![Elbląg, Autor: Jerzy Opioła [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], źródło: Wikimedia Commons](/newsimg/duze/p1072/autor-jerzy-opiola-cc-by-sa-4-0-107213.jpg "Elbląg, Autor: Jerzy Opioła [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], źródło: Wikimedia Commons")
Jej owocniki masowo pojawiają się w lasach pod koniec lata. Rośnie w kępach, nie tylko na pniach, ale i na drzewach, co bardzo im szkodzi. Opieńka ciemna to grzyb pospolity, można ją spotkać m.in. na Wysoczyźnie Elbląskiej.
Ludzie cenią ją ze względu na walory smakowe, jedzą ją na wiele sposobów – gotowaną, smażoną, marynowaną w occie. Zbierają jej owocniki od września aż do listopada. Drzewom opieńka ciemna może jednak mocno zaszkodzić.
"Jest to jeden z najgroźniejszych grzybów chorobotwórczych korzeni drzew leśnych, powoduje także białą zgniliznę drewna" – informuje Encyklopedia Leśna.
Najpierw kapelusz opieńki jest półkulisty, później staje się łukowaty, z czasem płaski. Cechą charakterystyczną są łuseczki, które go pokrywają. Jego powierzchnia ma kolor jasnobrązowy aż do ciemnobrązowego, średnica kapelusza może osiągnąć 11 cm. Blaszki są jaśniejsze od kapelusza, trzon może urosnąć do 10 cm i jest ozdobiony pierścieniem.
- Opieńkę ciemną można spotkać w okolicy Tolkmicka czy Kadyn – mówi Jan Piotrowski z Nadleśnictwa Elbląg.
Grzyb ten jest... największym, żyjącym organizmem na ziemi po względem zajmowanej powierzchni.
"Wykonane w 2007 r. zdjęcia satelitarne i lotnicze pewnego uroczego zakątka w Blue Mountains w Oregonie (Stany Zjednoczone AP) ujawniły dziwne zjawisko. Drzewa na tym terenie zamierały w coraz to większych kręgach, a nowe egzemplarze nie chciały wyrastać. Dokładne badania wykazały, że zamieranie drzew zanotowano na powierzchni 900 hektarów (to obszar ok. 1220 boisk piłkarskich!), a sprawcą tego zjawiska był grzyb chorobotwórczy – opieńka ciemna (Armillaria ostoyae). (...) Opieńki są znane z występowania we wszystkich niemal lasach iglastych i liściastych, a także w sadach owocowych i winnicach, gdzie dziesiątkują uprawy. Ale nigdy jeszcze nie stwierdzono, aby osiągały aż takie rozmiary. Umożliwiły to dopiero analizy genetyczne grzybni, wykonane na całym, zaatakowanym obszarze, które jednoznacznie wykazały tożsamość molekularną każdego badanego fragmentu, co należy interpretować jako dowód na to, że mamy do czynienia z jednym gigantycznym osobnikiem. Stwierdzono także, że grzyb ten ma ponad 2400 lat!" – tak ten fenomen opisują Marta Wrzosek oraz Zbigniew Sierota w książce "Grzyby, jakich nie znamy" (Warszawa 2012, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, s. 35)
Co ciekawe opieńka ciemna, jako osobny gatunek, została wyodrębniona dopiero 45 lat temu.
- Do tego momentu uważana była za odmianę opieńki miodowej – dodaje Jan Piotrowski.
"Jest to jeden z najgroźniejszych grzybów chorobotwórczych korzeni drzew leśnych, powoduje także białą zgniliznę drewna" – informuje Encyklopedia Leśna.
Najpierw kapelusz opieńki jest półkulisty, później staje się łukowaty, z czasem płaski. Cechą charakterystyczną są łuseczki, które go pokrywają. Jego powierzchnia ma kolor jasnobrązowy aż do ciemnobrązowego, średnica kapelusza może osiągnąć 11 cm. Blaszki są jaśniejsze od kapelusza, trzon może urosnąć do 10 cm i jest ozdobiony pierścieniem.
- Opieńkę ciemną można spotkać w okolicy Tolkmicka czy Kadyn – mówi Jan Piotrowski z Nadleśnictwa Elbląg.
Grzyb ten jest... największym, żyjącym organizmem na ziemi po względem zajmowanej powierzchni.
"Wykonane w 2007 r. zdjęcia satelitarne i lotnicze pewnego uroczego zakątka w Blue Mountains w Oregonie (Stany Zjednoczone AP) ujawniły dziwne zjawisko. Drzewa na tym terenie zamierały w coraz to większych kręgach, a nowe egzemplarze nie chciały wyrastać. Dokładne badania wykazały, że zamieranie drzew zanotowano na powierzchni 900 hektarów (to obszar ok. 1220 boisk piłkarskich!), a sprawcą tego zjawiska był grzyb chorobotwórczy – opieńka ciemna (Armillaria ostoyae). (...) Opieńki są znane z występowania we wszystkich niemal lasach iglastych i liściastych, a także w sadach owocowych i winnicach, gdzie dziesiątkują uprawy. Ale nigdy jeszcze nie stwierdzono, aby osiągały aż takie rozmiary. Umożliwiły to dopiero analizy genetyczne grzybni, wykonane na całym, zaatakowanym obszarze, które jednoznacznie wykazały tożsamość molekularną każdego badanego fragmentu, co należy interpretować jako dowód na to, że mamy do czynienia z jednym gigantycznym osobnikiem. Stwierdzono także, że grzyb ten ma ponad 2400 lat!" – tak ten fenomen opisują Marta Wrzosek oraz Zbigniew Sierota w książce "Grzyby, jakich nie znamy" (Warszawa 2012, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, s. 35)
Co ciekawe opieńka ciemna, jako osobny gatunek, została wyodrębniona dopiero 45 lat temu.
- Do tego momentu uważana była za odmianę opieńki miodowej – dodaje Jan Piotrowski.
oprac. mw