Jak wyglądała relacja między ludźmi i bogami w mitologii skandynawskiej? O tym nieco więcej w kolejnym odcinku naszego cyklu o Truso. - Skandynawscy bogowie, a także istoty zamieszkujące poszczególne krainy z łatwością mogły przenikać do innych światów - podkreśla Natalia Stawarz w tekście dla histmag.org.
Potomkowie bogów
Według wikińskich wierzeń bogowie i inne mityczne istoty z łatwością przenikały do świata ludzi, zwanego Midgardem. Odwiedziny bóstw w mitologii ludów Północy były dla ludzi czymś naturalnym, a znany z takich wizyt był przede wszystkim Odyn.
- Bogowie skandynawscy nie różnili się zbytnio wyglądem i zachowaniem od ziemskich istot, ich cechy charakteru w wielu wypadkach nie odbiegały więc od ludzi – pisze dla histmag.org Natalia Stawarz. Choć bóstwa oczywiście stały w porządku świata nad ludźmi, zachowywały typowo ludzkie cechy, również przywary, takie jak zazdrość czy zawiść. Bywali kłamliwi, zdradliwi i bezwzględni.
Jak podkreśla Natalia Stawarz, w chrześcijańskiej wizji Boga nie ma miejsca na jakiekolwiek przywary, to istota idealna, stąd wyraźnie widać granicę między Bogiem a człowiekiem. Autorka wyjaśnia jednak, że w przypadku dawnych kultów te różnice były jednak zatarte, stąd ludzie mieli utożsamiać się z bogami.
- Być może czuli z nimi bliską więź, bo wiedzieli, że aż tak bardzo pod względem moralnym się od nich nie różnią – podkreśla autorka. - Może właśnie to powodowało, że bogowie skandynawscy wydawali się ludziom tak familiarni i bliscy – dodaje.
Takie utożsamianie się z bóstwami nie było więc w społeczeństwie skandynawskim niczym zaskakującym: elity wywodziły nawet swój rodowód od bóstw i herosów, co dodawało rodom prestiżu. Przypisywano sobie pokrewieństwo zwłaszcza ze wspomnianym Odynem, wywodzącym się z rodu Asów bogiem władców i wojowników. Miał on przecież patronować królom i jarlom.
- Król w społeczeństwie wikingów pełnił dwie główne funkcje – wojownika i wodza armii podczas wojny, ale także głównego kapłana w trakcie obrzędów ku chwale największych bogów – zaznacza Natalia Stawarz.
Człowiek czy bóstwo, z przeznaczeniem nie wygra
Dodajmy jeszcze, że w wierzeniach wikingów istotną rolę odgrywało przeznaczenie. Wszystko miało zmierzać do końca świata, zwanego ragnarök. Skandynawowie wierzyli, że przeznaczenia nie można zmienić. Jak zaznacza autorka, wśród ludów Północy wiara w przeznaczenie była bardzo mocna, a przeszłość zawsze miała odciskać swoje piętno na losie zarówno ludzi jak i bogów.
- Każdy kres przynosił jednak nowy początek i tak po ragnaröku miał nastąpić nowy świat – czytamy na histmag.org.
Przypomnijmy, że wikińskie wierzenia znajdują swoje odbicie w znalezionych przez archeologów artefaktach z Truso. Znaleziono tam m. in. amulety wszystkich rodzajów według klasyfikacji badacza Bo Jensena, o czym pisze dr Marek F. Jagodziński, odkrywca osady, w książce "Truso: legenda Bałtyku". Wśród tychże są m. in. metalowe zawieszki przedstawiające młot Thora czy włócznia związana z kultem Odyna albo fragment srebrnej zawieszki ukazującej mityczną Walkirię.
Cykl Truso: Śladami wikingów Elbląskiej Gazety Internetowej portEl.pl powstaje we współpracy z Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu, w oparciu o wydane przez nie publikacje naukowe. Cytowane w tym odcinku fragmenty pochodzą z artykułu Natalii Stawarz, opublikowanego na Histmag.org. Tekst Bogowie, ludzie i przeznaczenie – mitologia skandynawska został opublikowany na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
