UWAGA!

Czar PRL-u na spacerze

 Elbląg, W spacerze śladami PRL wzięło udział kilkadziesiąt osób
W spacerze śladami PRL wzięło udział kilkadziesiąt osób (fot. Sebastian Malicki)

Odszedł w siną dal elbląski Pewex, na miejscu dawnej knajpy „Ewa” można zrobić zakupy, a w dawnej informacji PTTK rezyduje redakcja portEl.pl. Spacer „ Śladami PRL -u” niektórym przypomniał, a innym pokazał, gdzie w minionym ustroju były charakterystyczne miejsca w Elblągu.

Polski Elbląg „urodził się” w 1945 r. przy ul. Pionierskiej, naprzeciwko szkoły gastronomicznej. Dziś pod adresem Królewiecka 155 stoi mały niepozorny domek. W 1945 r. była to siedziba pierwszych polskich władz Elbląga, który właśnie powrócił do macierzy. Pierwszym prezydentem miasta został Wacław Wysocki.
       - Nie bardzo się sprawdzał. Kiedy zarzucono mu łamanie prawa i sprawiedliwości, wyciągnął pepeszę ze słowami „To jest sprawiedliwość.” - opowiadał Karol Wyszyński, przewodnik z elbląskiego koła PTTK.
      
       Kino Meduza i Gawroche
      
Sama ulica Pionierska nie jest nazwana ku czci radzieckich harcerzy, tylko dla uczczenia pierwszych mieszkańców polskiego Elbląga, którzy z ruin podnosili miasto po zajęciu je przez Armię Czerwoną. Warto pamiętać, że tuż po „wyzwoleniu” Elbląg był (tak jak obecnie) w województwie ze stolicą w Olsztynie. Dopiero po dwóch miesiącach zmieniono administracyjną przynależność miasta do województwa gdańskiego.
       Stojące naprzeciwko „gary” (Zespół Szkół Gospodarczych) były krótko po II wojnie światowej siedzibą... straży pożarnej. Jednak już w 1946 r. budynek wrócił do funkcji edukacyjnej i kolejne pokolenia elblążan (i nie tylko) poszerzają tu do dzisiaj swoją wiedzę.
       Niedaleko, bo w pobliskim hotelu, mieścił się pierwszy w Elblągu komisariat milicji. Niemal cała ulica Królewiecka pełna jest miejsc, w których „coś było”. Pierwsze kino „Meduza”, milicyjne kasyno, herbaciarnia „Kaliningradzka”.... Po tych miejscach zostało tylko wspomnienie.
       - Kino mogło pomieścić 190 widzów – wspominał Karol Wyszyński. - Zostało zlikwidowane w 1967 roku, w jego miejsce powstał klub milicyjny.
       Dziś to niestety zapomniane przez wszystkich podwórko. O dawnej świetności świadczy tylko napis „Gawroche” po jednym z klubów, jakie się tu mieścił za minionego ustroju.
       Wspomnienia wśród uczestników spaceru ożyły, gdy mijali dawny budynek Peweksu. - To był dobry sklep – mówiła jedna z pań.
       To tu można było kupić (najpierw za dolary i inne waluty, potem za bony) takie cuda imperialistycznego przemysłu jak komputery Atari czy Commmodore C-64. A naprzeciwko mieścił się... - Najdroższy hotel w mieście. Rano serwowali kawę zbożową do pryczy – wspominał izbę wytrzeźwień (dzisiaj pogotowie socjalne) przewodnik PTTK.
       Tuż obok w budynku, gdzie dziś mieści się gimnazjum językowe, była pierwsza w powojennym
       Elblągu restauracja. Kawałek dalej na pustym dzisiaj placu od lat 60. mieściła się stacja paliw.
       Ciekawą przeszłość z okresu PRL-u ma też rejon skrzyżowana ul. Teatralnej z Nowowiejską, płk. Dąbka i 12Lutego. Naprzeciwko kościoła św. Brunona znajdowała się szkoła muzyczna. W okolicy dzisiejszego przystanku tramwajowego był pierwszy sklep mięsny Antoniego Guzowskiego. - Specjalnością sklepu mięsnego była konina – wspominał Karol Wyszyński.
       Potem znajdował się tu Dom z Zegarem, gdzie elblążanie umawiali się na randki.
      
