UWAGA!

Kalendarium elbląskie: 20-26 sierpnia (odc. 9)

 Elbląg, Budynek giełdy podczas jubileuszu 700-lecia miasta
Budynek giełdy podczas jubileuszu 700-lecia miasta

Co w Elblągu i okolicach na przestrzeni wieków wydarzyło się pomiędzy 20 a 27 sierpnia? Czym był dla Elbląga królewski wielki przywilej, z jakim skutkiem miasto inwestowało we własną flotę, kiedy powstała Nowa Giełda i kto w imieniu rządu PRL prowadził rozmowy ze strajkującymi w regionie elbląskim załogami? Tego i innych ciekawostek możecie się dowiedzieć z kolejnego odcinka elbląskiego kalendarium.

20 sierpnia
       Na skutek strajków i zgłaszanych licznych postulatów, w Elblągu rozpoczęła prace rządowa komisja pod przewodnictwem ministra energetyki i energii atomowej Zbigniewa Bartosiewicza. Komisja spotkała się z delegacjami 70 załóg z całego województwa elbląskiego. Część postulatów była rozpatrywana natychmiast, inne, w tym postulat powołania wolnych związków zawodowych, przekazywane była do Warszawy. Łącznie przyjęto 2.423 postulaty. Mimo prowadzonych rozmów załogi nie przerwały strajków.
      
       21 sierpnia 1828
       Krótką, bo zaledwie dwumiesięczną służbę rozpoczął pierwszy elbląski parowiec, „Copernicus”.
Zbudował go lokalny mistrz okrętowy Daniel G. Fechter. Statek miał obsługiwać regularne połączenia z Elbląga do Królewca oraz sezonowo do Krynicy Morskiej. Niestety, już 17 października w ciężkim sztormie osiadł na mieliźnie pod Bałgą. Jego następca – zbudowany w 1840r. w Anglii bocznokołowiec „Schwalbe” również nie spełnił wymagań elbląskich kupców, bo był zbyt wolny.
      
       22 sierpnia 1973
       Na Modrzewinie rozpoczęto montaż Fabryki Domów.
Rozwiązaniem głodu mieszkaniowego lat 70-tych miała być prefabrykacja i fabryki domów. Jedną z pierwszych zlokalizowano w Elblągu. Jej docelową zdolność szacowano na 2100 mieszkań rocznie. Z produkowanych tu prefabrykatów (płyty stropowe typu „Żerań”, elewacyjne ściany wielowarstwowe, ściany nośne) zmontowano większość wysokościowców na Zawadzie, osiedle Nad Jarem i wiele innych osiedli w dawnym województwie elbląskim. Dzięki prefabrykacji w roku 1978 w Polsce zbudowano rekordowe ponad 280 tys. mieszkań (o 100 tys. więcej, niż w 2017r.).
      
       23 sierpnia 1790 
       Obok Mostu Wysokiego otwarto budynek Nowej Giełdy. Ulica Giełdowa jest jedną z najkrótszych w Elblągu. Łączy ul. Warszawską ze Specjal Pubem. Budynek pubu to odbudowana nie tak dawno Nowa Giełda. Postawiono ją tu w roku 1790. Ta znowu zastąpiła mocno wysłużoną Starą Giełdę zbudowaną ze składek kupców w 1744 roku. Nowa Giełda służyła kupcom 111 lat. Budynek w roku 1898 kupił Carl Steppuhn i zaadoptował na sklep. Ten spłonął w 1945r.
      
       24 sierpnia 1457
       Król Kazimierz Jagiellończyk wystawił Elblągowi tzw. „wielki przywilej”. 
W swej hojności król znacznie rozszerzył terytorium należące do miasta, nadając mu dawne włości komtura elbląskiego. Nadał też nowe prawa samorządowe, w tym prawo wyłączności Rady Miejskiej do wydawania wilkierzy (prawo lokalne). Potwierdzane przez kolejnych królów przywileje dawały Elblągowi, Toruniowi i Gdańskowi wyjątkowy status w Prusach. Miasta nie tylko gospodarczo, ale też politycznie były wyróżnione poprzez równy z wojewodami i biskupami głos.

