Kontynuujemy wędrówkę po miejscowościach byłego województwa elbląskiego. Dzisiaj w naszym cyklu Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK, opowiada o ciekawostkach związanych z Antoninem, Kamienną i Gdakowem, leżącymi w gminie Prabuty.
Wieś powstała w 1862 r. po powołaniu tu folwarku. Początkowo liczyła około 50 mieszkańców zajmujących 3-4 domy. W 1885 stała się samodzielnym majątkiem należącym do rodu Brennecke. Przełom XIX-XX w. to parcelacja folwarku, część ziem weszła w skład sąsiedniej wsi Górowychy (Gross Sonnenberg).
Antonin nosił nazwę Sonnenwalde, nazywany był też Zonvant, w 1949 r. otrzymał obecne miano. Po dawnych zabudowach folwarcznych jak i istniejącym tu pałacyku nie pozostał ślad. Pałacyk zburzono w latach 50. XX w.
Kamienna
Niewiele wiadomo o początkach tej miejscowości. Przed wiekami były to dobra rycerskie, a następnie majątek ziemski. Część tego majątku - około 150 ha - pod koniec XIX w. sprzedano leśnictwu na zalesienie. W 1905 r. przez miejscowość poprowadzono szosę łączącą wspomniane powyżej Górowychy i Antonin. Poprzednio osada nosiła nazwę Steinberg, od 1949 r. Kamionek (Kamienna), a dla części osady występuje określenie Rumunki.
Gdakowo
To wieś położona nad bezimiennym ciekiem wodnym, zasilającym Postolińską Strugę. Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 1285 r,. wtedy to kapituła pomezańska przekazała te dobra jako część długu Ditrichowi Stange, rycerzowi z Miśni. W tym czasie wieś występowała pod mianem Dachowe.
W latach 20. XIV w. nowym właścicielem wsi został pochodzący z Torunia Jan Wenke, on też przeprowadził tu akcję osiedleńczą. Kolejni właściciele w drugiej połowie XIV w. to Tiedman Pope a następnie Herman von Allen, który w 1378 r. sprzedał dobra biskupowi Johnannowi. Pod koniec XVIII w. miejscowość była już wsią królewską.
Na początku XV w. w Gdakowie istniała już karczma, a także kaplica. Ciekawostką jest to, że nabożeństwa jeszcze w XVIII w. odbywały się w języku polskim.
W drugiej połowie XVIII w., po rozbiórce będącej w złym stanie technicznym kaplicy, zbudowano kościół. Przy świątyni powstała szkoła, jednak tyko jednoklasowa. W tym czasie wieś zamieszkiwali zarówno katolicy (ok. 140 osób) jak i i ewangelicy (ok. 240), którzy mieli swój kościół i swoją szkołę.
W 1876 r. przez miejscowość przeprowadzono linię kolejową łączącą Malbork – Prabuty - Iławę. Sam dworzec powstał w 1912 r.
Obecny kościół parafii rzymsko-katolickiej pw. św. Anny to dawny kościół ewangelicki. Zbudował go polski architekt Bogumił (Gottlieb) Haselbacher, a plany miał sporządzić według koncepcji pruskiego królewskiego mistrza budowlanego Garlinega. Wieża kościoła usytuowana po zachodniej stronie świątyni zwieńczona była hełmem i otwartą galerią. Samo zwieńczenie wieży nie miało jednak szczęścia, po raz pierwszy galeria zawaliła się w 1790 r. Odbudowano ją sześć lat później, po raz kolejny wymagała naprawy w 1835 r.
Istniejący przy świątyni cmentarz został zamknięty w 1945 r. Po 1945 r. kościelne organy, zbudowane przez firmę Orgelbauanstalt B. Grüneberg ze Szczecina, zostały przekazane do kościoła św. Andrzeja w Prabutach.
We wsi istniała też kuźnia, położona w jej wschodniej części. Przed II wojną światową prowadził ją kowal o polskim nazwisku Swebodczyński.
W 1900 r. w Gdakowie powstała mleczarnia, produkowała między innymi serki tylżyckie.
W 1920 r. we wsi powstała agencja pocztowa. A w roku następnym ochotnicza straż pożarna.
Wieś przez wieki nosiła różne nazwy: Dachowe, Dakow, Dakowe, de Dachow, Gadkowe, Dackau, Daackau i dzisiaj – Gdakowo.
Zdjęcie szkoły w Gdakowie pochodzi z serwisu www.marienburg.pl