Kontynuując moje rozważania na temat szans rozwojowych Elbląga, zajmę się w poniższym tekście koncepcją naszego miasta jako ośrodka regionalnego. Temat jak najbardziej aktualny w kontekście rozpoczynających się jutro (16 kwietnia) konsultacji społecznych poświeconych tworzonej właśnie „Strategii rozwoju Elbląga 2020+”.
Pod pojęciem „ośrodka subregionalnego” Elbląg funkcjonuje w planach strategicznych rozwoju Polski w najbliższych dziesięcioleciach, co należy docenić i maksymalnie wykorzystać dla rozwoju miasta.
Sądy
Przede wszystkim trzeba wykorzystać to, co już mamy. Z instytucji państwowych, z których korzystają mieszkańcy regionu, pozostały nam nieliczne, takie jak Sądy czy Prokuratura. Są to ważne instytucje i powinniśmy ich bronić jak niepodległości, szczególnie, że są zakusy ministerialne likwidacji Sądu Okręgowego. Miejmy nadzieję, że do tego nie dojdzie, za to zgodnie z zapowiedziami Ministerstwo Sprawiedliwości wybuduje w Elblągu nowy gmach Sądu Rejonowego, a kto wie, może i zapowiadany niegdyś na Modrzewinie Ośrodek Zarządzania Informacją.
Szpitale
Oprócz wymiaru sprawiedliwości ważnymi dla mieszkańców regionu instytucjami są elbląskie szpitale i przychodnie. Obecnie mamy cztery szpitale: wojewódzki, dwa miejskie i jeden prywatny. Co prawda, sytuacja szpitala miejskiego przy ul. Żeromskiego jest trudna. Jego zadłużenie, zmiana osobowości prawnej, w perspektywie prawdopodobna prywatyzacja powodują wiele niepewności i nerwowości. Miejmy nadzieję, że wszystko się dobrze skończy i jeszcze wiele lat będą mieć z tego szpitala pożytek mieszkańcy Elbląga i regionu. Rynek medyczny jest bardzo rozwojowy, statystyki się nie oszuka, żyjemy coraz dłużej, a ludzie starsi stanowią dominującą klientelę służby zdrowia, więc trzeba tę gałąź gospodarki lokalnej sukcesywnie rozwijać.
Handel i usługi
Moim zdaniem jednak największy niewykorzystany potencjał Elbląga daje wciąż niedorozwinięta oferta handlowo-usługowa. Tak jak już wspomniałem w poprzednim tekście, nasze miasto jest jedynym w Polsce w kategorii miast powyżej 100 tys. mieszkańców, w którym nie ma żadnej nowoczesnej galerii handlowej. Przykładowo, takie miasta jak niespełna 100-tysięczny Słupsk czy 108-tysięczny Koszalin mają już po trzy takie obiekty. Mało tego, w Elblągu nie ma nawet żadnego hipermarketu budowlanego, elektronicznego czy meblowego, które występują nawet w mniejszych miejscowościach.
Przyczyny tej sytuacji są raczej ogólnie znane, więc pominę je milczeniem. Miejmy nadzieję, że w tym roku zła passa w tej branży zostanie przerwana rozpoczęciem rozbudowy Centrum Handlowego Ogrody, a potem uaktywnią się kolejni inwestorzy. Pamiętajmy, że tu nie chodzi tylko o bogatszą ofertę handlową czy wygodę kupujących, to przede wszystkim bezcenne dla Elbląga miejsca pracy i wpływy z podatków, zarówno podczas budowy centrów handlowych, jak i po ich uruchomieniu. Nie zapominajmy także o tym, że są to inwestycje z pieniędzy prywatnych idące w setki milionów złotych, wzbogacające miejską infrastrukturę i dające impuls do rozwoju innych działalności gospodarczych w mieście.
