UWAGA!

Historia elbląskich ulic: Rycerska (odcinek 32)

 Elbląg, Tak wyglądał przedwojenny budynek teatru przy ul. Rycerskiej
Tak wyglądał przedwojenny budynek teatru przy ul. Rycerskiej (fot. archiwum autorA)

Gdzie w przedwojennym Elblągu znajdował się Hotel Berlin, a gdzie teatr? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań w kolejnym odcinku „Historii elbląskich ulic”. Tym razem Karol Wyszyński, przewodnik PTTK, opowiada o ulicy Rycerskiej.

Ulica Rycerska jest w zasadzie przedłużeniem ul. Pocztowej i przebiega od ul. Kowalskiej do al. Tysiąclecia. Do 1945 r. była krótsza i węższa, w latach 1901-1945 posiadała dwie nazwy ul. Fryderyka (Friedrichstrasse i ul. Przedzamcza (Vorbergstrasse).
      
       Najpierw o ratuszu i Tezeuszu
       Zanim omówię ul. Rycerską, dokończę historię zapowiedzianą w poprzednim odcinku o ratuszu, który powstał przy Placu Słowiańskim w latach 1779-82. Elblążanie zbudowali go, gdy spłonął ratusz na Starym Mieście. W następnym stuleciu nowy ratusz znacznie rozbudowano i przebudowano, a przebudowę podstawową zakończono w 1896 r.. Kolejny etap, dobudowy skrzydła, dokonano przy okazji budowy Prezydium Policji w 1930 r. W wyniku walk w 1945 r. ratusz uległ znacznemu uszkodzeniu, a ruiny rozebrano.
       Przed podjazdem do hotelu Arbiter znajduje się skwer, który do 1945 r. był wspólnym dziedzińcem ówczesnego ratusza i Prezydium Policji. Na skwerze stoi pomnik Tezeusza, wykonany przez Martina Wolfa z Berlina. Pomnik przyjechał do Elbląga w 1931 r. jako dar ówczesnego niemieckiego ministerstwa kultury i sztuki. Najpierw zajął miejsce przy pl. Grunwaldzkim, później w parku Traugutta, a od 2000 r. jest w obecnym miejscu. Rzeźba była wielokrotnie naprawiana, bo wandale ją systematycznie… kastrowali. Przed 1945 r. naprawy dokonywał elbląski kamieniarz Friedrich Hermann. 

  Elbląg, Pomnik Tezeusza
Pomnik Tezeusza (fot. autor)


      
       Szalet i bank
       Za ul. Giermków, na skwerze określanym jak pl. Wolności, znajduje się historyczny już szalet, pochodzący z sprzed 1925 r. Obok niego stoi słup ogłoszeniowy, również pochodzący z tamtych lat. Po drugiej stronie ulicy, przy Starym Mieście, ciągnie się szereg parkingów. Do 1945 roku ten teren był zabudowany. Funkcjonował tu m.in. Hotel Berlin. Po wojnie nie został po nim ślad, w latach 60. w jego miejscu stał pawilon z pijalnią piwa o o niezbyt jednak chlubnych dziejach.
       Kolejną w ciągu budowlą był Dresdner Bank, następną - monumentalna kamienica mieszcząca między innymi Powiatową Kasę Pożyczkową. Wiele z istniejących do 1945 r. w tym rejonie budowli wzniosła elbląska firma Otto Depmeiera
      
       Tu był teatr
       Na szczególne wspomnienie zasługuje również budynek teatru. Elblążanie z teatrem pierwszy raz mieli styczność w XVI w. Prawdziwą scenę wraz z budynkiem teatralnym właśnie przy obecnej ul. Rycerskiej mieszkańcy naszego miasta uzyskali 1 września 1846 r. Wówczas to teatr otworzył swoje podwoje sztuką G. Lessinga „Minna z Barnhelm”. Wkład w jego powstanie miała też elbląska firma Schichaua, istniejąca niespełna 10 lat. Wykonała żelazne filary dla loży. Obok miejscowych artystów teatr gościł również międzynarodowych odtwórców ról. Teatr zakończył działalność w 1945 r. 
       Obecnie w miejscu przedwojennych kamienic znajduje się skwer, na którym ustawiono kilka form przestrzennych. W jego głębi znajduje się budynek szkolny oddany do użytku w 1964 r. Początkowo była to Przyzakładowa Szkoła Zawodowa „Zamech”. Kształciła pracowników głównie na potrzeby tego zakładu. Jej mury opuściło wielu cenionych wówczas ślusarzy, tokarzy, frezerów, odlewników i wielu innych fachowców. Obecnie mieści się tutaj Zespół Szkół Techniczno-Informatycznych.
       Przed szkołą przez lata stał obelisk J. Krasickiego. W tym roku został przeniesiony do elbląskiego muzeum jako relikt przeszłości.

