Westerplatte

- Obraz z drobiazgową dokładnością ukazuje 7 dni i nocy walki z nazistowskim najeźdźcą – zachęca Natalia Klonowska z kina „Światowid”. - Mistrzowskie zdjęcia Jerzego Wójcika wiernie oddają stan nieustannego napięcia, psychiczną ewolucję bohaterów od wiary w rychłą pomoc do tłumionej rozpaczy i poczucia osamotnienia.
     Westerplatte - półwysep u wejścia do portu gdańskiego - polska składnica amunicyjna na terenie Wolnego Miasta Gdańska, zbudowana na mocy postanowienia Rady Ligi Narodów. Jej załogę stanowił oddział wartowniczy w sile jednej kompanii piechoty i grupa pracowników cywilnych - razem 182 ludzi. Jedyna straż polska u ujścia Wisły - 5 wartowni, 1 działo polowe, 2 działka przeciwpancerne, 4 moździerze. Westerplatte stało się pierwszą zaporą na drodze zaborczego pochodu Hitlera przez Europę.
     „Tu padły pierwsze strzały II wojny światowej" - tymi słowami rozpoczyna się film, uznany przez polskich krytyków za jeden z najwybitniejszych rodzimych filmów o wojnie. Reżyser, ochrzczony nawet mianem „piewcy września", dał tu znakomitą próbkę swego stylu.
     Po raz pierwszy „Westerplatte" pokazano na festiwalu filmowym w Moskwie, z którego film wrócił ze srebrnym medalem. Polska premiera miała miejsce w 28. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Utwór Różewicza w opozycji do stylistyki „szkoły polskiej" pozbawiony jest romantycznej otoczki. Scenariusz powstał na podstawie skrzętnie zgromadzonej i zbadanej dokumentacji, w której niepoślednią rolę odegrały zapiski majora Henryka Sucharskiego - dowódcy westerplatczyków. Aktorów dobierano według podobieństwa do kreowanych bohaterów.
     W „Westerplatte" brak wyrazistego, pierwszoplanowego bohatera. Zastępuje go zbiorowość. Osią konstrukcyjną fabuły jest nasilający się spór między majorem Henrykiem Sucharskim i jego zastępcą kapitanem Franciszkiem Dąbrowskim. Pierwszy, widząc bezsens długotrwałego oporu, chciał przede wszystkim ocalić życie swych żołnierzy; drugi - wierząc, że Westerplatte jest dla całego narodu symbolem bohaterstwa i wytrwania, zamierzał bronić się do ostatniej kropli krwi.
     
     Reż. Stanisław Różewicz
     Scen. Jan Józef Szczepański
     Obsada: Zygmunt Hubner, Arkadiusz Bazak, Tadeusz Schmidt, Mariusz Gorczyński
     Gatunek: film wojenny
     Produkcja: Polska 1967.
     
     Cena: 8 zł.
     
     Projekt Filmowa Polska - przedsięwzięcie promujące obchody 100-lecia filmu polskiego współfinansowany przez Filmotekę Narodową i Polski Instytut Sztuki Filmowej.