Czy wiesz, kto jest autorem rzeźby żaby, która stoi obecnie przy fontannie? A gdzie był pierwszy elbląski kryty basen? O tym w kolejnym odcinku wędrówki po elbląskich ulicach i ich historii opowiada przewodnik PTTK Karol Wyszyński.
Przebiega od ul. Krótkiej do 1 Maja. Po jednej stronie znajdują się bloki mieszkalne, po drugiej Park Planty. Po raz pierwszy wymieniona w źródłach pisanych w 1378 roku jako Kobildrehergasse, w średniowieczu jako Tkaczy Linowych (Kabeldrehergasse), przed 1782 r. otrzymała miano Töpfer Gasse (Zaułek Garncarski), a przed 1830 r. zmieniła pisownię na Töpferstrasse (ulica Garncarska). Polską nazwę otrzymała po 1945 r. To nad oknami jednej z kamienic, od strony fontanny, znajdują się ozdobne talerze, o których wspominałem w drugim odcinku cyklu.
Pomiędzy Garncarską a Gołębią istniały kiedyś klomby, które były częścią parku Planty. W 1980 r. zastąpiono je fontanną. Kilka lat temu w jednej z jej części ustawiono rzeźbę żaby, dzieło elbląskiego rzeźbiarza Juliana Leńca, przeniesione z nieczynnej fontanny w Parku Traugutta. Teren ten nazwano w 1991r. Skwerem Mariana Sawicza, ku pamięci jednej z ofiar Grudnia 1970.
Ulica Gołębia
Jest to niewielka uliczka odchodząca od ul. 1 Maja, prowadząca do Parku Planty. Po raz pierwszy została wymieniona w 1399 r. jako ul. Zagubiona (Verlorengasse), przed 1785 r. przemianowano ją na ul. Stajenną (Stall Gasse). Obecne miano Gołębia otrzymała ok. 1830 r. (Taubenstrasse). W 1945 r. nazwę spolszczono. Na narożnym budynku znajduje się tablica pamiątkowa upamiętniająca śmierć Mariana Sawicza.
Ulica Zbyszka Godlewskiego
Przebiega od ul. 1 Maja do ul. Giermków i jest częściowo przejezdna. Po raz pierwszy zaistniała jako uliczka Albrechta (imienia elbląskiego komtura z 1277 r.). Przed 1785 r. zmieniono ją na ul. Powrotną (Die Kehrwieder Gasse), a ok. 1839 r. zmieniono jej pisownię na Kehrwiederstrasse. Po 1945 r. spolszczono jej nazwę na ul. Powrotną. W 1995 r. nadano jej obecne miano na cześć elblążanina Zbyszka Godlewskiego, który zginął podczas Grudnia 1970 w Gdyni. To o nim opowiada „Ballada o Janku Wiśniewskim”.
Przy ulicy Zbyszka Godlewskiego mieści się Szkoła Podstawowa nr 21, gdzie początkowo mieściło się też Liceum Ogólnokształcące przeniesione z ul. Grottgera. Placówka otrzymała imię Mikołaja Kopernika. Była to jedna z pierwszych tzw. 1000-latek w naszym mieście, została zbudowana w 1957 roku.
Pomiędzy ulicą Godlewskiego a Mączną znajduje się Plac im. Solidarności z pomnikiem poświęconym ofiarom Grudnia 1970 r., autorstwa Henryka Bukowskiego. Pomnik odsłoniła 20 grudnia 1980 r. Józefa Sawicz, mama 22-letniego Tadeusza Mariana Sawicza, elbląskiej ofiary Grudnia 1970, zabitego 18 grudnia 1970 r. Tuż obok znajduje się skwer, który otrzymał imię kolejnej ofiary Grudnia 1970 – Waldemara Rebinina. Na jednym z bloków przy ul. Mącznej, ale od strony skweru jego imienia, znajduje się okolicznościowa tablica.
Z pomnikiem Grudnia 1970 r. wiąże się jeszcze jedna tragiczna historia. W maju 1993 roku pod pomnikiem w proteście przeciwko bezdomności i społecznemu wykluczeniu samospalenia dokonał Andrzej Włosiński. Przed pomnikiem w podłoże wmurowano tablicę mu poświęconą.
Plac przed pomnikiem w 1991 roku otrzymał nazwę Placu Solidarności.
Ulica Mączna
Jest obecnie uliczką wewnątrzosiedlową z dojazdem od strony ul. Giermków. Połączenie z ulicą 1 Maja zlikwidowano około 1976 roku. Ulica była po raz pierwszy wymieniona w kronikach w 1430 r. jako ulica Krzyżowa. Ok. 1639 r. zmieniona nazwę na Młyńską (Mühlenstrasse). Obecną nazwę nosi od 1945 r. Warto też dodać, że budynek przedszkola, które znajduje się przy Mącznej, został zbudowany 1961 r.
Ulica Czerwonego Krzyża
Przebiega od ul. 1 Maja do ul. Nitschmanna. Pierwszym patronem ulicy, przed 1925 r., był Fridrich Rauber, przedstawiciel elbląskiego rodu kupców.
To przy tej ulicy wybudowano jeden z pierwszych w ówczesnych Niemczech krytych basenów. Otwarto go w 1910 r., działał do 1945 r., kiedy budynek został zniszczony w wyniku działań wojennych.
W pobliżu po II wojnie światowej do lat 70. działała kawiarnia „Kameralna”, a następnie wybudowano tutaj budynek mieszkalny, na którego parterze do lat 90. istniał ekskluzywny sklep z odzieżą „Moda Polska”. Obecnie mieszczą się w nim różne sklepy i instytucje. Po przeciwnej stronie znajduje się ładna willa, w której obecnie mieści się Zarząd Dróg, biura Strefy Płatnego Parkowania i elbląska redakcja Telewizji Polskiej. Budynek powstał w 1911 r. jako prywatna klinika laryngologiczna dr. Paula Graffundera. Po wojnie aż do lat 90. mieściła się tutaj przychodnia przeciwgruźlicza.
W kolejną niedzielę zapraszamy na wędrówkę ulicą Traugutta.