Mennica elbląska

 Ze starych kronik i opowiadań wiemy, że pierwsza mennica miejska, datująca się od roku 1332, znajdowała się w ozdobnej kamieniczce tuż przy rynku „chlebowym”. Uliczka „Mennicza”, ciągnęła się od ulicy św. Ducha do Mostowej. Na czele mennicy miejskiej stał mincerz. Z reguły był nim pierwszy burmistrz miasta. Decydował on w sprawach zakupu złota, srebra, miedzi. Ustalał „produkcje” roczną mennicy. Do niego też należał dobór pracowników oraz przyjęcie przysięgi od osób zatrudnionych w mennicy. Burmistrz-mincerz odpowiadał za jakość produkcji mennicy, oraz zajmował się badaniem złota i szlachetnych metali. Kontrolował on również rynek wyławiając kursujące tam fałszywe monety.
       Pomimo surowych kar, jakie groziły fałszerzom, podrabiane monety spotykało się na każdym kroku. A kary były naprawdę surowe, szczególnie w Elblągu. W innych miastach północnej Polski za fałszowanie pieniędzy obcinano fałszerzom prawą rękę. W Elblągu natomiast, który rządził się prawem lubeckim, fałszowanie pieniędzy karano śmiercią przez spalenie żywcem.
       Pierwsze monety elbląskie, które wyszły z mennicy elbląskiej za czasów Zakonu gdzieś około roku 1329 – nazywano skotami. Beczka piwa elbląskiego kosztowała np. 6 skotów. Korzec owsa kosztował 1 skota. Za 100 dużych, tłustych i grubych jak ręka węgorzy płacono 10 skotów.
       Z czasem wartość elbląskich skotów znacznie zmalała. Coraz cieńsze były monety. Zawierały one coraz mniej srebra przy zwiększonej zawartości miedzi. Jedynie połowę wartości dawnego skota, posiadał późniejszy elbląski szeląg. Najmniejszą jednak jednostką monetarną bitą w elbląskiej mennicy był denar. Denar był monetą srebrną i posiadał wartość 1/12 szeląga. W roku 1392 za jednego denara można było kupić 100 jaj.
       Bito też w Elblągu i złote monety. Pierwsze pamiątkowe złote monety, guldeny, wyszły z mennicy elbląskiej w roku 1341. Na polecenie burmistrza i rady miasta – w latach 1680-1681 wybito w mennicy kilka złotych i srebrnych medali, które wręczone zostały najlepszym uczniom ówczesnego słynnego gimnazjum elbląskiego. Były to jedne z pierwszych medali w Europie, wręczone za pilność w nauce.
       Najwięcej monet wybijała mennica elbląska na początku XVIII wieku. W okresie tym mennica zatrudniała 40 osób. Stary, elbląski szeląg ukazał się znowu na rynku, ale w odmienionej szacie – z imieniem króla polskiego i herbem Elbląga. Zarówno drobna moneta szóstak jak i osiemnastak posiadały tłoczone wizerunki króla Polski z jednej stroony i herbu miasta z drugiej. Monety te miały wielkość połowy guldena i podobnie jak szelągi bite były ze srebra.
       Spotykało się również osiemnastogroszówki za złota. W roku 1763 wybito pewną ilość tzw. Podwójnych elbląskich dukatów. Monety te jednak nie ukazały się w obiegu.
       Monety elbląskie cieszyły się na ogół powodzeniem i znajdowały się w obiegu, nie tylko w samym mieście. Przyjmowano je chętnie poza granicami miasta – w Gdańsku, Kołobrzegu, Szczecinie, Królewcu.
       Bicie własnej monety przez Elbląg nie podobało się rajcom gdańskim. Przemówiły tu w pierwszym rzędzie sprawy konkurencji, które na przestrzeni wieków dzieliły te dwa miasta.
       Niedługo przed pierwszym rozbiorem – gdańszczanie, przy głosie trąb i bębnów na rynku ogłosili zakaz pobierania elbląskich pieniędzy. Elbląski szeląg stracił wartość i rację bytu. Zakaz przyjmowania monety elbląskiej przez gdańszczan, odbił się również na rynku elbląskim. Elblążanie pozbywali się swoich szelągów. Nastąpiła dewaluacja. Rada Miejska straciła ochotę do bicia własnej monety. Elbląska mennica po pięciowiekowej prawie egzystencji została zamknięta.
       Takie były losy elbląskiej monety i Elbląskiej mennicy.