Edukacja
Bardzo zapomnianą, a może i niedocenianą przez brak tradycji jest w Elblągu sfera usług edukacyjnych. Zasadniczo mamy dwie elbląskie wyższe uczelnie: państwową PWSZ, prywatną EUHE i raczej brak działań skierowanych na podniesienie ich rangi.
Po likwidacji polskich stoczni na wybrzeżu kilka zakładów branży elektromaszynowej funkcjonujących w Elblągu czyni z naszego miasta bodajże najsilniejszy ośrodek tego rodzaju przemysłu w północnej Polsce. Oczywiście, nie tak silny jak za czasów Zamechu, ale w dzisiejszych realiach to zawsze jakiś argument do kształcenia technicznego na wyższym poziomie. Byłoby bardzo korzystne dla Elbląga, gdyby nasza PWSZ dążyła w swoim rozwoju, o ile to oczywiście możliwe, do przekształcenia się w Akademię Techniczną czy też Politechnikę. Mniejsza o nazwę, chodzi tu o olbrzymie pieniądze, jakie idą na rozbudowę nowych uczelni. Przykładowo, w roku 2011 prorozwojowy budżet olsztyńskiego UWM był większy niż roczny budżet miast Elbląga i Ełku razem wzięty! Te olbrzymie pieniądze i tysiące studentów napędzają gospodarkę miasta, w którym funkcjonuje taka uczelnia. Warto pomyśleć, czy jest szansa na coś takiego w Elblągu. Tak na marginesie dodam, że parę tygodni temu w Olsztynie oddano do użytku uczelniany basen kryty wybudowany w ramach rozbudowy uczelni za państwowe pieniądze.
Nie zapominajmy także o edukacji niższego szczebla. Elbląg od lat jest takim ośrodkiem regionalnym dla korzystających z edukacji średniego szczebla dla młodzieży i dorosłych i ten kierunek trzeba także rozwijać z korzyścią dla miasta.
Kultura
Wiem, że dla wielu elblążan ta teza może być trochę kontrowersyjna, ale nasze miasto jest też regionalnym ośrodkiem kultury i rozrywki. Oczywiście skala tych rozrywek jest dostosowana do wielkości miasta i finansów, ale jakby nie patrzeć, to nie ma tygodnia, żeby coś się w kulturze nie działo. Mamy teatr, kina, Orkiestrę Kameralną, prężnie działa Światowid, Galeria EL, Muzeum i inne mniejsze podmioty kulturalno-rozrywkowe. W ciągu roku jest kilka większych imprez kulturalnych np. Wiosna Teatralna, Ogrody Polityki, Festiwal Poezji, turnieje tańca towarzyskiego, Dni Elbląga, z roku na rok rozkręca się elbląski jarmark, czyli Święto Chleba itp. Nie jest źle i oby sukcesywnie ten kierunek utrzymać i stopniowo podnosić rangę elbląskich imprez.
Turystyka
Na koniec trzeba jeszcze wspomnieć, o ważnej i bardzo niewykorzystanej w Elblągu gałęzi gospodarki, jaką jest turystyka. O tym potencjale wiedzą nie tylko elblążanie, w swoich analizach zwrócili na to uwagę także zewnętrzni twórcy nowej „strategii promocji Elbląga”. O ile w samym Elblągu nie ma zbyt wielu atrakcji turystycznych, z wyjątkiem kilkudziesięciu zabytkowych obiektów budowlanych i bogatych zbiorów elbląskiego Muzeum, to otaczają nas prawdziwe turystyczne skarby. Mam tu na myśli Kanał Elbląski, zamek w Malborku, zespół katedralny we Fromborku, uroki przyrodnicze Wysoczyzny Elbląskiej, Zalew i Mierzeję Wiślaną. Elbląg posiadający obecnie całkiem przyzwoitą ofertę hotelową, może się stać doskonałym miejscem wypadowym dla turystów chcących bez pośpiechu zobaczyć wspomniane atrakcje turystyczne regionu.
