UWAGA!

Historia okolic Elbląga: jeszcze o Milejewie (odcinek 45)

 Elbląg, Przy drodze w dawnym Milejewie
Przy drodze w dawnym Milejewie (fot. arch. autora)

Do 1945 r. ta wieś nazywała się Trunz, a potem przez dwa lata Jurandowo. Karol Wyszyński, przewodnik PTTK, tym razem zabiera nas znów do Milejewa i kończy jego historię sprzed tygodnia.  

Wieś do 1945 r. nazywała się Trunz po powrocie do Polski początkowo nosiła miano Jurandowo, a następnie ok. 1947 r. nadano jej obecną nazwę.
       Pierwsi osadnicy sprowadzeni przez Krzyżaków pochodzili z Lubeki i Westfalii. To karczmarz stąd informował władze elbląskie o szykowanym napadzie Krzyżaków na Elbląg w 1521 r., ale informacja ta została zlekceważona i Elbląg obronił się tylko dzięki naszemu Piekarczykowi.
       W 1703 r. miejscowość wraz z innymi posiadłościami ziemskimi miasta Elbląga weszła pod administrację pruską.
       Drogę bitą, łączącą Elbląg z Fromborkiem, poprowadzono tu w 1826 r., po czym z Huty Żuławskiej przeniesiono do Milejewa stację konną poczty. W tym czasie taka poczta spełniała nie tylko rolę przewoźnika przesyłek pocztowych, ale i pasażerów. Miejscowość połączenie telefoniczne uzyskała w 1890 r.
      
       Kościoły

       Pierwszy kościół w miejscowości był drewniany, a jego patronem był św. Bartłomiej. Został ufundowany w połowie XIV w. i był kościołem katolickim. Nowa świątynia, tym razem już murowana, powstała pod koniec XIV w. Po nastaniu reformacji w 1595 r. parafia milejewska została parafią luterańską.
       Lata 80-te XVII w. to budowa nowej wieży. Istniała do 1857 r., bo uległa zawaleniu. W połowie XIX w. przeprowadzono remont kościoła i rozpoczęto budowę nowej wieży.
       Po tym, jak Milejewo stało się polskie, kościół w 1946 r. został przejęty przez katolików i obecnie jego patronem jest św. Stanisław. W 2003 r. stanęła przed nim płyta upamiętniająca 700- lecie miejscowości i parafii. Sam kościół jest jedyną zabytkową budowlą w miejscowości, zachowała się w nim granitowa kropielnica, barokowy ołtarz, prospekt organowy z XVIII w. oraz dzwon.
       Dawny pomnik upamiętniający poległych parafian w I wojnie światowej po 1945 r. został zamieniony na pomnik Chrystusa.

  Elbląg, Nieistniejący pomnik poległych w I wojnie światowej
Nieistniejący pomnik poległych w I wojnie światowej (fot. arch. autora)


       Wieże i szkoły
       Jak pisałem tydzień wcześniej na terenie gminy znajdują się dwa wzniesienia: góra Maślana zwana też Milejewską, przed 1945 r. nazywana Butterberg, a także góra Srebrna, przed 1945 r. nazywana najpierw górą Owsianą (Haferberg), a później Srebrną (Silberg). Carl Pudor (1855 – 1870) propagator turystyki i wydawca mapy w 1900 r. podawał, że mają jednakową wysokość 189 m. n.p.m, istnieje jednak mała różnica - góra Srebrna jest wyższa o 70 cm. Na mapie tej oznaczona jest drewniana wieża widokowa, ustawiona na górze Srebrnej, data jej powstania nie jest jednak znana, miała wysokość 45 m. Na wieży tej gościł w 1907 r. cesarz Wilhelm II. W 1911 r. została zniszczona przez burzę. Planowano postawić w jej miejsce duży, murowany obiekt przypominający zamek z wysoką wieżą, planów tych jednak nie zrealizowano. Ostatecznie pod koniec lat 60. na Górze Milejewskiej stanęła wieża do przekazu sygnału telewizyjnego o wysokości 56 m.
       Nauczanie prowadzono we wsi już w czasach krzyżackich, istnienie pierwszego budynku szkolnego odnotowano w 1829 r., następnego w 1897 r. W 1952 r. wybudowano tu duży budynek szkolny w którym znalazły siedzibę: szkoła podstawowa i szkoła rolnicza, ta ostania w 1973 r. została przeniesiona do Huty Żuławskiej, a w Milejewie zaczęła działalność zbiorcza szkoła podstawowa.
       W 2013 r. do Milejewa przeniesiono stację meteo z Elbląga. 
       W czasach przynależności wsi do Prus Królewskich organista, a zarazem i nauczyciel, Piotr Trömpel humorystycznie opisał dzieje miejscowości w „Chronik von Trunz”. Znana jest ona ze streszczenia Krzysztofa Dewitza „Krajoznawstwo Wyżyny Elbląskiej" (Heimatkunde der Elbinder Höhe"), posiadała ją dawna Biblioteka Elbląska.
       W 1893 r. spłonął Zajazd Kuhna, uratowano zagrożone budynki plebani i szkoły.

WyKa

Polub portEl.pl
A moim zdaniem...

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • Fajny art. Położenie Cieśniny Piławskiej po krzyżackiej (później książęcej) stronie mierzei było w XVI-XVIII w. przyczyną licznych zatargów pomiędzy Prusakami i Elblągiem, dla którego ten przesmyk był jedynym dogodnym wyjściem na morze. Już wtedy powstały plany przekopania kanału na polskiej części mierzei. Pozwoliłby on radykalnie skrócić drogę do portu elbląskiego i uniezależnić się od łaski książąt pruskich. Dzisiaj wobec identycznych problemów, jakie mamy z żeglugą przez Cieśninę Piławską na skutek opanowania jej w 1945 r. przez Rosję, władze samorządowe gmin nad Zalewem Wiślanym coraz głośniej domagają się realizacji tamtego projektu. Co ciekawe, niedwuznacznie świadczy o tym, że we wczesnym średniowieczu istniała tutaj jedna z naturalnych przerw w mierzei, którą można było przepłynąć z Bałtyku na zalew.
  • Wzniesienie milejewsjie mogło by być centrum sportów zimowych a szczególnie narciarstwa zjazdowego. Posiada fantastyczne spadki nie wykorzystał ich nikt do budowy wyciągów narciarskich i tras kilkukilometrowych. To mogła by być potęga narciarska w całej Polsce północnej!!!!
  • Nawet Łęcze za niemca miało knajpę i wyciąg narciarski, w wielkich parowach pewnie jeszcze śnieg leży.
  • Na zachodnim stoku są całkiem fajne spadki. Kiedyś nawet planowałem zjechać tam na dziko ale na razie kontuzja mnie wyłączyła.
  • Na zachodnim i północnym w kier zalewu
  • cos mi sie wdaje ze wieza, ,, telewizyjna, ,to pozostala jeszcze czasow;; drugiej wojny swiatowej; pod koniec lat 60 zbudowano druga wieze drewniana ' ktora sie juz zawalila
  • @milejewiakwiak - Drewniana wieża była jedną z wielu wież triangulacyjnych podstawowej osnowy kraju. Pozostały się jedynie betonowe podstawy i punkt topograficzny pierwszej klasy.
  • Pod koniec lat 60 stacjonowali tam latem żołnierze wtedy radzieccy.
Reklama