Ten weekend upłynie w Elblągu pod znakiem VIII Festiwalu Literatury Wielorzecze. O wydarzeniu rozmawiamy z Bogumiłą Salmonowicz, prezes Stowarzyszenia Alternatywni. Zobacz program festiwalu.
- Żyjemy w epoce obrazu, łatwiej sięgnąć po film niż po książkę, w sieci komunikujemy się emotikonami. Czy w tych czasach potrzebujemy jeszcze literatury, poezji czy prozy, a tym bardziej festiwalu, który ich dotyczy?
- Rozmowa o e-kulturze to ważny, ale nieco odrębny temat wobec tego, co w tej chwili realizujemy w ramach Wielorzecza, bo festiwal odbędzie się na żywo. Najbliższy weekend (17-19 września – red.) będzie jednak realizował tematykę związaną z e-kulturą, bo temu będzie poświęcony niedzielny panel dyskusyjny. Mamy pełną świadomość, że świat, zwłaszcza w dobie pandemii, idzie w kierunku działania w obrębie takiej kultury. Czy potrzebny jest taki festiwal, jak Wielorzecze, realizowany na żywo? Osobiście podpisuję się wszystkimi kończynami pod tym, że tak. Dowodem jest zresztą odzew na zaproszenia na festiwal. W tym roku dość późno zaczęliśmy publikować, odsłaniać szczegóły dotyczące organizacji, a nawet samego faktu, że wydarzenie się odbędzie. Stowarzyszenie przechodziło pewien kryzys personalny i organizacyjny. Ubiegły rok był dla nas bardzo trudny, również z powodu ciężkich chorób naszych członków lub ich bliskich, śmierci jednej z koleżanek, wreszcie – decyzji o wyjazdach i przeprowadzkach niektórych z nas, czy rezygnacji z członkostwa w stowarzyszeniu naszej dotychczasowej liderki. Swoją rolę odegrała także pandemia. Mimo późnego ogłoszenia, że Wielorzecze odbędzie się na żywo, mamy bardzo duży odzew. A skoro turystyka literacka kwitnie, bo tak nazywamy to zjawisko (śmieje się), to znaczy, że istnieje potrzeba takiego festiwalu. Odmawiano nam udziału bardzo rzadko, zwykle z powodu nakładających się terminów wydarzeń. Abstrahując od tego, że przyjadą znakomici goście spoza Elbląga, przyjeżdża do nas wiele osób, które chcą uczestniczyć w festiwalu jako odbiorcy, np. bardzo wielu gdańszczan. Planowany slam poetycki budzi bardzo duże zainteresowanie, pewnie również z powodu dość wysokich nagród, jakie proponujemy w konkursach, a mamy trzy konkursy związane z festiwalem.
- Jednym z nich jest IV Ogólnopolski Konkurs Poetycki Wielorzecze...
- … który jest już rozstrzygnięty. Otrzymaliśmy wiele zakodowanych prac, nad którymi pochylało się jury. Znamy już laureatów, ale ich nie ujawniamy. Ogłoszenie wyników będzie zwieńczeniem festiwalu. Kolejny konkurs to piątkowy Turniej Jednego Wiesza, a w sobotę odbędzie się wspomniany slam. Uważamy, że warto w ten sposób dawać przestrzeń osobom, które piszą, które chcą się w pisaniu sprawdzić. Zapraszamy do udziału w tych konkursach także młodzież. Przy tej okazji warto powiedzieć, że cieszymy się dużym zainteresowaniem szkół średnich, którym w związku z festiwalem zaproponowaliśmy warsztaty czy spotkania literackie. W prawie wszystkich liceach w naszym mieście takie spotkania poprowadzą poeci nie tylko z Elbląga, ale także nasi goście. Jest odzew na naszą propozycję, jest więc potrzeba, a jak jest potrzeba, to należy to robić.
- Festiwal to wydarzenie, które ma wiele aspektów: jest teatr, jest muzyka, wspomniana rywalizacja konkursowa, warsztaty...
