Na początek – tradycja wileńska

„Ostatni mistrzowie kultury ludowej" to tytuł projektu, który przygotowała redakcja eŚwiatowid, a który realizowany będzie do końca tego roku. Aktualnie zakończony został etap zbierania informacji o twórcach z Warmii i Mazur, a także Żuław i Powiśla.
     - Specjaliści przekazali sporo nazwisk ciekawych wg nich twórców, ponieważ jednak możemy zrealizować tylko kilka filmów musieliśmy podjąć decyzję i wybraliśmy twórców, których nazwiska powtarzały się w ich „typowaniach" – wyjaśnia Agnieszka Jarzębska, redaktor naczelna Portalu Kulturalnego Warmii i Mazur www.eswiatowid.pl i autorka projektu.
     Drugim kryterium był obszar działania twórców ludowych. Jak się okazuje w regionie Warmii i Mazur specjaliści, na przykład etnograf dr Bożena Beba, typują współcześnie obecność kilku tradycji.
     - Ogólnie mówiąc chodzi o to, że rdzenni twórcy warmińscy i mazurscy już nie żyją – mówi Agnieszka Jarzębska. - Po II wojnie światowej na tym terenie, jak wiadomo, pojawiła się ludność z innych terenów, która przyniosła ze sobą swoje tradycje. Są też np. twórcy, którzy nawiązują do tradycji warmińskich. Chcieliśmy też, by w kolejnych materiałach zaprezentować różne rodzaje twórczości, ceramikę, ale też rzeźbę, haft czy pisankarstwo.
     Zatem materiały realizowane na Warmii i Mazurach, Żuławach i Powiślu obejmować będą twórców, którzy wpisują się w owe nurty: tradycję ukraińską, wileńską czy tradycję kurpiowską występującą na pograniczu województwa, a także twórców nawiązujących do tradycji warmińskich.
     - Z każdym z nich spędzimy cały dzień, będziemy w ich domach, pracowniach, spotkamy się z ich uczniami i przyjaciółmi - zapowiada autorka projektu.
     Ale projekt to nie tylko realizacja filmów – to także scenariusze lekcji i mini-galeria sztuki ludowej, która ma stać się stałą ekspozycją centrum kultury Światowid w Elblągu.
     Twórcy i etnografowie spotkają się z młodzieżą ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i licealnych – mają to być „żywe spotkania ze sztuką”.
     - Myślę - tak na dziś - że w tych spotkaniach chodzi przede wszystkim o to, by pokazać dzieciakom i młodzieży, że wszelka twórczość – tu skupiamy się na ludowej oczywiście – to jest coś fascynującego, że warto zainteresować się nią, warto poznać swoje korzenie, ale też spróbować samemu tworzyć – mówi Agnieszka Jarzębska. - Twórczość ludowa świetnie nadaje się jako przykład, bo przecież byli to twórcy nieprofesjonalni, którzy to pokochali i w tym się spełniali.
     Autorka zauważa też, że zainteresowanie młodzieży tematem sztuki ludowej to trudne zadanie i prawdziwe wyzwanie. - Zrobimy wszystko, co będziemy potrafili, aby "sprzedać" dzieciom i młodzieży ten temat. Wierzę, że możliwość spotkania z etnografem i twórcą czy dotknięcia jego prac, osobistej rozmowy może być impulsem do tego, by zainteresować się tą niezwykle ciekawą, płynącą z serca twórczością.
     Projekt objął patronatem honorowym marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Jacek Protas, organizatorem jest CKiWM
     „Światowid”, współorganizatorem Stowarzyszenie „Jantar”. Współorganizatorami - i współpartnerami przedsięwzięcia są: Muzeum
     Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny w Olsztynku, Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Iławskie Centrum Kultury oraz Muzeum w Kwidzynie - Oddział Muzeum Zamkowego w Malborku. Pomocy udzielił też Oddział Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku.
     Projekt otrzymał finansowe wsparcie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.