120 lat temu jednym z najważniejszych wydarzeń w Elblągu była wizyta cesarza Niemiec Wilhelma II i jego małżonki. W naszym cotygodniowym cyklu prezentujemy obszerne fragmenty relacji z przygotowań do wizyty cesarskiej pary w ówczesnym Elbingu. "Osoby tworzące szpaler podczas wizyty pary cesarskiej są proszone o machanie i wiwatowanie na jej cześć. Uczulamy, by żadna stojąca w szeregu osoba nie miała w ustach papierosa. Poza tym laski powinny pozostać w domu" - pisała wówczas elbląska prasa.
Przed cesarzem palić nie wolno
Jego Cesarska Mość Cesarz i Cesarzowa przejeżdżali dziś o godz. 8.32 rano specjalnym królewskim pociągiem, będąc w drodze do Królewca (niem. Koenigsberg) przez nasz dworzec Para pojechała bez zatrzymywania się dalej, jednak mijając nas dworzec stanęła w oknie swojego wagonu. W pociągu dworskim, który liczył sobie osiem wagonów, znajdowało się jak wiadomo ośmiu mężczyzn ze służby cesarskiej. Dworzec był podczas przejazdu pociągu zablokowany. W Tczewie (niem. Dirschau) pociąg miał krótką przerwę ze względu na wymianę maszyny. Jego Królewska Mość król Saksonii [Albert I Wettyn - (ur. 23 kwietnia 1828 w Dreźnie, zm. 19 czerwca 1902 w Szczodrem) – król Saksonii w latach 1873–1902 – Wikipedia] również uda się dziś pociągiem pospiesznym do Królewca. Przez nasz dworzec będzie przejeżdżał o 18.30, a w Królewcu będzie o 19.37. Jego Królewska Mość, książę Albrecht Pruski [Fryderyk Wilhelm Mikołaj Albrecht (ur. 8 maja 1837 w Berlinie, zm. 13 września 1906 w pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim) – książę pruski z dynastii Hohenzollernów, feldmarszałek, wielki komtur (niem. Herrenmeister) pruskiego zakonu joannitów od 1883, regent księstwa Brunszwiku od 1885 – Wikipedia] przybył już wczorajszym pociągiem do Królewca, podobnie jak premier hrabia Eulenburg. Na szczególne zaproszenie Cesarza w manewrach weźmie udział Earl of Lowsdale, przyjaciel monarchy z czasów młodości. […]. Osoby tworzące szpaler podczas wizyty pary cesarskiej są proszone o machanie i wiwatowanie na jej cześć. Uczulamy, by żadna stojąca w szeregu osoba nie miała w ustach papierosa. Wszak jest to rzecz oczywista, jednak często spotyka się podobne zachowania podczas różnych uroczystych pochodów, dlatego też należy w tym miejscu zwrócić na to uwagę. Poza tym laski powinny pozostać w domu. Jeżeli jest to możliwe, prosimy o włożenie tego dnia czarnego lub możliwie ciemnego garnituru oraz cylindra. Zabrania się wymachiwania flagami i rzucania kwiatami. […]. Koniecznym jest zamknięcie sklepów dnia 7 września od godz. 10 do czasu zakończenia cesarskiej wizyty. Wiemy, że do większości właścicieli sklepów dotarły już te zarządzenia. W dniach 5, 7 i 8 września szkoły będą zamknięte. Stowarzyszenie Handlowe zwołało wczoraj posiedzenie odnośnie utworzenia szpaleru na cześć pary cesarskiej. Jak wynika z narady Stowarzyszenie Handlowe i Związek Rzemiosła oraz koła śpiewacze Liedertafel i Liedrhain ustawią się na Nowym Rynku (niem. der Neue Markt), na 1-Maja i Traugutta (niem. Muehlendamm) (EZ, środa, 05.09.1894 r.).
