okrętu wojennego „Smok” , budowanego zresztą w Elblągu, który jednak nie wszedł do służby. W wyniku I rozbioru Polski Piastowo dzieli losy byłych już Prus Królewskich.
W XVIII i XIX wieku w Piastowie działała szkoła. Podczas II wojny światowej mieścił się tu podobóz Stutthofu – Komando Budowlane, które powstało w sierpniu 1944 r. i podlegało organizacji Tod. Zajmowało się budowlą umocnień i funkcjonowało do stycznia 1945 r. Pracowały w nim kobiety, głównie narodowości żydowskiej. Komando liczyło w szczytowym okresie ponad 5000 osób.
Jagodnik
Ady dotrzeć do Jagodnika, trzeba za Piastowem, podróżując od strony Milejewa, skręcić prawo. Zanim dotrzemy do wsi, po drodze mijamy żelbetowy most nad Kumielą. Powstał w 1925 r. i był wykonany przez elbląską firmę Karl Metzger & Co. Następnie docieramy do skrzyżowania, z którego kierując się drogą wykonaną z płyt betonowych, możemy dotrzeć do zbiornika wodnego Goplanica. Przy skrzyżowaniu jest ustawiony duży drewniany krzyż.
Jagodnik powstał na początku zaistnienia na tych terenach państwa krzyżackiego. Wcześniej mieszkali tu Prusowie, którzy zostali zgładzeni podczas powstań przeciwko Krzyżakom. Miejscowość początkowo nosiła nazwę Bernhardishagen, miała ona pochodzić nazwiska od jednego pierwszych osiedleńców (Las Bernharda, Bernhardswalde). W 1938 r. otrzymała miano Behrendshagen, po 1945 r. nazywano ją Jagodowem i Krzewiem. W 1948 r. otrzymała obecną nazwę.
W Jagodniku zachowało się kilka budynków sprzed 1945 r., jak i głaz upamiętniający żołnierzy pruskich poległych w I wojnie światowej, a pochodzących z tej miejscowości.
Wioskę na przestrzeni lat dotykały różne nieszczęścia. W 1867 r. plaga głodu, w 1872 r. dotarła tu epidemia czarnej ospy, podczas której wielu mieszkańców straciło życie. Pochowani zostali na pobliskim wzniesieniu, obecnie uporządkowano to miejsce i otoczono opieką.
1867 rok zapisał się też na kartkach historii Jagodnika pojawieniem się fanatyka religijnego, przypisującego sobie miano Syna Bożego oraz zapowiadającego koniec świata. Znalazł nawet swoich wyznawców, ale problem rozwiązała policja, aresztując mężczyznę.
W 1819 roku w Jagodniku powstała szkoła, w 1843 r. ją rozbudowano. We wrześniu 1905 r. okolicę odwiedził cesarz Wilhelm II, który wraz ze sztabem wojskowym obserwował manewry odbywające się w tej okolicy.
Dzisiaj Jagodnik to urokliwa wieś, specjalizująca się w agroturystyce, przez którą przebiega rowerowy szlak Green Velo.