Mam nadzieję, że członkowie elbląskiego klastra turystycznego już mają, ewentualnie opracowują, kompleksowa ofertę turystyczną, która zaowocuje częstszymi wizytami turystów w naszym mieście. Dodam jeszcze, że ofertę turystyczna można wzbogacić jeszcze w samym Elblągu, ale wątek ten rozwinę w kolejnym swoim tekście, do którego przeczytania już teraz zachęcam.
Sądy
Przede wszystkim trzeba wykorzystać to, co już mamy. Z instytucji państwowych, z których korzystają mieszkańcy regionu, pozostały nam nieliczne, takie jak Sądy czy Prokuratura. Są to ważne instytucje i powinniśmy ich bronić jak niepodległości, szczególnie, że są zakusy ministerialne likwidacji Sądu Okręgowego. Miejmy nadzieję, że do tego nie dojdzie, za to zgodnie z zapowiedziami Ministerstwo Sprawiedliwości wybuduje w Elblągu nowy gmach Sądu Rejonowego, a kto wie, może i zapowiadany niegdyś na Modrzewinie Ośrodek Zarządzania Informacją.
Szpitale
Oprócz wymiaru sprawiedliwości ważnymi dla mieszkańców regionu instytucjami są elbląskie szpitale i przychodnie. Obecnie mamy cztery szpitale: wojewódzki, dwa miejskie i jeden prywatny. Co prawda, sytuacja szpitala miejskiego przy ul. Żeromskiego jest trudna. Jego zadłużenie, zmiana osobowości prawnej, w perspektywie prawdopodobna prywatyzacja powodują wiele niepewności i nerwowości. Miejmy nadzieję, że wszystko się dobrze skończy i jeszcze wiele lat będą mieć z tego szpitala pożytek mieszkańcy Elbląga i regionu. Rynek medyczny jest bardzo rozwojowy, statystyki się nie oszuka, żyjemy coraz dłużej, a ludzie starsi stanowią dominującą klientelę służby zdrowia, więc trzeba tę gałąź gospodarki lokalnej sukcesywnie rozwijać.
Handel i usługi
Moim zdaniem jednak największy niewykorzystany potencjał Elbląga daje wciąż niedorozwinięta oferta handlowo-usługowa. Tak jak już wspomniałem w poprzednim tekście, nasze miasto jest jedynym w Polsce w kategorii miast powyżej 100 tys. mieszkańców, w którym nie ma żadnej nowoczesnej galerii handlowej. Przykładowo, takie miasta jak niespełna 100-tysięczny Słupsk czy 108-tysięczny Koszalin mają już po trzy takie obiekty. Mało tego, w Elblągu nie ma nawet żadnego hipermarketu budowlanego, elektronicznego czy meblowego, które występują nawet w mniejszych miejscowościach.
Przyczyny tej sytuacji są raczej ogólnie znane, więc pominę je milczeniem. Miejmy nadzieję, że w tym roku zła passa w tej branży zostanie przerwana rozpoczęciem rozbudowy Centrum Handlowego Ogrody, a potem uaktywnią się kolejni inwestorzy. Pamiętajmy, że tu nie chodzi tylko o bogatszą ofertę handlową czy wygodę kupujących, to przede wszystkim bezcenne dla Elbląga miejsca pracy i wpływy z podatków, zarówno podczas budowy centrów handlowych, jak i po ich uruchomieniu. Nie zapominajmy także o tym, że są to inwestycje z pieniędzy prywatnych idące w setki milionów złotych, wzbogacające miejską infrastrukturę i dające impuls do rozwoju innych działalności gospodarczych w mieście.
Edukacja
Bardzo zapomnianą, a może i niedocenianą przez brak tradycji jest w Elblągu sfera usług edukacyjnych. Zasadniczo mamy dwie elbląskie wyższe uczelnie: państwową PWSZ, prywatną EUHE i raczej brak działań skierowanych na podniesienie ich rangi.
