07:30
W dzisiejszym odcinku „Historii okolic Elbląga” odwiedzamy gminę Płoskinię, w której można znaleźć wiele ciekawych sakralnych zabytków. W jednej ze świątyni przed wojną znajdował się... pierścień na szyję dla cudzołożników. W której? Dowiecie się z artykułu przygotowanego przez Karola Wyszyńskiego, przewodnika z elbląskiego PTTK.
Wieś położona obecnie w powiecie braniewskim, na Warmii i dawnym dominium biskupim. Jest siedzibą gminy. Założona na początku XIV w. przez kapitułę warmińską, początkowo nosiła miano w języku pruskim Scolyten, później nazwy: Plaswick, Plaswisch (Plasswich). Również w XIV wieku powstała tu karczma oraz młyn wodny, którym w 1583 r. zaczął zarządzać Mateusz Kostrzewa. W XVI w. zaczęła też tu funkcjonować szkoła.
Kościół gotycki pw. św. Katarzyny pobudowano w połowie XIV w. Nieco młodsza jest wieża kościoła, natomiast prezbiterium przebudowano w połowie XVII w. Ołtarz główny pochodzi z lat 20. XVIII w., o wiek starsza jest ambona. Boczne ołtarze pochodzące z XVIII w. są dziełem Krzysztofa Peuckera (prawdopodobnie 1662-1735). Sklepienie gwiaździste zdobi polichromia powstała w XVII w., która przedstawia scenę Sądu Ostatecznego. Ciekawe są witraże, prawdopodobnie będące dziełem Josefa Marii Machhausena (1649-1894). Chrzcielnicę z 1636 r. zdobi napis upamiętniający wyzwolenie kraju spod okupacji szwedzkiej. Sama wieś doznała znacznych zniszczeń w czasie wojny ze Szwedami (1626-1629).
W miejscowości na uwagę zasługuje również budynek plebanii z XVIII w. i dwie kapliczki z XIX w.
Długobór
Wieś położona w powiecie braniewskim i gminie Płoskinia. Wymieniana jest w dokumentach już w 1314 r., lokowała ją w 1318 r. kapituła warmińska. Do 1945 r. miejscowość nosiła miano Langewalde.
W Długoborze znajduje się kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Ewangelisty. Jego początki sięgają czasów założenia wioski. Świątynia była niszczona w czasie wojny z Zakonem Krzyżackim jak i wojen ze Szwedami, po których była odbudowywana. W czasie II wojny światowej kościół też został częściowo uszkodzony, a potem odbudowany.
Świątynia ma kwadratową wieżę. Wyposażenie wnętrza jest zarówno gotyckie jaki barokowe. Boczne ołtarze pochodzą z Lidzbarka Warmińskiego i wykonano je w warsztacie Chrystiana Beniamina Schultza.
Tolkowiec
To jedna z najstarszych wsi na terenie Warmii, leży w gminie Płoskinia. Jej założycielem był Bernhard i od tego imienia miejscowość początkowo nazywała się Bernhardshof.
W 1300 r. kapituła warmińska wystawiła akt elekcyjny na prawie chełmińskim, który był pierwszym na Warmii. Otrzymał go syn Bernharda – Henryk. Późniejsza nazwa wsi (obowiązywała do 1945 r.) - Tolksdorf pochodzi od nazwy funkcji, którą pełnił Henryk, czyli tłumacza („tolke” pochodzi z języka pruskiego)
Kościół w Tolkowcu powstał w XIV w., a wieża w XIX w. Obecnie jest to świątynia w stylu gotycko-barokowym pw. św. Marcina. Ołtarze główny i boczny oraz ambonę wykonał Karol Jaroszewicz w drugiej połowie XIX w., pochodził on z Ornety. Obrazy są dziełem L. Hinza z Pieniężna. Stojąca obok plebania pochodzi z drugiej polowy XVIII w.
Mieczysław Orłowicz w „Ilustrowanym przewodniku po Mazurach Pruskich i Warmii”, wydanym we Lwowie w 1923 r. wspomina o znajdującym się w zakrystii... pierścieniu na szyję dla cudzołożników.
