Gdzie znajduje się Diabelska Góra? Kto był właścicielem karczmy w Henrykowie koło Ornety? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w kolejnym odcinku „Historii okolic Elbląga”. Oprowadza jak co tydzień Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
Henrykowo
Miejscowość jest wsią położoną obecnie w województwie warmińsko-mazurskim, powiecie lidzbarskim i gminie Orneta. Do 1945 r. nosiła miano Heinrikau.
Wieś założył najprawdopodobniej Henryk Laberyk na początku XIV w., po raz pierwszy w źródłach pisanych wymieniono ją w 1312 r. przy czym wspomniano wówczas i o kościele. W 1326 r. wspomniano ponownej o lokacji miejscowości której dokonała Kapituła Warmińska. We wsi był młyn i karczma, którą gmina nabyła od kapituły w 1430 r., jednak w 1547 r. karczma powróciła do kapituły. W 1783 r. wieś widnieje w spisie wsi królewskich.
Henrykowo było zniszczone w okresie wojny głodowej (w 1414 r. pomiędzy Polską a państwem zakonnym) oraz trzynastoletniej (w okresie 1454 -1466 również pomiędzy Polska a państwem zakonnym).
Wieś niszczyły też pożary. Pożar parafii w 1764 r. spowodował utratę licznych dokumentów. Wcześniej, bo w 1444 r., spłonął kościół. W czasie walk 1945 r. została uszkodzona wieża kościoła.
Wiadomo z przekazów, ze kościół istniał już od początki lokowania wsi. Obecny budynek świątyni pochodzi z drugiej połowy XIV w. Odbudowany, po pożarze w 1444 roku, na początku XVI w. Na początku XVIII w. drewnianą wieżę zastąpiono murowaną. Remonty przeprowadzono m.in. w latach 1795, 1886 i 1960 r., ostatni remont objął też wieżę uszkodzoną w 1945 r.
Strop kościoła jest zdobiony neobarokową polichromią z 1850 r., to dzieło Jana Strunge z Reszla. Ołtarz główny pochodzi z pracowni Christiana Beniamina Szultza, wykonany prawdopodobnie w 1800 r. W ołtarzu są obrazy przedstawiające koronację św. Katarzyny, św. Marię Magdalenę i św. Józefa z Dzieciątkiem. Obrazy są dziełem J. Pipera.
Innymi obrazami są dzieła Piotra Kolberga: Zdjęcie z Krzyża i św. Antoni uzdrawiający chorego, ten ostatni jest autoportretem Piotra Kolberga (ok. 1665 – ok. 1730). Wspomnieć należy, że ten malarz dostąpił zaszczytu bycia najpierw rajcą, a później burmistrzem Pieniężna.
Innym zabytkiem jest krucyfiks z początku XVIII w. i kielich z XV w.
Bogdany
Jest to osada położona w powiecie braniewskim i gminie Frombork w bezpośredniej bliskości tego miasteczka. Położone nad rzeką Baudą, o długości nieco ponad 50 km.
W Bogdanach znajdowało się grodzisko Prusów. W pobliżu znajduje się miejsce dawnego kultu Prusów zwane Diabelską Górą. Osada musiała mieć kontakty handlowe, związane zapewne ze Szlakiem Bursztynowym, bo tu odkryto na początku XX w. monety pochodzące z VI w. n.e. O tym miejscu wspomina dokument z 1278 r., określający je jako castrum de Sunnemberg, a więc miejsce warowne.
Nadał je biskup Henryk Fleming swemu bratu Gerhardowi. Nieco później Bogdany przeszły na własność proboszcza kapituły fromborskiej Henryka z Sunnembergu, kolejnym właścicielem była kapituła we Fromborku. Na początku XIV w. castrum traci znaczenie i popada w ruinę. W 2015 r. teren ten wraz z okolicą otrzymuje status obszaru ochrony uzdrowiskowej.