UWAGA!

Historia okolic Elbląga: Stare Pole (odc. 7)

 Elbląg, Tak wyglądał budynek dworca w Starym Polu przed wojną
Tak wyglądał budynek dworca w Starym Polu przed wojną (fot. archiwum autora)

W dziewiętnastym wieku w Starym Polu istniały dwie szkoły: katolicka i ewangelicka, a także cukrownia i poczta. O historycznych ciekawostkach związanych z tą miejscowością opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.

Stare Pole zaistniało jako osada słowiańska, choć badania archeologiczne bliskich okolic wykazują tu ślady osadnictwa z okresu neolitu (4,5 tys. lat przed naszą erą). W VI wieku rejon ten, podobnie jak i rejony na wschód od dolnej Wisły oraz Nogatu, opanowali Prusowie, którzy egzystowali obok Słowian. W tym czasie znaczne tereny obecnej gminy znajdowały się pod wodami jeziora Druzno. Samo Stare Pole doświadczało często powodzi ze strony Nogatu.
      
       Ołtarz z XVIII wieku
      
Przybycie na te tereny Zakonu Szpitala Najświętszej Panny Marii Domu Niemieckiego w Jerozolimie, popularnie określanego jako Krzyżacy, a wraz z nimi osadników z zachodu, nasiliło chrystianizację miejscowej ludności, a także jej częściową zagładę. Proces ten wzmógł się po przeniesieniu siedziby wielkiego mistrza tego zakonu z Wenecji do Malborka.
       14 lutego 1330 r. Luther von Braunschweig (Luther z Brunszwiku), komtur dzierzgoński (w roku następnym został Wielkim Mistrzem), lokował Stare Pole, nadając mu nazwę Aldevelt (Altefelde), która przetrwała do 1945 roku, a następnie została spolszczona.
       Po podpisaniu pokoju toruńskiego w 1466 r. miejscowość weszła w skład Prus Królewskich i administracyjnie podlegała województwu malborskiemu. W XVI w. na terenie gminy, zawitali tak jak i na pozostałym obszarze Prus Królewskich, mennonici, którzy zajęli się jego osuszeniem i zagospodarowaniem. W pobliskiej wsi Szaleniec znajdują się pozostałości po ich cmentarzu.

  Elbląg, Epitafium z tylnej ściany mauzoleum rodu Wunderlichów
Epitafium z tylnej ściany mauzoleum rodu Wunderlichów (fot. autor)


       W wyniku reformacji, jaka objęła tereny Prus Królewskich w 1580 r., mieszkańcy zmienili wyznanie na ewangelickie. W XVII w. pobudowali pierwszy kościół, nowy postawiono w 1879 r. Został on przejęty po 1945 r. przez katolików wraz z przybyciem nowych osadników i opuszczeniem tych terenów przez dotychczasowych mieszkańców. Do dzisiejszych czasów przetrwał też ołtarz z 1711 r.
       Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski otoczony jest cmentarzem, na którym znajduje się mauzoleum rodziny Wunderlichów, powstałe w 1912 r. Na tylnej ścianie mauzoleum znajduje się elbląski element, epitafium poświęcone dawnemu komendantowi szkoły lotniczej, jaka znajdowała się w Elblągu: majorowi Josephowi Karlowi von Rambaldiniemu., który został tutaj pochowany.
      
       Cukrownia i pomnik krowy
      
W 1880 r. w Starym Polu pobudowano cukrownię, istniały dwie szkoły ewangelicka i katolicka i poczta. Cukrownia na początku lat 70. XX wieku została przekształcona w mieszalnie pasz, która po 1989 r. zaprzestała działalności, obecnie w tym miejscu działają różne prywatne firmy.
       W miejscowości działa Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Na dziedzińcu tego ośrodka w 1978 r. stanął pomnik krowy. Reliktem minionej epoki jest ciągnik, poczciwy Ursus, ustawiony również jako pomnik.
       W latach 1975-99 Stare Pole należało do województwa elbląskiego, obecnie – do pomorskiego. Wieś jest siedzibą gminy, ma stację kolejową. Kolej zawitała tu wraz z uruchomieniem połączenia Malbork - Elbląg w połowie XIX w. Dawny dworzec w wyniku działań wojennych w 1945 r. został zniszczony.
      

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
A moim zdaniem...
Reklama