UWAGA!

Historia okolic Elbląga: Od Ośna do Pawlic (odc. 114)

 Elbląg, Pocztówka ze wsi Pastwa sprzed wojny
Pocztówka ze wsi Pastwa sprzed wojny (fot. archiwum autora)

W naszym niedzielnym cyklu kontynuujemy wędrówkę po miejscowościach gminy Kwidzyn, która w latach 1975-1998 należała do województwa elbląskiego. O ciekawostkach związanych z takimi miejscowościami jak Ośno, Pastwa i Pawlice opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK

Ośno
       Początki wsi sięgają XIV stulecia, teren ten należał wówczas do pruskich braci: Scillnga i Mikołaja. Przywilej lokacyjny wsi, na prawie chełmińskim, pochodzi z 1328 r., kiedy właścicielami wsi byli już członkowie tego rodu w kolejnym pokoleniu: Tomasz i Tylko. Ostatnim „cywilnym” właścicielem Ośna był Jan z Schillingsdorfu następnie wieś przeszła na własność biskupstwa pomezańskiego.
       Po reformacji Ośno zostaje nadane biskupowi Pawłowi Speratusowi (zwanego Hofferem, żył w latach1484-1551). Był to drugi z kolei biskup luterański diecezji pomezańskiej. Ciekawostką jest to, że sprowadził do Prus Książęcych braci czeskich, przebywali oni też na ziemi kwidzyńskiej. Po jego śmierci wieś stała się wsią rycerską.
       Obecnie przez wieś przebiega trasa rowerowa licząca 36 km, ma tu też powstać ośrodek szkolenia Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
       Obecnie obowiązująca nazwa została administracyjnie nadana w 1950 r. Poprzednio wieś określano jako: Ossena, Muntmisdorf, Muntmansdorf, Mundmannsdorf, Osche, Oschen, a także Ossena, Mundmisdorf, Oschendorff, Domäne Oschen.
      
       Pastwa
      
W wieku XVI i XVII rejon wsi, podlegający wówczas starostwu w Gniewie, był dzierżawiony przez menonitów na pastwiska. Osadnictwo rozwijało się tu od w XVIII w. W 1910 r. we wsi pobudowano kaplicę dla mennonitów. Miejscowość zamieszkiwały wówczas 124 osoby, w tym 103 Polaków.

  Elbląg, Kaplica mennonicka we wsi Pastwa
Kaplica mennonicka we wsi Pastwa (fot. autor)


       W okresie Polski Ludowej działała tu tuczarnia świń, Spółdzielnia Kółek Rolniczych, wiejski dom kultury, klub „Ruchu” (była to sieć domów kultury i księgarń, prowadząca głównie na wsiach placówki posiadające sale konsumpcyjne, telewizyjne wyposażone też w gry planszowe). Istniał też Ludowy Zespół Sportowy oraz szkoła czteroklasowa.
       Obecną nazwę nadano wsi w 1947 r. poprzednio była obdarzona mianem Gross Weide. W przeszłości nosiła m.in. określenia: Pastwisko Wielkie, Wielka Pastwa, Pastwy, Weide, Gross Weide, a także Dorf Gross Weide, Duża Pastwa
      
       Pawlice
       Wieś powstała w XIX w. Do tego czasu teren jak i istniejący tu dwór przynależał do Rakowca. Miejscowość w 1907 r. zaczęto urzędowo określać jako Hanswalde, istniejący tu wtedy majątek należał do Thomasa Leinvebera. Mieszkańcy czerpali wówczas dodatkowe dochody z wydobywania torfu. Na tych terenach elektryfikacja następowała szybciej niż na terenach II RP, wieś została zelektryfikowana w 1936 r. Miejscowość zamieszkiwali ewangelicy.
       W czasach Polski Ludowej istniał tu PGR, powstał w 1946 r.
       Obecną nazwę miejscowość otrzymała w 1950 r. Poprzednio nazwano ją jako Hanswalde, używano też miana Abbau Leinveber.

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
A moim zdaniem...
  • .. .używano też miana Abbau Leinveber. .. Coś tu Pan Karol pomieszał. Abbau - w języku niemieckim, a zwłaszcza w Prusach Wschodnich, to kolonia wsi, wybudowanie, przysiółek. Wiele takich "Abbau" - kolonii wsi powstało po reformach K. v. Steina i K. v. Hardenberga. Mieszkali na tych koloniach z reguły bogaci bauerzy a ich zabudowania miwszkalno-gospodarskie były w formie "wschodniopruskiego czworoboku". Jeżeli tu pada nazwa /Abbau Leinveber/ to z pewnością chodzi o kolonię wsi Pawlice na której mieszkał bauer o nazwisku /Leinveber/.
Reklama