UWAGA!

Historia elbląskich ulic: Przy Bramie (odcinek 30)

 Elbląg, Pomnik nagiej Diany
Pomnik nagiej Diany (fot. archiwum autora)

Czy wiecie, gdzie był w Elblągu pomnik nagiej Diany? Co się obecnie znajduje w jego miejscu? O tej i innych ciekawostkach w kolejnym odcinku „Historii elbląskich ulic” opowiada Karol Wyszyński, przewodnik PTTK.

Ulica Przy Bramie, a raczej aleja spacerowa, przebiega od ul. Pocztowej do Klasztornej. Gdy powstawała, znajdowała się pomiędzy zabudową Starego Miasta a murami obronnymi. Przed wojną nosiła nazwę Przy Bramie Targowej, po 1945 r. określono ją jako Wałową (była częścią dłuższego odcinka prowadzącego w stronę rzeki). W 1990 roku obie ulice rozdzielono i odcinek przy I LO nazwano Przy Bramie. Obecnie ulica jest nieprzejezdna i stanowi deptak.
      
       Tajemnica Diany
      
Po prawej stronie idąc od ulicy Pocztowej mijamy budynek I LO, po lewej stronie formę przestrzenną Lecha Tomaszewskiego, znacznie dalej drugą formę (w kształcie zbliżonym do drzewa) autorstwa Magdaleny Abakanowicz. Pomiędzy tymi formami znajduje się popiersie patrona I LO Juliusza Słowackiego, dzieło Juliana Leńca, elbląskiego rzeźbiarza. Pomnik został odsłonięty w 1981 r., a wykonano go w ówczesnym elbląskim Zamechu.
       Postument ustawiono w miejscu, gdzie w latach 1927-1934 stał posąg nagiej Diany autorstwa Karla Reinholda Felderhoffa, elblążanina z pochodzenia. W 1934 r. posąg został wypożyczony do Szlezwik-Holsztyna. Następnie „spodobał” się Göringowi. obecnie stoi w parku Wrohmannerpark w Spandau na terenie Berlina.
       Przed budynkiem I LO przed 1945 r. znajdowała się również fontanna i skwer Mały Ogród Zabaw (Kleiner Lustgarten). Za skrzydłem szkoły w kierunku ul. Stary Rynek stała jednopiętrowa willa, w której zamieszkiwał początkowo prokurent spółki Kohlweck & Loeser, poprzedniczki Fabryki Loeser & Wolf – M. Pamperin. Później było to lokum dyrekcji szkoły.
      
       Pomnik Schichaua
      
Za willą w kierunku dawnego „pałacyku” Zamechu i ul. Stoczniowej rozciągał się dalej Mały Ogród Zabaw. Na tym terenie 18 listopada 1900 r. stanął pomnik inż. Gottloba Ferdynanda Schichaua. Schichau był rodowitym elblążaninem, założycielem i właścicielem potężnych zakładów przemysłowych w Gdańsku (późniejsza Stocznia Gdańska), w Elblągu (powojenne Zakłady Mechaniczne - Zamech im. Gen. K. Świerczewskiego, obecnie Alstom), fabryki lokomotyw (obecny teren Giełdy Elbląskiej i Elzamu przy al. Grunwaldzkiej), armatorem Towarzystwa Żeglugi Parowej w Elblągu oraz zakładów w Piławie (obecny Bałtijsk) oraz w Rydze, stolicy Łotwy. W tym roku obchodziliśmy 200. rocznicę jego narodzin.

  Elbląg, Popiersie Juliusza Słowackiego, patrona I LO
Popiersie Juliusza Słowackiego, patrona I LO (fot. autor)


       Autorem rzeźby był profesor Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie Wilhelm Haverkamp. Pomnik ufundowali według napisu z pomnika „G. F. Schichau - 1814-1896 - Szefowi - Urzędnicy i Pracownicy”, ale większościowy wkład wyłożyła rodzina. Postać robotnika stojącego u podnóża cokołu przedstawiała zięcia Schichaua - Carla Ziese, zaś postać kobiety
       trzymającej w ręce parowiec odwzorowuje córkę bohatera Elizabeth Schichau-Ziese.
       Pomnik zaginął w czasie II wojny światowej, ale jeden z jego elementów odnaleziono po 1945 r. na terenie Szwecji. Sam cokół został po 1945 r. przeniesiony na drugą stronę ul. Stoczniowej i przez wiele lat służył za postument dla nowego patrona zakładów.