Po likwidacji polskich stoczni na wybrzeżu kilka zakładów branży elektromaszynowej funkcjonujących w Elblągu czyni z naszego miasta bodajże najsilniejszy ośrodek tego rodzaju przemysłu w północnej Polsce. Oczywiście, nie tak silny jak za czasów Zamechu, ale w dzisiejszych realiach to zawsze jakiś argument do kształcenia technicznego na wyższym poziomie. Byłoby bardzo korzystne dla Elbląga, gdyby nasza PWSZ dążyła w swoim rozwoju, o ile to oczywiście możliwe, do przekształcenia się w Akademię Techniczną czy też Politechnikę. Mniejsza o nazwę, chodzi tu o olbrzymie pieniądze, jakie idą na rozbudowę nowych uczelni. Przykładowo, w roku 2011 prorozwojowy budżet olsztyńskiego UWM był większy niż roczny budżet miast Elbląga i Ełku razem wzięty! Te olbrzymie pieniądze i tysiące studentów napędzają gospodarkę miasta, w którym funkcjonuje taka uczelnia. Warto pomyśleć, czy jest szansa na coś takiego w Elblągu. Tak na marginesie dodam, że parę tygodni temu w Olsztynie oddano do użytku uczelniany basen kryty wybudowany w ramach rozbudowy uczelni za państwowe pieniądze.
Nie zapominajmy także o edukacji niższego szczebla. Elbląg od lat jest takim ośrodkiem regionalnym dla korzystających z edukacji średniego szczebla dla młodzieży i dorosłych i ten kierunek trzeba także rozwijać z korzyścią dla miasta.
Kultura
Wiem, że dla wielu elblążan ta teza może być trochę kontrowersyjna, ale nasze miasto jest też regionalnym ośrodkiem kultury i rozrywki. Oczywiście skala tych rozrywek jest dostosowana do wielkości miasta i finansów, ale jakby nie patrzeć, to nie ma tygodnia, żeby coś się w kulturze nie działo. Mamy teatr, kina, Orkiestrę Kameralną, prężnie działa Światowid, Galeria EL, Muzeum i inne mniejsze podmioty kulturalno-rozrywkowe. W ciągu roku jest kilka większych imprez kulturalnych np. Wiosna Teatralna, Ogrody Polityki, Festiwal Poezji, turnieje tańca towarzyskiego, Dni Elbląga, z roku na rok rozkręca się elbląski jarmark, czyli Święto Chleba itp. Nie jest źle i oby sukcesywnie ten kierunek utrzymać i stopniowo podnosić rangę elbląskich imprez.
Turystyka
Na koniec trzeba jeszcze wspomnieć, o ważnej i bardzo niewykorzystanej w Elblągu gałęzi gospodarki, jaką jest turystyka. O tym potencjale wiedzą nie tylko elblążanie, w swoich analizach zwrócili na to uwagę także zewnętrzni twórcy nowej „strategii promocji Elbląga”. O ile w samym Elblągu nie ma zbyt wielu atrakcji turystycznych, z wyjątkiem kilkudziesięciu zabytkowych obiektów budowlanych i bogatych zbiorów elbląskiego Muzeum, to otaczają nas prawdziwe turystyczne skarby. Mam tu na myśli Kanał Elbląski, zamek w Malborku, zespół katedralny we Fromborku, uroki przyrodnicze Wysoczyzny Elbląskiej, Zalew i Mierzeję Wiślaną. Elbląg posiadający obecnie całkiem przyzwoitą ofertę hotelową, może się stać doskonałym miejscem wypadowym dla turystów chcących bez pośpiechu zobaczyć wspomniane atrakcje turystyczne regionu.
Mam nadzieję, że członkowie elbląskiego klastra turystycznego już mają, ewentualnie opracowują, kompleksowa ofertę turystyczną, która zaowocuje częstszymi wizytami turystów w naszym mieście. Dodam jeszcze, że ofertę turystyczna można wzbogacić jeszcze w samym Elblągu, ale wątek ten rozwinę w kolejnym swoim tekście, do którego przeczytania już teraz zachęcam.
Cezary Balbuza