Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 r. Obchodzona jest corocznie w rocznicę uchwalenia 3 maja 1791 r. pierwszej konstytucji w nowożytnej Europie. Władze komunistyczne zabroniły publicznego świętowania Narodowego Święta Trzeciego Maja, a samo święto zostało oficjalne zniesione ustawą z 18 stycznia 1951 r. Przywrócono je do kalendarza świąt państwowych ustawą z 6 kwietnia 1990 roku.
Przypomniano wówczas nie tylko wartości ustawy regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów w 1791 r., ale i symboliczne przesłanie tego historycznego dokumentu, który wprowadził polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz poddał chłopów pod ochronę państwa, łagodząc w ten sposób nadużycia pańszczyzny.
Warto przypomnieć, że Konstytucja Trzeciego Maja zniosła zwyczaje i instytucje, takie jak liberum veto, konfederacje, skonfederowane sejmy, które przed przyjęciem dokumentu pozostawiały sejm na łasce każdego posła, który, jeśli zechciał, miał możliwość unieważnić wszystkie podjęte przez sejm uchwały. Ujęta została w 11 artykułów, wprowadzając poza prawem powszechnej niepodległości dla szlachty i mieszczaństwa, trójpodział władzy na ustawodawczą – dwuizbowy parlament, wykonawczą – król i sądowniczą.
Konstytucja pozwoliła na wprowadzenie licznych reform. Król Stanisław August Poniatowski (1764-1795) utworzył ministerstwa skarbu i wojska oraz ustanowił krajowe cło. Zmodernizowano też wojska Rzeczypospolitej, tworząc stałą armię. W 1773 r. utworzono Komisję Edukacji Narodowej, dzięki czemu w miastach i na wsiach otwierano nowe szkoły, drukowano ujednolicone podręczniki, kształcono nauczycieli, a biednych uczniów wspomagano finansowo. Wprowadzono reformy ekonomiczne i handlowe oraz wspierano rozwój produkcji. Nowe ministerstwo policji zwalczało korupcję.
Reformy objęły też system dróg i więziennictwo. Konstytucja przewidywała również, że co 2 lata odbywać się będą zwyczajne zebrania sejmu oraz nadzwyczajne w razie narodowej potrzeby. Izba Poselska składała się z 204 posłów oraz 24 przedstawicieli miast królewskich, a Izba Senacka posiadała 132 członków: senatorów, wojewodów, kasztelanów, ministrów oraz biskupów.
Postępująca modernizacja kraju nie podobała się późniejszym zaborcom. Podczas wojny w obronie konstytucji Polska została pokonana przez Imperium Rosyjskie Katarzyny Wielkiej, sprzymierzonej z konfederacją targowicką. Pomimo porażki, późniejszego II rozbioru Polski i utraty niepodległości w 1795 r., przez 123 lata niewoli, Konstytucja 3 Maja postrzegana była jako „ostatnia wola i testament gasnącej Ojczyzny”.
Warto przypomnieć, że Konstytucja Trzeciego Maja zniosła zwyczaje i instytucje, takie jak liberum veto, konfederacje, skonfederowane sejmy, które przed przyjęciem dokumentu pozostawiały sejm na łasce każdego posła, który, jeśli zechciał, miał możliwość unieważnić wszystkie podjęte przez sejm uchwały. Ujęta została w 11 artykułów, wprowadzając poza prawem powszechnej niepodległości dla szlachty i mieszczaństwa, trójpodział władzy na ustawodawczą – dwuizbowy parlament, wykonawczą – król i sądowniczą.
Konstytucja pozwoliła na wprowadzenie licznych reform. Król Stanisław August Poniatowski (1764-1795) utworzył ministerstwa skarbu i wojska oraz ustanowił krajowe cło. Zmodernizowano też wojska Rzeczypospolitej, tworząc stałą armię. W 1773 r. utworzono Komisję Edukacji Narodowej, dzięki czemu w miastach i na wsiach otwierano nowe szkoły, drukowano ujednolicone podręczniki, kształcono nauczycieli, a biednych uczniów wspomagano finansowo. Wprowadzono reformy ekonomiczne i handlowe oraz wspierano rozwój produkcji. Nowe ministerstwo policji zwalczało korupcję.
Reformy objęły też system dróg i więziennictwo. Konstytucja przewidywała również, że co 2 lata odbywać się będą zwyczajne zebrania sejmu oraz nadzwyczajne w razie narodowej potrzeby. Izba Poselska składała się z 204 posłów oraz 24 przedstawicieli miast królewskich, a Izba Senacka posiadała 132 członków: senatorów, wojewodów, kasztelanów, ministrów oraz biskupów.
Postępująca modernizacja kraju nie podobała się późniejszym zaborcom. Podczas wojny w obronie konstytucji Polska została pokonana przez Imperium Rosyjskie Katarzyny Wielkiej, sprzymierzonej z konfederacją targowicką. Pomimo porażki, późniejszego II rozbioru Polski i utraty niepodległości w 1795 r., przez 123 lata niewoli, Konstytucja 3 Maja postrzegana była jako „ostatnia wola i testament gasnącej Ojczyzny”.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 r.
mk