UWAGA!

Walkiria z Truso (Historia jednego przedmiotu cz. 5)

 Elbląg, Walkiria z Truso (Historia jednego przedmiotu cz. 5)
Fot. 1. Srebrna zawieszka przedstawiająca Walkirię z koniem odkryta w Truso (źródło: M. F. Jagodziński, Truso między Weonodlandem a Witlandem, Elbląg 2010, s. 106).

Wspólnie z Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu prowadzimy cykl pn. "Historia jednego przedmiotu", w którym prezentujemy eksponaty i ich historię. Przedmioty codziennego użytku odnalezione przez badaczy na ziemi (a właściwie w ziemi) elbląskiej przybliżą nam jej dawnych mieszkańców. Dziś o Walkirii z Truso.

Bardzo interesującym przedmiotem znalezionym na terenie wczesnośredniowiecznej wikińskiej osady Truso, której pozostałości odkryto w pobliżu jeziora Drużno, jest fragment srebrnej zawieszki przedstawiającej postać kobiety w długiej sukni (fot. 1). Przedmiot ten należałoby zaliczyć do kategorii wikińskich amuletów z IX-X wieku. Cała kompozycja, mimo że zachowana jedynie fragmentarycznie, przedstawia niewątpliwie Walkirię z koniem.
       Podobne znaleziska pochodzą m.in. z Ribe, Tisso (fot. 2), Stentinget i Odense (fot. 3) w Danii, a także z Hedeby. Możemy dzięki nim przypuszczać jak wyglądała cała zawieszka z Truso, chociaż posiada ona istotne różnice w stosunku do wymienionych obiektów.Przede wszystkim nasza Walkiria wykonana jest mniej realistycznie a bardziej schematycznie. Daje to jednak jasne przesłanki co do interpretacji poszczególnych elementów ubioru i wyposażenia postaci. Charakterystyczna jest zwłaszcza długa suknia, dobrze widoczna jest także okrągła tarcza z wyraźnie zaznaczonym umbem, czyli wyodrębnioną, środkową częścią tarczy wojownika. Pod tarczą widoczny jest długi miecz, a na głowie spiczasty hełm, spod którego spływają na plecy zaplecione w dwa warkocze włosy. Walkiria stoi z lewej strony konia, trzymając go za uzdę. Warto zwrócić uwagę, że we wszystkich innych tego typu znaleziskach Walkiria umiejscowiona jest z prawej strony konia. Dużo szczegółów związanych z rzędem końskim (ogłowie, napierśnik) zawartych zostało również w zachowanym fragmentarycznie wizerunku konia, czego nie dostrzeżemy na przywołanych powyżej analogiach.

  Elbląg, Fot. 2. Walkiria z Tisso (źródło: M. Bo Henriksen, P. Vang Petersen, Valkyriefund, Skalk nr 2, Aprill 2013, s. 8);
Fot. 2. Walkiria z Tisso (źródło: M. Bo Henriksen, P. Vang Petersen, Valkyriefund, Skalk nr 2, Aprill 2013, s. 8); Fot. 3. Walkiria z Odense (źródło: foto Odense Bys Museer)

Fragmentaryczne zachowanie zawieszki z Truso, nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy na koniu znajdował się jeździec, oraz czy pod koniem umieszczony był „tajemniczy” kwadratowy obiekt z nacięciami przypominającymi szachownicę (por. fot. 2; fot. 3). Z uwagi na obecność tych elementów we wszystkich innych analogicznych znaleziskach, możliwość taką należy brać pod uwagę.
       Walkirie - mityczne półboskie, demoniczne dziewice - służyły Odynowi zbierając poległych w czasie bitew wojowników i wskazując im drogę do Walhali. Z rozkazu Odyna uczestniczyły też w bitwach w trój- lub dziewięcioosobowych zespołach.
       Same Walkirie nie były obiektem kultu. Zawieszki które je przedstawiają można jednak łączyć z kultem Odyna. Z uwagi na to, że Walkirie personifikowały uczucia i zachowania walczących, można tego typu przedmioty interpretować również jako klasyczne amulety związane z opieką nad dzielnymi wojownikami.
      
       W Njal sadze (XIII-wieczna saga islandzka) Walkirie śpiewają tzw. „Spearsong”:
       Odważnie siodłając konie
       Jedziemy z wyciągniętymi mieczami
       Daleko stąd
      
       Walkirię z Truso można podziwiać w elbląskim muzeum, wśród innych amuletów wikińskich prezentowanych na wystawie „Truso – legenda Bałtyku”.
      

Elbląska Gazeta Internetowa portEl.pl sprawuje patronat medialny nad Muzeum Archeologiczno-Historycznym
      
dr Marek F. Jagodziński, Kustosz Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu

Najnowsze artykuły w dziale Kultura

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
A moim zdaniem...
Reklama