UWAGA!

Historia okolic Elbląga: Postolin i Nowa Wieś (odc. 95)

 Elbląg, Przedwojenne widoki z Postolina
Przedwojenne widoki z Postolina (fot. archiwum autora

Kontynuujemy wędrówkę po miejscowościach gminy Sztum, która do 1999 roku była częścią województwa elbląskiego. Dzisiaj Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK, opowiada o ciekawostkach związanych z Nową Wsią i Postolinem.

Nowa Wieś
       Nazwę Nowa Wieś nosi 116 miejscowości w kraju. Ta, o której dzisiaj opowiadamy, znajduje się w gminie Sztum.
       W okolicy wsi odnaleziono ślady dawnego grodziska z kultury łużyckiej (lata 2200 p.n.e. – 700 p.ne.). Świadczą o tym fragmenty umocnień (fosa i wały). Najstarsze zapiski o miejscowości pochodzą z roku 1295 i 1317. W 1326 r. w dokumentach źródłowych wymieniany jest sołtys Konrad von Vrankenham, który swoje stanowisko zawdzięczał nadaniu przez komtura dzierzgońskiego Lutera von Braushweiga. Wieś była bogata, bo w połowie XVI w. odnotowano, że było w niej 18 gburów (gbur - bogaty gospodarz), zajmowała 51 włók ziemi i posiadała dwa młyny.
       Początkowo wieś nazwano Nova Vill,a a następnie Königlisch Neudorf. W latach 30. XX w. słowo Königlisch usunięto, bo kojarzyło się z panowaniem Polski na tym terenie. Związki mieszkańców tych terenów z Polską drażniły Niemców - w czasie spisu w 1910 r. do polskiej narodowości przyznało się 434 mieszkańców, do niemieckiej – 125.
       W 1918 r. w Nowej Wsi uruchomiono bibliotekę polską, którą początkowo prowadził Lisiecki, a następnie Konrad Smoliński i Maria Wabesiakówna. Krótko działała ochronka dla dzieci uruchomiona w 1920 r., a w 1930 r. rozpoczęła działalność polska szkoła. Po 1945 r. nadano miejscowości obecną nazwę. 

  Elbląg, Rysunek kościoła w Postolinie przed wojną
Rysunek kościoła w Postolinie przed wojną (fot. autor)


       W Nowej Wsi przed wiekami istniał kościół, pierwsze wzmianki pochodzą z XIII wieku. Był to kościół filialny, podlegający parafii w Postolinie. W XIV wieku opieką duszpasterską otaczał mieszkańców przebywający na stałe we wsi proboszcz. W pierwszej połowie XVI w. pojawił się we wsi kaznodzieja luterański.
       Kościół został zniszczony w czasie wojen ze Szwedami. Śladami po danej świątyni są głazy, naprzeciwko nich znajduje się obecna kaplica pw. św. Wojciecha, wzniesiona w końcu lat 80. XX w. 
      
       Postolin
       Do 1945 roku wieś nosiła nazwę Pestlin. Została założona w 1295 r. na prawie chełmińskim, a zasadźcą był Henryk z Radzynia (ziemia chełmińska).
       W 1920 r. w czasie Plebiscytu na Powiślu we wsi za Polską opowiedziało się 83 procent głosujących, mimo to Postolin pozostał pod zarządem niemieckim. Do 1939 r. wieś była silnym ośrodkiem polskości – istniała tutaj polska szkoła i przedszkole, a także filia Związku Polaków w Niemczech.
       Istniejący we wsi kościół jest budowlą halową, powstałą w 1350 r. Rozbudowano go w drugiej połowie XVII w., a przebudowano w drugiej połowie XIX w.. Kościół był konsekrowany 17 czerwca 1871 roku. Obecnie jest to świątynia pw. św. Michała Archanioła. Posiada neogotycką wieżę.
       Przy parafii funkcjonował od 1923 r. dom zakonny sióstr elżbietanek, w 1985 r. otrzymały one kaplicę zakonną poświęconą św. Józefowi.
      

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
A moim zdaniem...
  • Elbląg -Postolin odleglosc 51 km faktycznie okolice Elbląga......
  • .. .. zniszczony przez Szwedów. .. .. Kurna Szwedzi jak na tamte czasy zrobili w Polsce więcej szkód niż II wojna światowa!!!! Czas a reparacje wojenne od Szwecji i zwrot zrabowanych skarbów!!!! Minister Sellin do roboty bo polecisz!!!!!
Reklama