Jajka to jeden z ważniejszych symboli wielkanocnych, podstawowa potrawa w świątecznym koszyczku i na stole oraz tradycyjny podarunek i rekwizyt świątecznych zabaw. Bez pisanek i kraszanek te święta nie byłyby tak kolorowe i smaczne.
Jajko to od najdawniejszych czasów symbol życia, wszelkiego początku, rozrodczości, miłości, zdrowia, szczęścia, wiecznie odradzającego się życia i - w tradycji chrześcijańskiej - zmartwychwstania. To dlatego, dawniej udając się ze świąteczną wizytą do rodziny i znajomych obdarowywano się pisankami i kraszankami. I choć dziś częściej ich miejsce zajmują jaja z czekolady lub ozdoby z wikliny i elementów florystycznych, to moda na rodzinne zdobienie kraszanek i pisanek nie przeminęła.
Barwienie kraszanek
Obecnie kraszanki powstają przez moczenie jaj w pojemniku ze sztucznym barwnikiem. Dawniej stosowano metodę bardziej ekologiczną używając do barwienia, dostępnych i dziś produktów naturalnych z dodatkiem ok. łyżki octu na szklankę. Jajka gotowane w barwnym wywarze z roślin nie mają bardzo intensywnych kolorów, ale za to nie zawierają sztucznych substancji. I tak:
- brązowy z łupin cebuli lub kawy
- czarny z kory dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego
- żółty z kory młodej jabłoni, kwiatów nagietka, kurkumy lub szafranu
- fioletowy z płatków kwiatu ciemnej malwy lub czerwonej kapusty
- zielony z pędów młodego żyta, pietruszki lub listków barwinka
- różowy z soku z buraka
- jasny pomarańczowy z dyni i marchwi
Pisanki
Najbardziej znane formy zdobienia jajek to batik, czyli forma „pisania” wzoru na jajku roztopionym woskiem oraz technika rytownicza polegająca na wydrapywaniu wzorów ostrym narzędziem na uprzednio zabarwionej skorupce. Wiele radości może też sprawiać wspólne oklejanie jajek dostępnymi w sklepach kalkomaniami i naklejkami. Rzadziej praktykuje się obecnie ozdabianie jaj wycinankami z papieru, włóczką, czy barwionym sitowiem.
Do wyboru do koloru
Obecnie w sklepach i na targowisku dostępnych jest tyle rodzajów jaj z różnymi oznaczeniami na skorupkach, że można się pogubić. Dlatego przypominamy, że według obowiązujących norm konsumentom mogą być sprzedawane wyłącznie jaja świeże - czyli klasy A. Klasa B to jaja, które mogą być sprzedawane wyłącznie dla przemysłu spożywczego i niespożywczego.
Dodatkowo jaja przeznaczone do sprzedaży konsumpcyjnej muszą posiadać na skorupie informacje o: metodzie chowu kur (0 – ekologiczna, 1 – wolny wybieg, 2- ściółkowa, 3 – klatkowa), kodzie państwa pochodzenia (PL – Polska) oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny, czyli kod zakładu produkcji.
Jaja, które są w opakowaniu też warto sprawdzać. Opakowanie musi informować o klasie jakości (np. A), wadze (XL – bardzo duże: masa ≥73 g; L – duże: 73 g > masa ≥63 g; M – średnie: 63 g > masa ≥53 g; S – małe: masa <53 g), dacie minimalnej trwałości, metodzie chowu kur. Oprócz tego na skorupie powinno znajdować się oznakowanie obowiązkowe (metoda chowu, kraj pochodzenia i identyfikator zakładu produkcji).
W miejscu sprzedaży jaj sprzedawanych luzem, na sztuki, musi się znajdować informacja o klasie jakości, wadze, metodzie chowu, dacie minimalnej trwałości, nazwie albo danych personalnych producenta. Ponadto jaja sprzedawane bezpośrednio konsumentom przez gospodarza (producenta), który posiada mniej niż 50 kur, w miejscu sprzedaży, muszą posiadać takie informacje jak: nazwa i adres gospodarstwa oraz imię i nazwisko gospodarza. W tym przypadku oznakowanie na skorupach nie jest wymagane.
Barwienie kraszanek
Obecnie kraszanki powstają przez moczenie jaj w pojemniku ze sztucznym barwnikiem. Dawniej stosowano metodę bardziej ekologiczną używając do barwienia, dostępnych i dziś produktów naturalnych z dodatkiem ok. łyżki octu na szklankę. Jajka gotowane w barwnym wywarze z roślin nie mają bardzo intensywnych kolorów, ale za to nie zawierają sztucznych substancji. I tak:
- brązowy z łupin cebuli lub kawy
- czarny z kory dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego
- żółty z kory młodej jabłoni, kwiatów nagietka, kurkumy lub szafranu
- fioletowy z płatków kwiatu ciemnej malwy lub czerwonej kapusty
- zielony z pędów młodego żyta, pietruszki lub listków barwinka
- różowy z soku z buraka
- jasny pomarańczowy z dyni i marchwi
Pisanki
Najbardziej znane formy zdobienia jajek to batik, czyli forma „pisania” wzoru na jajku roztopionym woskiem oraz technika rytownicza polegająca na wydrapywaniu wzorów ostrym narzędziem na uprzednio zabarwionej skorupce. Wiele radości może też sprawiać wspólne oklejanie jajek dostępnymi w sklepach kalkomaniami i naklejkami. Rzadziej praktykuje się obecnie ozdabianie jaj wycinankami z papieru, włóczką, czy barwionym sitowiem.
Do wyboru do koloru
Obecnie w sklepach i na targowisku dostępnych jest tyle rodzajów jaj z różnymi oznaczeniami na skorupkach, że można się pogubić. Dlatego przypominamy, że według obowiązujących norm konsumentom mogą być sprzedawane wyłącznie jaja świeże - czyli klasy A. Klasa B to jaja, które mogą być sprzedawane wyłącznie dla przemysłu spożywczego i niespożywczego.
Dodatkowo jaja przeznaczone do sprzedaży konsumpcyjnej muszą posiadać na skorupie informacje o: metodzie chowu kur (0 – ekologiczna, 1 – wolny wybieg, 2- ściółkowa, 3 – klatkowa), kodzie państwa pochodzenia (PL – Polska) oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny, czyli kod zakładu produkcji.
Jaja, które są w opakowaniu też warto sprawdzać. Opakowanie musi informować o klasie jakości (np. A), wadze (XL – bardzo duże: masa ≥73 g; L – duże: 73 g > masa ≥63 g; M – średnie: 63 g > masa ≥53 g; S – małe: masa <53 g), dacie minimalnej trwałości, metodzie chowu kur. Oprócz tego na skorupie powinno znajdować się oznakowanie obowiązkowe (metoda chowu, kraj pochodzenia i identyfikator zakładu produkcji).
W miejscu sprzedaży jaj sprzedawanych luzem, na sztuki, musi się znajdować informacja o klasie jakości, wadze, metodzie chowu, dacie minimalnej trwałości, nazwie albo danych personalnych producenta. Ponadto jaja sprzedawane bezpośrednio konsumentom przez gospodarza (producenta), który posiada mniej niż 50 kur, w miejscu sprzedaży, muszą posiadać takie informacje jak: nazwa i adres gospodarstwa oraz imię i nazwisko gospodarza. W tym przypadku oznakowanie na skorupach nie jest wymagane.
mk