W dzisiejszym odcinku „Historii okolic Elbląga” odwiedzamy miejscowość Piele i Godkowo. O ciekawostkach z historii tych wsi opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
To osada położona w powiecie braniewskim, w gminie Lelkowo. Do 1945 r. nosiła nazwę Pellen. W XVI w. istniała tu kaplica, będąca filią kościoła w Piotrowcu. Kościół pobudowano w latach 40. XVIII w., został jednak zniszczony w wyniku ostatnich działań wojennych.
W XVIII w. istniał tu majątek ziemski, w początkach XX w. zajmował powierzchnię niemal 1000 ha, miał własną gorzelnię. Dwór był rezydencją najpierw rodu von der Groeben, a następnie von Brand, obok dworu istnieje do dziś park krajobrazowy, obecnie zaniedbany.
W czasach Polski Ludowej w budynku dworu znajdowały się biura PGR-u i mieszkania jego pracowników.
Godkowo
Pierwsza historyczna wzmianka o wsi pochodzi z 1320 r. Wówczas to komtur elbląski Herman von Oettingen lokował miejscowość na prawie chełmińskim i jak się wówczas mówiło „na suchym korzeniu”, co znaczyło że miejscowość nie miała w tym miejscu żadnych poprzedników. Odnowienie lokacji nastąpiło w 1417 r. przez komtura elbląskiego i wielkiego szpitalnika Heinricha Holta, powodem było zaginiecie poprzedniego aktu.
Wieś występowała pod różnymi nazwami: Gotkendorff, Godikendorf, Gotgendorff, Göttkendorff i Götgendor, do 1945 r. zaś pod mianem Göttchendorf. Obecną nazwę otrzymała w 1948 r., a w latach 1945-48 określano ją jako Bożki. W połowie XIV w. we wsi z nadania elbląskiego komtura i wielkiego szpitalnika Otto von Dreilebena powstała karczma.
Wojna pomiędzy Polską i Państwem Zakonnym w latach 1519-1521 spowodowała duże zniszczenia w okolicy i wyludnienie tego obszaru. Nowych osadników sprowadzono między innymi z terenów obecnej Holandii. Ponownie spustoszenie spowodowały wojny polsko-szwedzkie.
Klęską dla wsi była też zaraza przyniesiona z obszaru ówczesnej Polski w 1709 r. (wówczas Godkowo leżało w Prusach Książęcych). Zubożeniem miejscowości w czasie wojny siedmioletniej (1756-1763) było stacjonowanie w latach 1758-1762 wojsk rosyjskich. Dotkliwsze skutki ekonomiczne dla wsi i okolicy przyniosły wojny napoleońskie, przemarsze oddziałów wojsk prusko-rosyjskich, napoleońskich w tym dwukrotne oddziałów polskich.
W Godkowie przy okazji tych walk stacjonował francuski oddział dragonów z 18. regimentu marszałka Brnadotte. Nie tyko głód jaki zapanował w tym okresie ale i epidemia czerwonki były przyczyną wzrostu śmiertelności. Wsparcia w postaci bezzwrotnych pożyczek trzem najbardziej potrzebującym rodzinom udzielił ród Dohnów z pobliskich Gładysz.
W 1866 r. w miejscowości założono placówkę pocztową, na początku zaś XX w. uruchomiono samodzielną agencję pocztową. Budynek, który wówczas poczta zajmowała, nadal pełni funkcję poczty. Elektryczność do Godkowa dotarła w 1924 r.
W sierpniu 1914 r. zarządzono ewakuację wsi w obawie przed nacierającą armią rosyjską, jednak na szczęście wojna nie dotarła do Godkowa.
Po kampanii wrześniowej 1939 r. we Godkowie pojawili się polscy jeńcy zmuszeni do prac u bogatych gospodarzy, zakwaterowano ich w pobudowanych na tę okazję barakach. W 1940 r. zastąpili ich jeńcy francuscy.
Po 1945 r. w miejsce wysiedlonych mieszkańców przybyli osadnicy z centralnej Polski oraz kilku osiedleńców w ramach akcji „Wisła”. W 1961 roku w Godkowie powstał nowy budynek szkoły.