Gdzie w przedwojennym Elblągu znajdował się Hotel Berlin, a gdzie teatr? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań w kolejnym odcinku „Historii elbląskich ulic”. Tym razem Karol Wyszyński, przewodnik PTTK, opowiada o ulicy Rycerskiej.
Najpierw o ratuszu i Tezeuszu
Zanim omówię ul. Rycerską, dokończę historię zapowiedzianą w poprzednim odcinku o ratuszu, który powstał przy Placu Słowiańskim w latach 1779-82. Elblążanie zbudowali go, gdy spłonął ratusz na Starym Mieście. W następnym stuleciu nowy ratusz znacznie rozbudowano i przebudowano, a przebudowę podstawową zakończono w 1896 r.. Kolejny etap, dobudowy skrzydła, dokonano przy okazji budowy Prezydium Policji w 1930 r. W wyniku walk w 1945 r. ratusz uległ znacznemu uszkodzeniu, a ruiny rozebrano.
Przed podjazdem do hotelu Arbiter znajduje się skwer, który do 1945 r. był wspólnym dziedzińcem ówczesnego ratusza i Prezydium Policji. Na skwerze stoi pomnik Tezeusza, wykonany przez Martina Wolfa z Berlina. Pomnik przyjechał do Elbląga w 1931 r. jako dar ówczesnego niemieckiego ministerstwa kultury i sztuki. Najpierw zajął miejsce przy pl. Grunwaldzkim, później w parku Traugutta, a od 2000 r. jest w obecnym miejscu. Rzeźba była wielokrotnie naprawiana, bo wandale ją systematycznie… kastrowali. Przed 1945 r. naprawy dokonywał elbląski kamieniarz Friedrich Hermann.
Szalet i bank
Za ul. Giermków, na skwerze określanym jak pl. Wolności, znajduje się historyczny już szalet, pochodzący z sprzed 1925 r. Obok niego stoi słup ogłoszeniowy, również pochodzący z tamtych lat. Po drugiej stronie ulicy, przy Starym Mieście, ciągnie się szereg parkingów. Do 1945 roku ten teren był zabudowany. Funkcjonował tu m.in. Hotel Berlin. Po wojnie nie został po nim ślad, w latach 60. w jego miejscu stał pawilon z pijalnią piwa o o niezbyt jednak chlubnych dziejach.
Kolejną w ciągu budowlą był Dresdner Bank, następną - monumentalna kamienica mieszcząca między innymi Powiatową Kasę Pożyczkową. Wiele z istniejących do 1945 r. w tym rejonie budowli wzniosła elbląska firma Otto Depmeiera
Tu był teatr
Na szczególne wspomnienie zasługuje również budynek teatru. Elblążanie z teatrem pierwszy raz mieli styczność w XVI w. Prawdziwą scenę wraz z budynkiem teatralnym właśnie przy obecnej ul. Rycerskiej mieszkańcy naszego miasta uzyskali 1 września 1846 r. Wówczas to teatr otworzył swoje podwoje sztuką G. Lessinga „Minna z Barnhelm”. Wkład w jego powstanie miała też elbląska firma Schichaua, istniejąca niespełna 10 lat. Wykonała żelazne filary dla loży. Obok miejscowych artystów teatr gościł również międzynarodowych odtwórców ról. Teatr zakończył działalność w 1945 r.
Obecnie w miejscu przedwojennych kamienic znajduje się skwer, na którym ustawiono kilka form przestrzennych. W jego głębi znajduje się budynek szkolny oddany do użytku w 1964 r. Początkowo była to Przyzakładowa Szkoła Zawodowa „Zamech”. Kształciła pracowników głównie na potrzeby tego zakładu. Jej mury opuściło wielu cenionych wówczas ślusarzy, tokarzy, frezerów, odlewników i wielu innych fachowców. Obecnie mieści się tutaj Zespół Szkół Techniczno-Informatycznych.
Przed szkołą przez lata stał obelisk J. Krasickiego. W tym roku został przeniesiony do elbląskiego muzeum jako relikt przeszłości.
