Każdy kontakt pozostawia ślad

Dziś (19 kwietnia) w siedzibie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej przy ul. Grunwaldzkiej w ramach ogólnopolskiej konferencji „Bezpieczeństwo publiczne w wymiarze lokalnym – wyzwania XXI wieku” odbył się wykład mł. insp. Ewy Pachury pt. „Ewaluacja możliwości wykrywczych w kontekście przedawnienia przestępstw”. Dotyczył on przede wszystkim tego, jak nauka wpływa na wykrywanie przestępstw.
       Jak mówił Jan Sehn: „Ślady nieprzydatne można odrzucić, ale ślad niezabezpieczony przepada na zawsze”. Dlatego pierwszym krokiem na miejscu zbrodni jest zabezpieczenie śladów i oględziny. Jako że ślady bardzo łatwo naruszyć, a tym samym je zniszczyć, jedną z najnowszych technik jest wykorzystanie Skanera 3D. Metoda ta polega na przeniesieniu rzeczywistego kształtu trójwymiarowego modelu do postaci cyfrowej. Jej zaletami są m.in. dokładność i obiektywizm, odporność danych pomiarowych na manipulację oraz bezdotykowe rejestrowanie danych, co przydaje się w dokumentowaniu miejsca przestępstwa. Inną metodą wykorzystywaną m.in. w kryminalistyce jest georadar. Jest to urządzenie, którym szuka się przede wszystkim zwłok, ale też zamurowanych ciał, ukrytych pod podłogami lub pod ziemią.
       – Do takich spraw, w których użyto georadaru, o których Państwo słyszeli, należą chociażby ostatnie poszukiwania Magdy z Sosnowca – mówiła Ewa Pachura z Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku. – Czy np. sprawa w Krakowie, dotycząca odnalezienia zwłok 21-latka. Organy policji były przekonane, że osoba zaginęła. Zanim zniknęła, wiadomo było, że wyjeżdżała do pracy do Wiednia, ale co jakiś czas wracała do Krakowa. Przez wiele lat nie było nic wiadomo, jednak gdy sprawą po piętnastu latach zajęło się krakowskie „Archiwum X”, okazało się, że mężczyzna został zamurowany w wylewce, pod posadzką, u swojego szwagra, z którym miał w przeszłości konflikt. Właśnie dzięki temu, że wykorzystano georadar, udało się odnaleźć zwłoki. Inną metodą jest użycie kamery termowizyjnej, która również jest wykorzystywana przy poszukiwaniu zwłok.
       Dziedziną, w której zmieniło się najwięcej w kryminalistyce, są badania biologiczne.
       – Wiele lat robiono badania na podstawie grupy krwi, później pojawiły się badania DNA, metodą RFLP – VTR, ale potrzebna była spora ilość materiału. W 1993 r. weszła nowa metoda – PCR. Wystarczają w niej małe ilości materiału biologicznego – opowiadała Ewa Pachura.
       Badania genetyczne wykorzystuje się także w predykcji, czyli prognozowaniu tego, jak wygląda domniemany przestępca.
       – Ludzie różnią się między sobą kolorami skóry, jej odcieniami. Na podstawie DNA mitochondrialnego, które dziedziczymy po matce i które przez wiele setek lat nie ulega zmianie, można wiele ustalić – wyjaśniała Ewa Pachura. – Na przykład, jeżeli podejrzanym jest typowy Europejczyk, daje to niewielkie możliwości wykrywcze. Ale jeżeli są to osoby „wymieszane” z inna rasą, to jak najbardziej. Przydaje się to w momencie, gdy są podejrzenia, że osoba podejrzana pochodzi z innego kraju.
       Prelegentka opowiadała także o tym, że obecnie na podstawie badania krwi możliwe jest nie tylko oszacowanie wieku, ale także np. skłonność do łysienia czy do siwienia, a nawet skłonność do agresji i chorób psychicznych.
       Wspomniała także o wpływie badań biologicznych i genetycznych na wykrywalność przestępstw. – Ilość przestępstw wykryta na podstawie materiału genetycznego jest bardzo duża, na przykład w Wielkiej Brytanii. U nas jest to jeszcze mała liczba, głównie ze względu na prawo, które jest tak skonstruowane, że mamy dużą trudność w związku z pobieraniem materiałów genetycznych.