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
A moim zdaniem... (od najstarszych opinii)
  • ". .. przebudowę podstawową zakończono w 1896 r. .Kolejny etap, dobudowy skrzydła, dokonano przy okazji budowy Prezydium Policji w 1930 r. .. ." - pomieszanie z poplątaniem. Stary ratusz z lat 1779-82 zburzono na początku XX stulecia. W latach ok. 1905-8 wybudowano nowy ratusz w stylu neogotyckiego niderlandzkiego manieryzmu. Ok. 1920-30 wybudowano prezydium Policji przy Sturmstraße - Chmurnej stykający się tylnymi skrzydłami z nowym ratuszem. Zdjęcie nowego ratusza pokazałem przy historii Friedrich-Wilhelm_Platz, tutaj wygląd starego ratusz z litografii 1840 r.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    3
    4
    MirCrow(2014-12-14)
  • Dodatkowo jeszcze fotografia starego ratusza z przełomu wieków XIX i XX
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    4
    2
    MirCrow(2014-12-14)
  • Pan MirCrow zamieścił totalne pomieszanie z poplątaniem. To istny stek bzdur. Nie sposób tego wyprostować. Na oświecenie i zdobycie minimum poprawnej wiedzy - polecamy lapidarne ale bdb opracowanie Mirosława Marcinkowskiego i Wiesławy Rynkiewicz-Domino "Ratusz Staromiejski w Elblągu".
  • A ja wole zrodla niemieckie, gdyz sa wiarygodne.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    elb2012(2014-12-14)
  • erg. jeśli możesz to mnie oświeć. Ja nie mówię "stary ratusz" o ratuszu Starego Miasta na Alter Markt, który spłonął pod koniec XVII w. tylko o ratuszu, który stał od XVII do początku XX w. na Friedrich-Wilhelm_Platz, który to został zastąpiony przez nowy, neogotycki w tym samym miejscu. I tylko tyle. Uważam że nie popełniłem błędu.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    4
    2
    MirCrow(2014-12-14)
  • Neogotyk wywodzący się od gotyku i neomanieryzm wywodzący się od manieryzmu niderlandzkiego, inaczej renesansu północnego, to dwa różne style, stąd nie istnieje nic takiego jak "neogotycki niderlandzki manieryzm". Ratusz z lat 1779-82 wyburzono koło 1890 roku. Budowę nowego ratusza w stylu ekletyzmu (czyli kompilacji wielostylowej, złożonej z najefektowniejszych motywów cechujących różne style; w przypadku nowego ratusza wiodącym stylem był neomanieryzm niderlandzki z elementami gotycyzującymi) przeprowadzała firma Otto Depmeyera (1852-1925) w latach 1891-1894.Prezydium policji powstało w latach 1929-1930.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    3
    0
    mike016(2014-12-15)
  • Dzięki Mike o potwierdzeniu tego starego - nowego ratusza na Friedrich-Wilhelm_Platz i oczywiście za wiedzę w sprawie stylu. Tu się pomyliłem (kłopoty z nazewnictwem) ale na naukę nigdy za późno.
  • ok55555344ttttt
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    0
    1
    4322222222222222222222(2014-12-15)
  • 19 lutego 1929 roku „Joint” i Centralny Komitet RFSRR podpisali umowę, według której ZSSR otrzymywał coroczne finansowanie w wysokości półtora miliarda dolarów. Jako hipotekę amerykanie zażądali 375 hektarów ziem Krymskich. Zostało założona spółka akcyjna, gdzie udziałowcami było ponad 200 amerykanów. Z najbardziej znanych można wymienić Hoovera, Rockefellera, Roosevelta, MacArthura czy Marchalla. Był też ważny warunek, jeżeli do 1954 roku RFSRR nie zwróci dług, ziemia przechodzi na własność.
  • Miał być oczywiście eklektyzm, zamiast ekletyzm. Wkradła się literówka.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    mike016(2014-12-15)
Reklama