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • Skoro wiadomo gdzie się znajduje, warto by było wystąpić do władz Berlina o zwrot. Mało mamy takich ''świadków '' historii naszego miasta, co zawdzięczamy ''wyzwolicielom '' i obecnym ''depozytariuszom '' pomnika Diany.
  • Z tego co wiem nie ma obecnie w Elblągu ulicy Przy Bramie tylko Przy Bramie Targowej.
  • No chyba że mamy taką i taką i są do siebie równolegle a ul. Przy Bramie jest nie zamieszkała i to sam chodnik.
  • Uzupełniając Karola. Załączam zdjęcie mojego starszego brata Romana wraz ze swoją klasą z I LO na cokole pomnika(chyba 1955r. ). Roman najwyżej. Chyba ogarniał wzrokiem ruiny Starego Miasta, o którym tyle mi opowiadał. Był potem założycielem Muzeum Rybołóstwa Morskiego na Helu, Muzeum Wisły w Tczewie, wicedyrektorem CMM w Gdańsku, nie mówiąc o elbląskim PTTK, Żuławach i mennonitach. O zabytkach Elbląga wiedział wcześniej wszystko, zanim ukazały sie współczesne wspaniałe albumy. Oj, buszowało się po murach wypalonej Galerii EL czy piwnicach pod kamieniczkami Bibioteki Elbląskiej. Niestety, Tczew bardziej pamięta o wybitnym elblążaninie. Pozdrawiam.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    13
    0
    RyszardKlim(2014-11-30)
  • Dokładniej to fragment pomnika odnaleziono po wojnie w Hamburgu na złomowcu. Potomkowie Schichaua ( rodzina Carlson ) odkupiła ten fragment i wywiozła do Szwecji.
  • uwaga bo sie czepiam wiec bez nerwow W tym roku obchodziliśmy 200.rocznicę jego narodzin. (tego Sziszała) Byly obchody jak tak to jakie ? My obchodziliśmy czyli kto? bo jak dla mnie to nie jest mój rodak a pisze się o nim jak o swoim. Spiewajcie Niemiec Polak dwa bratanki. moze uwierze. Czcicie tych niemcow a o naszych cisza bo leza w mogilach.
  • Sziszał to na pewno nie. Była dyskusja w styczniu. Pierwsze "ch" jest bezdyskusyjnie "sz". Drugie "ch" jest jak w słowie "durch", wymawiane jako "durś", przy czym "ś" to coś pośredniego między "ś" a "chi". Zależnie od dialektu pełna gama między "ch" a "ś". Czyli albo "Szihał" albo Szis'ał :-). jw.
  • Poprawiam się. Formalne zasady dają "Szichau". samouczek-j-niemieckiego.com jw
  • No i jak zwykle - o Starym Rynku mówimy i piszemy STARY RYNEK i choć ma kształt ulicy, to nią nie jest. Czy to naprawdę takie trudne do zrozumienia przez piszących???
  • Nalezy wystapic do szkopow o zwrot zagrabionych dziel sztuki a ta figurka do nich nalezy jednoczesnie zadajac rekompensaty za okres kiedy przebywala w ich posiadaniu oraz zniszczenia przez nazistow spowodowane
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    0
    0
    jamaleg(2014-11-30)
  • Pożyczone??? Może czas w końcu uregulować dług. ..
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    0
    0
    Wredny(2014-11-30)
  • widać zes osioł, o monotematycznym mysleniu. Won tam skąd twa krew. Bo rodowity z ciebie elblążanin jak z ch. .ja gwóźdź
Reklama