To już 140. odcinek naszego cyklu „Historia okolic Elbląga”. Dzisiaj Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK, opowiada o ciekawostkach związanych z miejscowościami Grabowo i Glina, które leżą w gminie Sadlinki, należącej w latach 1975-98 do województwa elbląskiego.
Wieś należąca od XII w. do dominium biskupów pomezańskich. Pod koniec XIV w. biskup Jan I Moench zawarł układ pomiędzy kapitułą a mieszkańcami wsi dotyczący prowadzenia prac melioracyjnych. Niestety wieś była często niszczona przez powodzie jak i wojny pomiędzy Polską a Krzyżakami: (1454-1466, 1519-1521)czy podczas wojny księżej (1478-1479) pomiędzy Polską a biskupem warmińskim Mikołajem Tungenem i Krzyżakami. Spowodowało to w końcu wyludnienie wioski w końcu XV w. i tereny te stały się pastwiskiem.
Na nowo teren został zagospodarowany w latach 70. XVI w., kiedy to elektor Prus Książęcych Albrecht Friedrich (1553-1618) sprowadził tu z Żuław Malborskich mennonitów. Osadnicy pobudowali kanały melioracyjne, odbudowali i umocnili wały nad Wisłą. Nadal występujące powodzie tu ograniczały jednak rozwój osadnictwa. W miejscowości istniało 21 gospodarstw zaliczanych do emfiteutycznych (wieloletnia dzierżawa bez możliwości nabycia prawa własności). We wsi istniała karczma i mleczarnia.
To w rejonie wsi Grabowo na „Wielkiej Kępie Grabowskiej” miała powstać twierdza, mająca bronić tej części Prus przed atakiem Rosjan w XVIII wieku. Autorem projektu był hrabia d’Heinze, prace następnie prowadził kpt. inż. Paul von Gontzenbach – Szwajcar z pochodzenia. Można powiedzieć że sama przyroda sprzeciwiła się powstaniu tu tej twierdzy. Teren był podmokły, a grunt niestabilny, do tego wystąpiły w tym czasie wylewy Wisły, spowodowały nie tylko zniszczenia dotychczas wykonanych prac ale i zmieniły kształt samej kępy. Tak wiec lokalizację twierdzy przeniesiono do Grudziądza.
Obecną nazwę miejscowość otrzymała w 1947 r., zastępując poprzednią Gross Grabau, W historii wsi występowały też inne określenia jej nazwy: Grabow, Grabaw, Grabau, Grabowie.
Glina
To wieś najprawdopodobniej lokowana na prawie niemieckim w drugiej połowie XIII w przez będącego administratorem dóbr biskupich Dytrycha Stange, co sugeruje pierwotne miano wsi – Stangendorf. Tereny te były często zalewane przez wody pobliskiej Wisły. Powodzie udało się ograniczyć po wybudowaniu wałów przez przybyłych tu mennonitów.
Kolejni osadnicy – ze Szkocji - pojawili się w połowie XVII w., zajęli się handlem obwoźnym.
W 1719 r. odnotowano na 45 gospodarzy, dwie karczmy. Ważnym wydarzeniem była dla mieszkańców wsi reforma z 1788 r., kiedy to chłopi otrzymali uprawianą ziemię w dziedziczne posiadanie.
Kiedyś we wsi był dworzec, a więc i linia kolei wąskotorowej linii Mareza – Rusinowo,. Zachował się do dzisiaj budynek straży granicznej (zollhaus). Znajduje się tu też pomnik przyrody - okazała wierzba o obwodzie blisko 4,5 m w obwodzie i wysokości 25 m. We wsi znajduje się też jezioro o powierzchni 13 ha.
Poprzednią nazwę wsi Stangendorf zastąpiono obecną w 1948 r.