Historia elbląskich ulic: Od Toruńskiej do Piechoty (odc. 86)

Osiedle Sadyba mieści się w pobliżu nieczynnego już kąpieliska miejskiego przy ul. Spacerowej. Zamyka się w granicach określonych przez ulicę Kościuszki, Toruńską, Grudziądzką i Bolesława Chrobrego. Przed 1945 r. znane było jako Strauchmühle (Krzaczasty Młyn), nazwa pochodziła od sąsiedniego młyna, o którym pisałem w poprzednim odcinku.
      
       Toruńska
       Po raz pierwszy nazwana przed 1937 r. jako droga Toruńska (Thornerweg), po 1939 r. nazwana ul. Toruńską. Przebiega od ul. Kościuszki. W przeciwnym kierunku na jej wysokości przebiega ul. Spacerowa.
       Toruńska kończy swój bieg na wzgórzu. Oprócz domków jednorodzinnych w większości pochodzących sprzed 1945 r. na wzgórzu umieszczono Dom Pomocy Społecznej „Niezapominajka” i Hospicjum Elbląskie im. dr Aleksandry Gabrysiak. Hospicjum działa tu od 2010 r., zostało przeniesione z ul. Mikołaja Kopernika.
      
       Grudziądzka
       Po raz pierwszy nazwana przed 1937 r. jako droga Grudziądzka (Graudenzerweg). Obecne brzmienie otrzymała po 1945 r. Przebiega od ul. Toruńskiej i biegnie w dół do ul. Bolesława Chrobrego.
       W jednej z wilii mieszkał inż. Włodzimierz Sierzputowski (żył w latach 1907-1963), zasłużony dla Elbląga architekt. Przyjechał do naszego miasta w 1946 r. z Krakowa. Został kierownikiem Inspekcji Budowlanej Zarządu Miejskiego, a w 1948 r. delegatem Konserwatora Wojewódzkiego na miasto i powiat Elbląg. Starał się o zachowanie jak najwięcej zabytków, przyczynił się do powstania muzeum, uratował sztandar hołdowniczy Elbląga dla ostatniego króla Rzeczpospolitej Stanisława Augusta Poniatowskiego, który był schowany w skrytce... w byłych zakładach Schichaua.
       Według projektu Włodzimierza Sierzputowskiego przebudowano dawną szkołę przy ulicy Gwiezdnej na dom towarowy. Był on też współorganizatorem i pierwszym prezesem elbląskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, inicjatorem powołania komitetu redakcyjnego „Rocznika Elbląskiego”, pisał artykuły m.in. o układzie przestrzennym miasta, odbudowie zabytków. Dzisiaj Włodzimierz Sierzputowski ma w Elblągu swoją ulicę, która znajduje się na Modrzewinie.

      
       Bydgoska
       Przebiega od ul. Kościuszki w kierunku ul. Grudziądzkiej, ale nie łączy się z nią. Wytyczona i nazwana w1975 r.
      
       Tczewska
       Przebiega od ul. Grudziądzkiej do ul. Bolesława Chrobrego. Po raz pierwszy nazwana przed 1937 r. jako Tczewska (Dirschauweg). Po 1945 r. jej nazwa została spolszczona
       W jednej z wilii w 1960 r. utworzono Klasztor Mniszek Klarysek od Wieczystej Adoracji. Działał tutaj do 1997 r, kiedy to przeniesiono go do nowo wybudowanego klasztoru przy kościele św. Jerzego (ul. Bema). Przy Tczewskiej znalazł natomiast swoją siedzibę biskup pomocniczy Diecezji Elbląskiej, mieście się też tu kaplica Bożego Ciała.
      
       Sztumska
       Wytyczona i nazwana w 1975 r., przebiega od ul. Bolesława Chrobrego do ul. Bydgoskiej.
      
       Piechoty
       Położona w dzielnicy Winnica. Przebiega od ul. Tadeusza Kościuszki do ul. Orężnej. Po raz pierwszy nazwana przed 1924 r. jako ul. Obrony Krajowej (Landwehrstrasse). Od ul. Kościuszki ulica pnie się do góry, po jej lewej stronie jeszcze kilka lat temu znajdowało się zaplecze koszar, ich miejsce zajęły wojskowe bloki mieszkalne.
       Po przeciwnej stronie znajduje się obszerna, piękna niegdyś, willa w stylu angielskiego neogotyku, mająca kształt zameczku. Wzniesiona została w 1870 r. dla Georga Grunaua (syna Ignacego – elbląskiego przedsiębiorcy), miłośnika historii naszego miasta i kolekcjonera miejscowych pamiątek. Po 1945 r. willa była budynkiem komunalnym, w ostatnich latach uległa znacznej dewastacji. Miasto chce ją sprzedać, ale na razie bezskutecznie.