  Elbląg, Elbląski talar Gustawa Adolfa z 1628 r.
Elbląski talar Gustawa Adolfa z 1628 r.


       25 sierpnia 1980
       Zmarł o. Andrzej Czesław Klimuszko. 
W wojskowym szpitalu garnizonowym w Elblągu zmarł, przeżywszy 75 lat, o. Andrzej Czesław Klimuszko - franciszkanin. Był znanym zielarzem i uzdrowicielem. Jego sława, mimo drwin na łamach prasy PRL, rozciągała się na całą Polskę, Bałkany i Włochy. Zasłynął również jako jasnowidz, odnajdując zaginionych ludzi tylko na podstawie fotografii. Wielokrotnie z jego usług korzystała milicja i prokuratura. Imię o. Klimuszki nosi mała uliczka obok kościoła i klasztoru w którym żył i pracował przez wiele lat, a także jeżdżący po Elblągu tramwaj.
      
       26 sierpnia 1626
       Miasto złożyło hołd królowi szwedzkiemu Gustawowi Adolfowi, za co otrzymało przywilej główny z 19 października.
Część elbląskich mieszczan liczyło na wzbogacenie się u boku Gustawa Adolfa. Szwedzki władca wprawdzie zatwierdził tzw. "przywilej główny" oraz wyraził zgodę na pozostanie w mieście Angielskiej Kompanii Wschodniej, ale handel z Anglią w wyniku wojny zupełnie zamarł. Do Elbląga przestały też przypływać transporty zboża, kierowane teraz w całości do Gdańska. Dodatkowo Szwedzi złupili mieszczan, obciążając ich kosztami budowy rozległych fortyfikacji, przekształcających miasto w twierdzę. Podczas szwedzkiego panowania jedynie rozwinęła się działalność mennicza. W mieście pracowały aż trzy warsztaty, bijące monety szwedzkie i polskie, w tym talary wartości 4 złotych.
      
       Kartki z elbląskiego kalendarium publikowane są codziennie na antenie telewizji Truso.tv (kanał 140 Vectry) oraz na facebookowym fanpage Truso.tv.


Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
A moim zdaniem...
  • Gustaw Adolf zwany był lwem północy. "Gustavus Adolphus. Libera et impera. Acerbus et ingens. Augusta per augusta' - i jak każy dyktator miał chore ambicje
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    Kobietta(2018-08-19)
  • Proszę nie wprowadzać w błąd czytelników. Na fabryce domów nie było nigdy produkcji płyt stropowych kanałowych typu "Żerań". Płyty te były produkowane w wytwórni betonu "Trójbet" na ul Mazurskiej a stosowane w budynkach budowanych systemem Wielki Blok do którego to płyty ścienne były wytwarzane w wytwórni w Dzieżgoniu. W systemie WB były budowane wieżowce w całym mieście, lecz nie na Zawadzie. Fabryka Domów produkowała ściany wielowarstwowe zewnętrzne i jednowarstwowe wewnętrzne, oraz płaskie płyty stropowe cienkie kilku centymetrowe w systemie Wielka Płyta i z tych elementów powstały wszystkie wieżowce na Zawadzie oraz budynki niskie Nad Jarem. Wyjątek stanowi wieżowiec wielo klatkowy który powstał jako pierwszy przy ul. Podgórnej tzw. "Kokoszkowiec", ponieważ został zbudowany w całości z prefabrykatów przywiezionych z gdańskiej fabryki domów w Kokoszkach i przez gdańskich montażystów od których nasi budowlańcy uczyli się montować budynki w nowej technologii. Z poważaniem dawnyny budowniczy osiedla Zawada"
  • @OMAM - Dziękuję za korektę i obszerne objaśnienie. Rzeczywiście tak było.
Reklama