Świąteczny nastrój na cześć cesarza
Od wczesnych godzin rannych nasze miasto tętni dziś życiem. Już o godz. 5 rano na nasze ulice przybyły oddziały wojskowe, by sprawdzić, czy przed wizytą pary cesarskiej wszystko dopięte jest na ostatni guzik. Po godz. 6 napłynęło do miasta tak dużo ludzi ze wsi oraz z najbliższych i bardziej oddalonych okolic Elbląga, co jest rzeczą niebywałą i bardzo rzadką albo w ogóle nie miało jeszcze u nas miejsca. Zewsząd czuć świąteczny nastój. Fabryki i warsztaty są pozamykane, podobnie jak większość sklepów. […]. Wszystkie okna domów znajdujących się przy ulicach, przez które przejeżdżać miała cesarska para, są już pozajmowane. Od godziny 10 rano ulice zostaną zablokowane dla ruchu. […]. Od godz. 11 lokalne stowarzyszenia będą ustawiały się w szpaler. Będą wyposażone we flagi i emblematy. [...]. W namiocie Ich Cesarską Mość będą oczekiwać członkowie magistratu oraz honorowi mieszkańcy miasta Elbląga […]. Młode damy będą mieć na sobie białe lub kremowe wieczorowe suknie i przypięte na nich małe bukieciki. Obok namiotu będą stać radni miejscy, duchowni w ornatach, członkowie komisji okręgowych, przedstawiciele królewskich urzędów państwowych, urzędnicy sądowi itd. […]. Niech Bóg błogosławi Ich Cesarską Mość! Wiwatując zaśpiewamy na cześć naszych gości: „Niech żyje Jego Cesarska Mość, nasz najłaskawszy Cesarz, Król Wilhelm II!” (EZ, sobota, 08.09.1894 r.).
Apteka przy Mostowej zmienia właściciela
Apteka pana Eicherta przy ulicy Mostowej (niem. Brueckstrasse) przeszła w posiadanie aptekarza Goetza z miejscowości Barciany (niem. Barten) w Prusach Wschodnich za kwotę 160 tysięcy marek. Pan Eichert przejmie ojcowską aptekę w Królewcu (niem. Koenigsberg) (EZ, piątek, 07.09.1894 r.).
Publikujemy teksty przypominające wydarzenia z roku 1894, dziejące się w naszym mieście i okolicach. Przejrzeliśmy już numery „Elbinger Neueste Nachrichten” i „Elbinger Tageblatt” ze zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Elbląskiej, teraz sięgamy do "Elbinger Zeitung und Elbinger Anzeigen"
Jego Cesarska Mość Cesarz i Cesarzowa przejeżdżali dziś o godz. 8.32 rano specjalnym królewskim pociągiem, będąc w drodze do Królewca (niem. Koenigsberg) przez nasz dworzec Para pojechała bez zatrzymywania się dalej, jednak mijając nas dworzec stanęła w oknie swojego wagonu. W pociągu dworskim, który liczył sobie osiem wagonów, znajdowało się jak wiadomo ośmiu mężczyzn ze służby cesarskiej. Dworzec był podczas przejazdu pociągu zablokowany. W Tczewie (niem. Dirschau) pociąg miał krótką przerwę ze względu na wymianę maszyny. Jego Królewska Mość król Saksonii [Albert I Wettyn - (ur. 23 kwietnia 1828 w Dreźnie, zm. 19 czerwca 1902 w Szczodrem) – król Saksonii w latach 1873–1902 – Wikipedia] również uda się dziś pociągiem pospiesznym do Królewca. Przez nasz dworzec będzie przejeżdżał o 18.30, a w Królewcu będzie o 19.37. Jego Królewska Mość, książę Albrecht Pruski [Fryderyk Wilhelm Mikołaj Albrecht (ur. 8 maja 1837 w Berlinie, zm. 13 września 1906 w pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim) – książę pruski z dynastii Hohenzollernów, feldmarszałek, wielki komtur (niem. Herrenmeister) pruskiego zakonu joannitów od 1883, regent księstwa Brunszwiku od 1885 – Wikipedia] przybył już wczorajszym pociągiem do Królewca, podobnie jak premier