Razem z Karolem Wyszyńskim przewodnikiem elbląskiego PTTK od kilku tygodni promujemy Kanał Elbląski. Dzisiaj kilka ciekawostek o jego rewitalizacji, Izbie Pamięci i nazwach na przestrzeni lat.
Kanał Elbląski po wielu latach eksploatacji wymagał remontu. Przeprowadzono go w latach 2011-2015, na dwa lata w ogóle zamykając ten cud techniki. Oczyszczono szlaki wodne, umocniono brzegi i wały, przy remoncie pochylni wymieniono wiele elementów mechanicznych i hydrotechnicznych między innymi kola wodne. Koszty rewitalizacji wyniosły 115 mln zł, 48 mln z tej sumy pozyskano z funduszy unijnych.
Izba Historii
Izba Historii Kanału Elbląskiego znajduje się przy pochylni w Buczyńcu. Jest to placówka muzealna powstała w 1998 r., w czasie wspomnianego remontu powstał jej nowy budynek, kształtem nawiązujący do domu podcieniowego. Zgromadzone tu eksponaty przedstawiają historię Kanału Elbląskiego, zasady działania.
W sali kinowej jest prezentowany film o kanale, jest makieta z ruchomymi elementami prezentująca jak to działa. Wyeksponowane są też drewniane modele do sporządzana form odlewniczych potrzebnych elementów. Wśród prezentowanych rysunków technicznych jest ciekawostka ciesząca oczy miłośników Elbląga - rysunek pochodzący z zakładów Schichaua (patrz zdjęcie).
Różne nazwy
W swej historii Kanał Elbląski nosił różne nazwy, podaję je w kolejności chronologicznej: Elbing-Osteroder Kanal, Elbing – Deutsch Eylau – Osteroder Kanal, Osterode-Elbinger Kanal, Oberländischer Kanal, Elbing-Oberländischer Kanal, Elbinger – Oberlandische Kanal, Kanał Elbląsko-Mazurski, Kanał Mazurski, Kanał Elblągski, Kanał Elblągsko-Oberlandski, Kanał Górnolądowy, Oberländer Kanal, Kanał Staropruski, Kanał Oberlandzki, Oberland-Kanal, Kanał Elbląg – Wyżyna, Kanał Warmijski (Warmiński), Kanał Elbląsko-Ostródzki, Kanał Elbląski, Kanał Ostródzko-Elbląski, Kanał Druzeński. Niektóre nazwy były dowolnie określane przez autorów publikacji. Urzędowa nazwa to Kanał Elbląski.
Jezioro Druzno i Truso
Płynąc od strony Buczyńca w kierunku Elbląga, po minięciu ostatniej pochylni Całuny, wpływamy na ostatni fragment kanału, a następnie na jezioro Druzno. Jest to jezioro deltowe, niegdyś było zatoką morską.
Po raz pierwszy zostało wspomniane w zapiskach przez Wulfstana, który pod koniec IX w przybył na te tereny z rejonu obecnej Danii i opisał Truso, osadę handlowo-rzemieślniczą Wikingów. Ślady po niej znajdują się w pobliżu wsi Janów koło Elbląga. Wykopaliska prowadzone przez archeologa Marka Jagodzińskiego przyniosły dowody o bogactwie tej osady i kontaktach handlowych ze znanym ówczesnym, światem.
Samo jezioro ma wahającą się powierzchnię tafli wody od 1147,5 ha do 1446 ha. Zależy to od wiatrów, które potrafią wtłoczyć dodatkową wodę z Zalewu Wiślanego najpierw do rzeki Elbląg, a następnie do jeziora
Druzno obecnie zarasta a jednostki pływające po kanale korzystają z pogłębianego toru wodnego. Jezioro jak i przyległy do nie teren jest rezerwatem. (tu ciekawostka w pisowni, bo jezioro Druzno a rezerwat Jezioro Drużno), granice rezerwatu są zgodne z obszarem Natura 2000. Jest to rezerwat ptactwa lęgowego i błotnego, utworzony w 1966 r. a jego powierzchnia wynosi ponad 3 tys. ha.
Do 2007 r. na tym akwenie nie można było wędkować,. Od kiedy Polski Związek Wędkarski w Elblągu stał się dzierżawcą jeziora, jest to dozwolone, choć obowiązują specjalne rygorystyczne przepisy.