Od 2001 roku 20 czerwca obchodzony jest jako Światowy Dzień Uchodźcy. Wbrew pozorom, problemy uchodźców nie są nam tak obce, jakby się wydawało, i dotyczą milionów ludzi na naszym globie.
Jeszcze 30-40 lat temu wielu naszych rodaków zmuszonych było uciekać z kraju ze względów politycznych. Podobnie sytuacja przedstawia się teraz z uchodźcami przybywającymi do naszego kraju z terenów Czeczenii czy Białorusi. Kim zatem jest uchodźca i komu przysługuje status uchodźcy?
Uchodźcą nazywa się osobę, która musiała opuścić teren, gdzie mieszkała, ze względu na zagrożenie życia, zdrowia bądź wolności. Zagrożenie to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi, klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi, kolorem skóry bądź przekonaniami politycznymi.
W prawie międzynarodowym termin „uchodźca” definiowany jest przez Konwencję Genewską dotyczącą statusu uchodźców z 1951 r., zmienioną później przez Protokół Nowojorski z 1967 r. Według tych dokumentów uchodźcą jest osoba, która przebywa poza krajem swego pochodzenia i posiada uzasadnioną obawę przed prześladowaniem w tym kraju ze względu na rasę, religię, narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do określonej grupy społecznej.
Aby uzyskać status uchodźcy, nie trzeba zawsze udowadniać, że było się prześladowanym przed opuszczeniem swojego kraju, gdyż obawa taka może się dopiero pojawić podczas pobytu poza granicami kraju ojczystego. Cudzoziemiec musi udowodnić, iż jego strach wiąże się z prawdopodobieństwem prześladowania, które rozumie się jako szkodę lub krzywdę wyrządzaną przez państwo lub jego organy, bądź jako brak ochrony ze strony państwa przed prześladowaniem innych osób. Szkoda musi być poważna i godzić w podstawowe prawa człowieka.
Istnieją też okoliczności, w których cudzoziemcy nie mogą liczyć na uzyskanie statusu uchodźcy. Sytuacja taka dotyczy osób:
- podlegających wyłączeniom z mocy Konwencji Genewskiej, czyli tych, którzy: popełnili zbrodnię przeciwko pokojowi lub ludzkości, poważne przestępstwo o charakterze niepolitycznym przed przybyciem do Polski, lub inne akty sprzeczne z zasadami i celami Narodów, a także gdy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa polskiego
- przybywają z bezpiecznego kraju
- status uchodźcy został im już nadany w innym kraju.
W naszym kraju pomocy uchodźcom udziela kilka organizacji. Są to Polska Akcja Humanitarna - Centrum Pomocy Uchodźcom, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć.
Uchodźcą nazywa się osobę, która musiała opuścić teren, gdzie mieszkała, ze względu na zagrożenie życia, zdrowia bądź wolności. Zagrożenie to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi, klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi, kolorem skóry bądź przekonaniami politycznymi.
W prawie międzynarodowym termin „uchodźca” definiowany jest przez Konwencję Genewską dotyczącą statusu uchodźców z 1951 r., zmienioną później przez Protokół Nowojorski z 1967 r. Według tych dokumentów uchodźcą jest osoba, która przebywa poza krajem swego pochodzenia i posiada uzasadnioną obawę przed prześladowaniem w tym kraju ze względu na rasę, religię, narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do określonej grupy społecznej.
Aby uzyskać status uchodźcy, nie trzeba zawsze udowadniać, że było się prześladowanym przed opuszczeniem swojego kraju, gdyż obawa taka może się dopiero pojawić podczas pobytu poza granicami kraju ojczystego. Cudzoziemiec musi udowodnić, iż jego strach wiąże się z prawdopodobieństwem prześladowania, które rozumie się jako szkodę lub krzywdę wyrządzaną przez państwo lub jego organy, bądź jako brak ochrony ze strony państwa przed prześladowaniem innych osób. Szkoda musi być poważna i godzić w podstawowe prawa człowieka.
Istnieją też okoliczności, w których cudzoziemcy nie mogą liczyć na uzyskanie statusu uchodźcy. Sytuacja taka dotyczy osób:
- podlegających wyłączeniom z mocy Konwencji Genewskiej, czyli tych, którzy: popełnili zbrodnię przeciwko pokojowi lub ludzkości, poważne przestępstwo o charakterze niepolitycznym przed przybyciem do Polski, lub inne akty sprzeczne z zasadami i celami Narodów, a także gdy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa polskiego
- przybywają z bezpiecznego kraju
- status uchodźcy został im już nadany w innym kraju.
W naszym kraju pomocy uchodźcom udziela kilka organizacji. Są to Polska Akcja Humanitarna - Centrum Pomocy Uchodźcom, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć.
mk