hrabia Eulenburg. Na szczególne zaproszenie Cesarza w manewrach weźmie udział Earl of Lowsdale, przyjaciel monarchy z czasów młodości. […]. Osoby tworzące szpaler podczas wizyty pary cesarskiej są proszone o machanie i wiwatowanie na jej cześć. Uczulamy, by żadna stojąca w szeregu osoba nie miała w ustach papierosa. Wszak jest to rzecz oczywista, jednak często spotyka się podobne zachowania podczas różnych uroczystych pochodów, dlatego też należy w tym miejscu zwrócić na to uwagę. Poza tym laski powinny pozostać w domu. Jeżeli jest to możliwe, prosimy o włożenie tego dnia czarnego lub możliwie ciemnego garnituru oraz cylindra. Zabrania się wymachiwania flagami i rzucania kwiatami. […]. Koniecznym jest zamknięcie sklepów dnia 7 września od godz. 10 do czasu zakończenia cesarskiej wizyty. Wiemy, że do większości właścicieli sklepów dotarły już te zarządzenia. W dniach 5, 7 i 8 września szkoły będą zamknięte. Stowarzyszenie Handlowe zwołało wczoraj posiedzenie odnośnie utworzenia szpaleru na cześć pary cesarskiej. Jak wynika z narady Stowarzyszenie Handlowe i Związek Rzemiosła oraz koła śpiewacze Liedertafel i Liedrhain ustawią się na Nowym Rynku (niem. der Neue Markt), na 1-Maja i Traugutta (niem. Muehlendamm) (EZ, środa, 05.09.1894 r.).
Świąteczny nastrój na cześć cesarza
Od wczesnych godzin rannych nasze miasto tętni dziś życiem. Już o godz. 5 rano na nasze ulice przybyły oddziały wojskowe, by sprawdzić, czy przed wizytą pary cesarskiej wszystko dopięte jest na ostatni guzik. Po godz. 6 napłynęło do miasta tak dużo ludzi ze wsi oraz z najbliższych i bardziej oddalonych okolic Elbląga, co jest rzeczą niebywałą i bardzo rzadką albo w ogóle nie miało jeszcze u nas miejsca. Zewsząd czuć świąteczny nastój. Fabryki i warsztaty są pozamykane, podobnie jak większość sklepów. […]. Wszystkie okna domów znajdujących się przy ulicach, przez które przejeżdżać miała cesarska para, są już pozajmowane. Od godziny 10 rano ulice zostaną zablokowane dla ruchu. […]. Od godz. 11 lokalne stowarzyszenia będą ustawiały się w szpaler. Będą wyposażone we flagi i emblematy. [...]. W namiocie Ich Cesarską Mość będą oczekiwać członkowie magistratu oraz honorowi mieszkańcy miasta Elbląga […]. Młode damy będą mieć na sobie białe lub kremowe wieczorowe suknie i przypięte na nich małe bukieciki. Obok namiotu będą stać radni miejscy, duchowni w ornatach, członkowie komisji okręgowych, przedstawiciele królewskich urzędów państwowych, urzędnicy sądowi itd. […]. Niech Bóg błogosławi Ich Cesarską Mość! Wiwatując zaśpiewamy na cześć naszych gości: „Niech żyje Jego Cesarska Mość, nasz najłaskawszy Cesarz, Król Wilhelm II!” (EZ, sobota, 08.09.1894 r.).
Apteka przy Mostowej zmienia właściciela
Apteka pana Eicherta przy ulicy Mostowej (niem. Brueckstrasse) przeszła w posiadanie aptekarza Goetza z miejscowości Barciany (niem. Barten) w Prusach Wschodnich za kwotę 160 tysięcy marek. Pan Eichert przejmie ojcowską aptekę w Królewcu (niem. Koenigsberg) (EZ, piątek, 07.09.1894 r.).
Publikujemy teksty przypominające wydarzenia z roku 1894, dziejące się w naszym mieście i okolicach. Przejrzeliśmy już numery „Elbinger Neueste Nachrichten” i „Elbinger Tageblatt” ze zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Elbląskiej, teraz sięgamy do "Elbinger Zeitung und Elbinger Anzeigen"
tłum. DK