Kontynuujemy naszą wędrówkę po gminie Sadlinki, która w latach 1975-98 leżała w województwie elbląskim. O ciekawostkach związanych ze wsiami: Nebrowo Małe i Nebrowo Wielkie opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
W początkach istnienia wsi w XIII w. teren ten przynależał do biskupstwa pomezańskiego. Pierwotna nazwa wsi wiąże się z nazwiskiem pierwszego właściciela o imieniu Eber lub Neber, którego jako sołtysa wymienia się przy okazji sporu pomiędzy jakimś Ebeleinem a biskupem pomezańskim w 1361 r. Spór rozsądzał Wielki Mistrz Winrich von Kniprode (ok. 1310-1382).
Kościół musiał tu istnieć od początku funkcjonowania wsi, bo pod koniec XIV w,. jako rektor wymieniany jest niejaki Nikolaus jako. Tamta świątynia znajdowała się na terenie pomiędzy obiema Nebrowami, a jej ślady odkryto w ostatnich latach XVIII w.
Nowy kościół, już ewangelicki, też nie uniknął nieszczęścia. Zbudowany w 1590 r. spłonął wraz z plebanią 36 lat później. Był to rok, kiedy Nebrowa wydzielono Nebrowo Małe. Świątynię odbudowano w 1627, ale już w 1699 r. groziła ona zawaleniem.
Kolejny – do dzisiaj istniejący - kościół parafialny Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej - pobudowano w 1743 r., korzystając z dofinansowania króla Prus Fryderyka Wilhelma I. Teren ten bowiem po upadku państwa krzyżackiego należał początkowo do Prus Książęcych.
Od początku istnienia w wsi działała przeprawa przez Wisłę oraz trzy karzmy. Pomiędzy 1918-1939 r było tu przejście graniczne do Polski.
Korzystne położenie Nebrowa dla wymiany towarowej to jedna strona medalu, druga - niekorzystna - to ryzyko wylewów Wisły niszczących obie wsie. Dały się one we znaki mieszkańcom między innymi w latach 1395, 1421, 1427, 1480, 1501, 1543, 1663, 1670 i 1672. Mieszkańcy obu wsi zobowiązani byli do dyżurowania na wałach jak i do ich naprawy. Inne zniszczenia przyniosły wojny polsko-krzyżackie w XV i XVI w. jak również wojny ze Szwedami w 1628, 1659, a także wojna północna (1707). Nie oszczędziły też obu miejscowości epidemie w latach 1627, 1638, 1655 i 1709-1711.
Do 1945 r. istniała tu jednoklasowa szkoła, a także szkoła prywatna, była stacja kolejki wąskotorowej, młyn parowy, tartak. W 1959 r. wieś otrzymała nowy budynek szkolny. W 1967 r. powołano w Nebrowie filię Państwowego Ośrodka Maszynowego, a 1973 r. Spółdzielnię Kółek Rolniczych.
Obecna spolszczona nazwa obowiązuje od 1947 r. Inne określenia występujące w latach poprzednich to: Johannes de Neber, Johannes de Ebere, Johannes schultheis czu Nebrov, Nebraw, Nebra, Nebrow, Nebrau, Neberow, Neberaw, Gross Nebrau.
Nebrowo Małe
W 1624 r. została wydzielona jako odrębna wieś z Nebrowa Wielkiego. W 1630 roku zaczęli tu przybywać niemieccy osadnicy z terenów Pomorza Zachodniego. Niemal od początku chłopi byli tu oczynszowani, a od 1788 r. otrzymali posiadaną ziemię w dożywotnie użytkowanie. Do 1945 r. działała tu jednoklasowa szkoła, która swą działalność rozpoczęła w końcu XIX w. Funkcjonowała tu też do końca lat 30. XX w. mleczarnia, była poczta i kuźnia.
Przed 1945 r. we wsi mieszkali deputowani do Landstagu i Reichstagu - Karl Witt i jego syn Wilhelm.
Po wojnie, w latach 1949-1958 r., działała tu Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, którą kierował Filary Minc. Natomiast w okresie 1961-1984 r. istniała spółdzielnia nosząca miano „Nebrowianka”. Działy tu przedszkole, a także świetlica.
Poprzednią nazwę Klein Nebrau zmieniono w 1948 r. Inne używane nazwy to: Nebrow, Nebraw, Nebra, Neberow, Neberaw.