Gdzie na elbląskiej starówce powstał pierwszy ratusz? Gdzie swoją siedzibę miało Bractwo św. Jerzego, a który budynek był nazywany Domem Królów? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w kolejnym odcinku „Historii elbląskich ulic”. Tym razem Karol Wyszyński, przewodnik PTTK Elbląg, odsłania tajemnice Starego Rynku.
Ratusz
W 1332 r. naprzeciwko kościoła św. Mikołaja powstał ratusz, który istniał do 1777 r. kiedy to razem ze świątynią uległ spaleniu po uderzeniu pioruna w wieżę kościoła. Stało się to 26 kwietnia. Nowy ratusz wybudowano już w nowym miejscu – przy dzisiejszym placu Słowiańskim. Do pierwszego ratusza nawiązuje Ratusz Staromiejski, wybudowany kilka lat temu. Dzisiaj to miejsce spotkań, koncertów i siedziba kilku instytucji. W jego wnętrzach możemy podziwiać także makietę miasta z XVII wieku, autorstwa Hansa Pfaua oraz makietę jednej z pochylni Kanału Elbląskiego, a także zdjęcia przedwojennego Elbląga. Wnętrza pierwszego historycznego ratusza zdobiły tymczasem portrety królów polskich, zasłużonych dla naszego miasta, wisiały tam nawet po pierwszym rozbiorze, w wyniku którego Elbląg znalazł się w granicach Prus.
Bractwo św. Jerzego
Na rogu Starego Rynku i Kowalskiej znajdowała się siedziba Bractwa Św. Jerzego, a w XVIII i XIX wieku - poczta. Po 1921 r. mieścił się tu dom towarowy E. Baeringa, handlowano w nim między innymi markowym obuwiem. Kamienicę ozdabiała rzeźba św. Jerzego, zmagającego się ze smokiem. Natomiast na murze od strony ul. Kowalskiej znajdował się zegar słoneczny.
Po przeciwnej stronie, na jezdni, znajdowała się studnia-fontanna z postacią Neptuna, zwana Studnią Gwizdkową. Studnie w Elblągu zasilane były za pomocą wodociągów z terenów Winnicy. Po raz pierwszy taka konstrukcja zaistniała tu w 1648 r., zbudował ją miejscowy kamieniarz Anders Silbert. Była ozdobiona posągiem Herkulesa i otoczona metalową cembrowiną. W 1885 r. Herkulesa zastąpiono postacią Neptuna. Przed drugą wojną światową Niemcy zdemontowali studnię, by ją wyremontować. Wojenna zawierucha sprawiła, że ślad po niej zaginął.
Warto dodać, że ulicy Kowalskiej na Stary Rynek wjeżdżał tramwaj. Skręcał w prawo w kierunku Bramy Targowej, jedna linia odbijała w ul. Studzienną.
Dom Królów
Na rogu Starego Rynku i ul. Bednarskiej znajduje się kamienica określana niegdyś Domem Królów, w której gościły koronowane głowy, m. in.: Zygmunt III Waza – 1623 r.; Władysław IV – 1636 r,; Maria Ludwika Gonzaga – 1647 r.; Jan Kazimierz – 1651 r.; August II – 1703 r.; Stanisław Leszczyński – 1704-1705. To na przedprożu tego domu 6 czerwca 1773 r. mieszczanie elbląscy złożyli hołd poddaństwa po pierwszym rozbiorze Polski (1772 r.) królowi Prus Fryderykowi II Wielkiemu. Kamienica była własnością Izaaka Spiringa, podczas zdobywania Elbląga została zniszczona, a ruiny rozebrane. Kilka lat temu Dom Królów odbudowano, właścicielem jest prywatna firma, która otworzyła w jego wnętrzach czterogwiazdkowy hotel.
O kolejnych ciekawostkach Starego Rynku za tydzień.