Ozdabianie wielkanocnych jajek może być świetną zabawą i sposobem spędzenia czasu z rodziną. Jajka można oklejać kolorowymi wycinankami z papieru, tkaninami lub barwionymi trawami i sitowiem. Pomysłów nie trzeba się bać a wykonane własnoręcznie pisanki mogą być wspaniałym elementem dekoracji lub podarunkiem dla bliskich.
Jajko to jeden z symboli wielkanocnych. Jest podstawowym składnikiem święconego, ozdobą stołów i tradycyjnym świątecznym podarunkiem. Barwy pisanek miały od zawsze swoją symbolikę. I tak: kolor różowy i zielony oznaczał radość ze Zmartwychwstania, czerwony - przelaną na krzyżu krew Chrystusa, a fioletowy lub niebieski - koniec żałoby i umartwień wielkopostnych. Według greckiej legendy z X w. św. Maria z Magdali, która w Niedzielę Wielkanocną chciała przygotować posiłek dla apostołów, znalazła w swej spiżarni jaja o zabarwionych na kolor czerwony skorupkach, z których po chwili wylęgły się piękne ptaki, które uleciały do nieba. Apostołowie uznali ten cud znak zmartwychwstania Chrystusa i życia wiecznego.
Zwyczaj malowania jajek jest jednym z najstarszych zwyczajów wielkanocnych. W Polsce jego ślady sięgają X wieku i od tamtego czasu zmieniały się tylko sposoby ich ozdabiania. Dawniej pisanki barwiono w barwnikach naturalnych. Wywar z żytniej oziminy daje kolor zielony, z łupin cebuli - brązowy, odcienie czerwieni uzyskuje się, jak kiedyś, z olchowych szyszek. Kora dębu pozwala uzyskać kolor czarny, a żółty - suszone kwiaty jaskrów. Do barwienia używano niegdyś też kawy, farbki do bielizny i cynamonu. Współcześnie mamy do wyboru całą gamę farbek syntetycznych, które znacznie ułatwiają i przyśpieszają malowanie kraszanek, czyli jajek w jednym kolorze, bez wzoru, zwanych także malowankami i byczkami. Ich nazwa wywodzi się od staropolskiego słowa krasa - „barwa”, krasić - „barwić, zdobić, natłuszczać” i rosyjskiego krasny - „czerwony”, gdyż niegdyś były one malowane przede wszystkim na kolor czerwony.
Pisanki natomiast to jajka pomalowane gładko na jeden lub kilka kolorów, z białym wzorem, który najczęściej wydrapuje się specjalną igłą lub skrobaczką, co nosi nazwę techniki rytowniczej. Pięknie wyglądają jajka oklejane wycinankami z papieru, koronką, włóczką i rdzeniem sitowia. Ostatnio modne stało się też dekorowanie kraszanek kawałkami tiulu.
Najstarsza technika zdobienia jaj to technika batikowa polegająca na wykonywaniu wzoru za pomocą narzędzia z małym lejkiem zrobionym z blaszki, osadzonym na patyku. Nanoszony w ten sposób wosk, „pisze” wzory, po czym jajko można barwić. Wosk się roztapia, pozostawiając jasne ślady po narysowanych wzorach.
Piękną ozdobą mieszkania mogą też być przyozdobione wydmuszki pozawieszane na zielonej gałązce. Kiedyś podwieszano je pod sufitem lub ustawiano w kątach domów, nazywając gaikiem. O gałązki możemy postarać się sami podczas rodzinnego spaceru po Bażantarni. Wydmuszki przyozdobić możemy wraz z dziećmi, co sprawi im z pewnością frajdę.
Jak zrobić wydmuszkę?
W surowym jajku należy delikatnie zrobić małe otwory, np. cienkim gwoździkiem, po przeciwnych „szczytach” jajka. Potem trzeba wydmuchiwać żółtko, najlepiej nad miską, wdmuchując powietrze z jednej strony jajka. Po wydmuchaniu żółtka należy pozostawić wydmuszkę do wyschnięcia. Potem można zabrać się za ozdabianie barwnikami, naklejkami, woskiem, kolorowymi włóczkami, koronkami, piórkami a nawet cekinami.
Pięknie ozdobione pisanki i kraszanki mogą być podarunkiem wielkanocnym, który wręcza się najbliższym w dowód życzliwości i sympatii.
Zwyczaj malowania jajek jest jednym z najstarszych zwyczajów wielkanocnych. W Polsce jego ślady sięgają X wieku i od tamtego czasu zmieniały się tylko sposoby ich ozdabiania. Dawniej pisanki barwiono w barwnikach naturalnych. Wywar z żytniej oziminy daje kolor zielony, z łupin cebuli - brązowy, odcienie czerwieni uzyskuje się, jak kiedyś, z olchowych szyszek. Kora dębu pozwala uzyskać kolor czarny, a żółty - suszone kwiaty jaskrów. Do barwienia używano niegdyś też kawy, farbki do bielizny i cynamonu. Współcześnie mamy do wyboru całą gamę farbek syntetycznych, które znacznie ułatwiają i przyśpieszają malowanie kraszanek, czyli jajek w jednym kolorze, bez wzoru, zwanych także malowankami i byczkami. Ich nazwa wywodzi się od staropolskiego słowa krasa - „barwa”, krasić - „barwić, zdobić, natłuszczać” i rosyjskiego krasny - „czerwony”, gdyż niegdyś były one malowane przede wszystkim na kolor czerwony.
Pisanki natomiast to jajka pomalowane gładko na jeden lub kilka kolorów, z białym wzorem, który najczęściej wydrapuje się specjalną igłą lub skrobaczką, co nosi nazwę techniki rytowniczej. Pięknie wyglądają jajka oklejane wycinankami z papieru, koronką, włóczką i rdzeniem sitowia. Ostatnio modne stało się też dekorowanie kraszanek kawałkami tiulu.
Najstarsza technika zdobienia jaj to technika batikowa polegająca na wykonywaniu wzoru za pomocą narzędzia z małym lejkiem zrobionym z blaszki, osadzonym na patyku. Nanoszony w ten sposób wosk, „pisze” wzory, po czym jajko można barwić. Wosk się roztapia, pozostawiając jasne ślady po narysowanych wzorach.
Piękną ozdobą mieszkania mogą też być przyozdobione wydmuszki pozawieszane na zielonej gałązce. Kiedyś podwieszano je pod sufitem lub ustawiano w kątach domów, nazywając gaikiem. O gałązki możemy postarać się sami podczas rodzinnego spaceru po Bażantarni. Wydmuszki przyozdobić możemy wraz z dziećmi, co sprawi im z pewnością frajdę.
Jak zrobić wydmuszkę?
W surowym jajku należy delikatnie zrobić małe otwory, np. cienkim gwoździkiem, po przeciwnych „szczytach” jajka. Potem trzeba wydmuchiwać żółtko, najlepiej nad miską, wdmuchując powietrze z jednej strony jajka. Po wydmuchaniu żółtka należy pozostawić wydmuszkę do wyschnięcia. Potem można zabrać się za ozdabianie barwnikami, naklejkami, woskiem, kolorowymi włóczkami, koronkami, piórkami a nawet cekinami.
Pięknie ozdobione pisanki i kraszanki mogą być podarunkiem wielkanocnym, który wręcza się najbliższym w dowód życzliwości i sympatii.
mk