       Droga Czerwona
       Fragment ul. 12 Lutego, którym schodzili spacerowicze, został wykonany po 1945 roku. Droga miała też nieoficjalną nazwę „Czerwona”, bo nawierzchnię zbudowano z czerwonej cegły. Nie przetrwały niestety próby czasu lampy o kształcie bociana, które w dziobach miały nowoczesną na owe czasy lampę sodową. Ulica 12 lutego wcześniej nosiła nazwę Halicka. - Nazywano ją najdłuższą ulicą w mieście, bo jak się ją szło, to na długie lata – przewodnik PTTK opowiedział kolejną anegdotę. Wszystko dlatego, że przy 12 Lutego mieści się areszt śledczy i więzienie.
       Starsi elblążanie pamiętają podest drewniany w parku Planty, który był wykorzystywany do potańcówek. Na ul. 1 maja była „Cepelia” - kolejny sklep obok Peweksu, który nie przetrwał transformacji ustrojowej. Warto też dodać, że w dzisiejszej reakcji portEl.pl mieścił się Orbis, a potem informacja PTTK.
       Dwugodzinny spacer uzmysłowił wszystkim, że więcej pamiątek jest po niemieckim okresie miasta niż po PRL. Wiele budynków całkowicie zmieniły swoją funkcję. I tylko ludzkiej pamięci zawdzięczamy wiedzę o tym, co znajdowało się w nich kilkadziesiąt lat temu...
      
Sebastian Malicki

Najnowsze artykuły w dziale Społeczeństwo

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • Czar PRLu to wprowadza nam PiS nowymi podatkami, socjalizmem i ustawą antyterrorystyczną (czy może raczej inwigilacyjną)
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    12
    13
    RedaktorJabłkalski(2016-05-15)
  • @ Redaktor - czar PRLu to wprowadzaja wszystkie parite NowoczesnaPOPiSLDPSLUWAWS. .. więc lepiej zbadaj nieco głebiej temat, zamiast powtarzać oklepana farmazony. Słynną ustawę 1066 wprowadziło PO, PiS ją teraz rozwinie, a do stanu, w którym m. in. ta ustawka była dogodna do wprowadzenia doprowadziły wszystkie poprzednie "władze", pomijając że "upadek" "komuny" to też była ustawka, a ludzie piastujący w PRL wszelkie synekury do dziś -jeśli żyją- mają się dobrze i nie mają na co narzekać delikatnie mówiąc, bo taki był "plan". Porównaj sobie budżety globalnych korporacji i budżety państw. Czy sądzisz, że jeśli np. korporacja monsanto chce "zalegalizować" w takiej Polsce GMO, to obchodzi ich "lobbystów" jakie literki i loga akurat są przyklejone do tych ludzi w tzw. "parlamencie"??
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    10
    7
    PolskiAnarchista(2016-05-15)
  • Nie informacja PTTK, ale Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej i Biuro Obsługi Turystycznej EL-Tourist.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    3
    1
    JanZawicki(2016-05-15)
  • Redaktorze piszesz bzdury PEWEX był na ul. Armii Czerwonej ? Przy nocnym klubie Astoria ?
  • "Słabo wykształconym społeczeństwem łatwo się manipuluje"
  • @PracującywNorge ty piszesz bzdury - właśnie tam był Pewex a koło twojej Astorii były Konsumy - sklep dla milicji i służb mundurowych - "za żółtymi firankami" - widać i ty nie odrobiłeś lekcji PRLu @ do przewodnika WK - pod adresem Królewiecka 155 nie stoi mały domek a wielka kamienica z dwoma wejściami ze szczytów, z 6 dużymi mieszkaniami - ostatnio wyremontowana elewacja
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz Pokaż ten wątek
    3
    0
    śledzę-co-piszeta:)(2016-05-15)
  • Starsi Elblażanie na pewno pamiętają pijalnię piwa "Pod Lipami". To była prawdziwa "mordownia", kufle po piwie latały nad głowami, a za krzywe spojrzenie można było wylądować w kanale. Dzisiaj ma tam siedzibę Vectra (na Browarnej).
  • kto tęsknil za tym gorszym PRL -em z jego nakazami i zakazami, jednomyślną TVP, pocieszę, PiS mu to zalatwi.
  • nie pisze bzdur. .. na zielonej też był !!!!! a na armii czerwonej to nie była baltona czasem?
  • i nie przy astorii tylko na wprost komendy. .pod schodami. .. widzisz sam bzdury piszesz panie pracującywnorge
  • śledzę -co-piszeta. .. dobrze, że jesteś. .. bo przecież ten oszołom ubliżający z norge zje tutaj tego przewodnika
Reklama