Jak wyglądał Elbląg w pierwszych latach po II wojnie światowej? Cień odpowiedzi rzuca wystawa w Muzeum Archeologiczno – Historycznym „Miasto nowych ludzi...”, której wernisaż odbył się w piątek. Możemy na niej zobaczyć m.in. legitymacje ubezpieczeniowe pierwszych mieszkańców miasta, a także rękawice bokserskie, radio... Zobacz zdjęcia z wernisażu.
W maju 1945 roku wszystko się zmieniło. Niemiecki Elbing przepoczwarzał się w polski Elbląg. A zmieniali go nowi ludzie – Polacy, którzy w powojennym świecie szukali swojego miejsca na ziemi.
I o nich właśnie jest nowa wystawa „Miasto nowych ludzi. Elbląg w pierwszej powojennej dekadzie 1945-1955”. Nazwa nieprzypadkowa. „Miasto nowych ludzi” to też tytuł socrealistycznej powieści o pewnym mieście na Ziemiach Odzyskanych po II wojnie światowej. - W powieści nie pada nazwa miasta, ale ze szczegółów topograficznych jasno wynika, że chodzi o Elbląg - mówiła dr Joanna Szkolnicka z Muzeum Archeologiczno – Historycznego.
Warto przy okazji podkreślić, że „Miasto nowych ludzi” jest swoistą kontynuacją wystawy „Świadectwa historii”, która w okrojonej wersji wróciła do elbląskiego muzeum. I jednocześnie pokazuje jak w stosunkowo krótkim czasie skończyła się historia jednego miasta – niemieckiego Elbinga, a na jego gruzach (dosłownie) rozpoczęły się dzieje drugiego – polskiego już Elbląga.
Organizatorzy postawili sobie niezwykle ambitne zadanie: pokazać niemal cały krajobraz życia w Elblągu w latach 1945 – 1955.
- Pozyskiwaliśmy te materiały nie tylko bezpośrednio od pierwotnych właścicieli, ale od ich dzieci tudzież wnuków tych osób. Tym bardziej należy im się uznanie za to, że te pamiątki, zdjęcia, dokumenty przechowały i zechcieli nam ich użyczyć – mówiła dr Joanna Szkolnicka.
- Chciałbym serdecznie podziękować mieszkańcom Elbląga, którzy podarowali nam na tę wystawę pamiątki z pierwszych lat Elbląga – dodał dr Mirosław Marcinkowski, kierownik działu inwentaryzacji w MAH.
Co więc czeka na zwiedzających? Można osiąść na siedziskach tramwajowych i patrząc w ekran przejechać się ulicą Królewiecką z lat 40. Zobaczyć dokumenty osobiste pierwszych mieszkańców. Atmosferę pierwszych miesięcy polskości pokazują obwieszczenia ówczesnych władz zabraniających mówić po niemiecku oraz wzywające kobiety do prac w charakterze pielęgniarek. Kibiców sportowych pewnie zainteresuje zdjęcie piłkarskiej drużyny Włókniarza Elbląg z 1952 r. na boisku przy basenie miejskim oraz fotografia Heleny Majcher z drużynowych mistrzostw Polski z 1955 r.
Z teatralnego afisza można się dowiedzieć, ile kosztował bilet na Moralność pani Dulskiej wystawianej w Teatrze Miejskim. Plansze towarzyszące poszczególnym elementom wystawy zdradzają ciekawostki. Przykład: w 1949 r. zawarto w Elblągu 157 małżeństw i urodziło się 561 dzieci. - Na pierwszy rzut oka są to obiekty niepozorne, mało atrakcyjne wizualnie. Natomiast mówią nam bardzo wiele o pierwszych powojennych latach. Bardziej można je traktować jako źródła historyczne niż eksponaty – mówiła dr Joanna Szkolnicka.
Częścią wystawy jest też powstały przed dwoma laty film „Przychodźcy” opowiadający o migrantach przybyłych do miasta po zakończeniu II wojny światowej. Są też pamiątki bardziej osobiste, mające bardzo dużą wartość emocjonalną.
- Otrzymaliśmy np. cukierniczkę z podstawką, która jako cenna rodzinna pamiątka została przywieziona do Elbląga z Westfalii – jednego z regionów, z którego przybywali do Elbląga reemigranci z nadzieją lepszego życia – zdradziła kuratorka wystawy.
Po wyjściu z budynku Podzamcza można mieć poczucie niedosytu. Wystawa jest niejako przystawką, swoistą kartą dań pokazującą urywki z dziesięciolecia naszego miasta. A potem można odkrywać historię miasta już na własną rękę.
