W dzisiejszym odcinku naszego cyklu odwiedzamy gminę Elbląg i gminę Rychliki. O historii wsi: Powodowo, Kazimierzowo i Pilona opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
Powodowo
To osada położona w gminie Rychliki. Niegdyś dochodziły do niej wody jeziora Druzno, stąd i nazwa mająca staropruskie oznaczenie – przy wodzie. Wieś lokowano w 1285 r. Mistrz Krajowy Konrad von Thierberg nadał wówczas te dobra dwóm Prusom: Kantegirdowi i Zwienienowi, będących Jaćwingami. W późniejszych czasach był to majątek rycerski należący do rodu Czemów (Zehmen). Tu też gościł w 1623 r. polski król Zygmunt III Waza, podróżujący do Malborka. W następnych latach majątek należał do rodów: von Brederlow, gen. von Scharnhorsta i von Besser.
W XX w. właścicielem Powodowa był ród Bochert. Ale Erich Bochert prowadził hulaszczy, więc styl życia i majątek ratowała jego żona i syn Kurt, który zarządzał majątkiem do 1945 r. To Kurt po I wojnie wybudował cztery czworaki z 12 mieszkaniami dla swych pracowników – dwa pokoje, kuchnia, niestety tak jak na wszystkich wsiach - bez łazienek i bieżącej wody. W czasie II wojny światowej Kurt Bochert stacjonował jako pilot w Królewie Malborskim.
W osadzie gościli też m.in.: gauleiter Prus Wschodnich Erich Koch, hrabina Marion Dönhoff z Kwitajn,
Do początków drugiego dziesięciolecia XIX w. w parku dworskim znajdował się kirkut i na nim grzebano elbląskich Żydów. Po 1945 r. w Powodowie był PGR, obecnie areał rolny jest własnością prywatną, tak jak i dawny dwór.
Do zabytkowych obiektów zaliczamy: parterowy dwór z XVIII w., ruiny innego dworu.
Do 1945 r. osada nazywana była Powuden, po tym czasie spolszczono ją.
Kazimierzowo
Jest to wieś w powiecie i gminie Elbląg. W czasach krzyżackich ten teren, leżący pomiędzy Nogatem a miastem Elbląga, był bagnisty, a Nogat miał wtedy nieco inny przebieg. Po 1483 r., kiedy to zmieniono bieg Nogatu i po 1498 r. po wybudowaniu kanału Jagiellońskiego, tereny te zaczęto zagospodarowywać. W drugiej połowie XVI w. pobudowano groble i oprócz Kazimierzowa powstały później też wsie: Adamowo, Janowo, Władysławowo, Helenowo.
Na wydartym wodzie terenie wytyczno 435 działek i przydzielono właścicielom kamienic Starego Miasta Elbląga. Właściciele wydzierżawili te działki menonitom, a ci zakładali wsie. Do 1945 r. Kazimierzowo nazywano Ellerwald III. Drift.
Pilona
To wieś położona w powiecie i gminie Elbląg. Po raz pierwszy wymienia się ją w 1349 r. przy okazji przywileju wielkiego mistrza Henryka Dusemera. Wieś do czasów I Rzeczypospolitej zamieszkiwali gburowie, ale nie należy tego określenia kojarzyć w obecnym rozumieniu, wówczas oznaczało to bogatego gospodarza.
Do zabytków zaliczamy domy podcieniowe z przełomu XVIII i XIX w. Dawniej wieś określano mianem Pilon, obecnie jest ona spolszczona, ale mieszkańcy nazywają ją czasami Bągard.