To już ósmy odcinek historii elbląskich ulic, opisywanych przez przewodnika PTTK Karola Wyszyńskiego. Dzisiaj kontynuujemy wędrówkę ulicą Bema, którą tydzień temu skończyliśmy przy siedzibie straży pożarnej.
Pogotowie ratunkowe i opiekuńcze
W dalszej kolejności mijamy siedzibę elbląskiej delegatury Narodowego Funduszu Zdrowia, w której po wojnie umieszczono najpierw jeden z komisariatów Milicji Obywatelskiej, a później pogotowie ratunkowe. Na zapleczu budynku, przy Asnyka, znajdowała się jeszcze w latach 90. baza transportowa pogotowia. Obecnie w garażach działalność prowadzą różne firmy.
Naprzeciwko siedziby NFZ mieści się budynek Młodzieżowego Domu Kultury, placówka istnieje w tym miejscu od początku swej działalności, czyli do 1982 r. Za MDK, po lewej stronie ulicy Bema, odchodzi ulica Pułaskiego. Po 1945 roku w jednej z willi miał siedzibę zakład wychowawczy, zamknięta placówka zajmująca się trudną młodzieżą. Obecnie działa w niej sąd pracy.
Idąc w górę ulicy Bema, po lewej stronie mijamy zbór baptystów, który powstał w 1987 roku,. Tuż obok, w głębi, znajduje się willa, w której przez wiele lat funkcjonowało pogotowie opiekuńcze. Placówka kilka lat temu przeniosła się do parku Modrzewie, a willę kupił jeden z elbląskich przedsiębiorców. Trwa jej remont.
Willa "Tivoli” i Akademia Pedagogiczna
Kolejnym budynkiem wartym obejrzenia jest willa, w której mieści się przedszkole. Powstała pod koniec XIX wieku jako willa „Tivoli”. Był to lokal o usługach hotelowo- gastronomicznych, należący wówczas do Franza Norgala, elbląskiego przedsiębiorcy. Sam obiekt uległ wielokrotnym przebudowom. „Tivoli” był też siedzibą stowarzyszenia kombatanckiego, a także domem studenckim. Po 1945 r. mieściła się tu Federacja Socjalistycznego Związku Młodzieży Polskiej. Obecnie, jak wspomniałem, znajduje się tu miejskie przedszkole.
Trochę wyżej, po prawej stronie ulicy Bema, znajduje się Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących im. Oskara Langego.
W latach 1930-1945 istniała tutaj Akademia Pedagogiczna, pierwsza tego typu uczelnia w ówczesnych Prusach Wschodnich. Sam budynek pochodzi z 1909 r. i od początku był budowany z myślą o działalności edukacyjnej. Przed Akademią Pedagogiczną miały tutaj swoje siedziby różne szkoły kształcące nauczycieli. Po sąsiedzku w 1913 r. wybudowano nawet dodatkowy budynek, ale nie dotrwał on do naszych czasów. Dzisiaj w jego miejscu znajduje się asfaltowe boisko.
Tramwaje i winnice
Po przeciwnej stronie ulicy kończy swój bieg tramwaj linii nr 3 (niegdyś 2). Tory doprowadzono w 1927 r., łączyły obecną ul. Obrońców Pokoju z ul. Bema. Przy pętli tramwajowej znajduje się jeden z licznych niegdyś w mieście basenów przeciwpożarowych.
Wracamy na przeciwną stronę ulicy, by zobaczyć pozostałości po dawnym cmentarzu Ewangelickiego Kościoła Reformowalnego. Od wielu lat teren jest niestety zaniedbany.
Powyżej na samym szczycie wzniesienia funkcjonuje przychodnia zdrowia, wzniesiona tu w latach 60. XX wieku. Na koniec ciekawostka – to z tych wzniesień, będących w dawnych czasach miejscem uprawy winorośli (stąd nazwa dzielnicy miasta – Winnica) - był poprowadzony drewniany rurociąg, którym zaopatrywano w wodę elbląskie studnie.