- Staramy się, by Wielorzecze było festiwalem, który łączy różne rodzaje sztuki, integruje elbląskie i nie tylko elbląskie środowiska twórcze. Stąd wydarzeniu zawsze towarzyszą również jakieś koncerty, wernisaże, prezentacje. W tym roku będziemy mieli okazję obejrzeć wystawę pt. „Stutthof w fotografii Wiesława Leszczyńskiego”, wypożyczoną z Muzeum Stutthof. Co do muzyki, to postanowiliśmy zaprosić między innymi dzieci i młodzież z elbląskiej szkoły muzycznej. To właśnie oni, a konkretnie Orkiestra Samorządu Uczniowskiego, zagrają koncert na rozpoczęcie festiwalu. Będzie to realizacja projektu Samorządu Uczniowskiego i klasy maturalnej pt. "Trudno tak... uczymy się siebie od nowa". Uczniowie zaprezentują radiowe hity we własnych aranżacjach i wykonaniu. Namówiliśmy też do współpracy gdańskiego barda, związanego z Radiem Gdańsk, Tomasza Olszewskiego. Jego koncert odbędzie się w sobotę, w Klubie Muzycznym Mjazzga, tuż przed Wielorzecznym Slamem Poetyckim. W przyszłości chcielibyśmy nawiązać współpracę z Elbląską Orkiestrą Kameralną - może uda nam się zaplanować koncert naszych kameralistów na przyszłoroczne Wielorzecze? Kto wie? Przecież trzeba mieć marzenia.
- A jeśli chodzi o teatr?
- W tym roku po raz pierwszy dotykamy problematyki dramatopisarstwa od strony teoretycznej. W poprzednich edycjach odbyły się różne prezentacje związane z filmem i teatrem. Teraz czeka nas także monodram – tym razem w wykonaniu aktorek gdyńskiego teatru. Zaplanowaliśmy również spotkanie na temat: Dramatopisarka czy dramaturżka?” O dramatopisaniu rozmawiać będą Joanna Biernacka-Płoska i Anna Wakulik. Zależy nam bardzo na tym, by teatr stanowił element naszych rozważań o szeroko pojętej literaturze.
- Wspomniała Pani o warsztatach, które odbędą się w szkołach w najbliższym czasie. Warsztaty będą miały miejsce także podczas samego festiwalu.
- Tak, te ostatnie adresujemy do bardzo różnych odbiorców. Warsztaty o charakterze literackim poprowadzą zaproszeni do nas poeci: Grzegorz Malecha („Idzie Grześ przez wieś” - red.) i Paweł Podlipniak („Jak powstrzymać się od pisania zbędnych wierszy – w trzech krokach”), a także fotograficzne w wykonaniu Artura Kalinowskiego („Jak to ująć”). W programie jest również fantastyczny warsztat myślenia wizualnego Anity Pawlak, związanej ze Stowarzyszeniem Elbląg Europa. Warsztat bardzo przydatny literatom, ale skorzystają z niego także dzieci, młodzież, nauczyciele... Mamy też niespodziankę z ostatniej chwili, której nie udało nam się zamieścić w programie, na plakacie, a związaną ze wspomnianym łączeniem różnych sztuk. Paweł Baranowski, poeta i animator kultury z Gdyni, znany z działalności w Przystani Poetyckiej Strych, skontaktował się z nami i zaproponował coś naprawdę niezwykłego. Roboczo nazywamy tę akcję Mobilnym Patrolem Artystycznym. Paweł Baranowski przyjedzie tutaj ze specjalną przyczepą, która stanie przy Bibliotece Elbląskiej. W niej będzie można spotkać się ze sztuką: z obrazem, z poezją i z wszelkimi innymi rodzajami sztuk, które jeszcze mogą „dosiąść się” na drodze Patrolu. Paweł Baranowski nazywa go też „Mobilnym Ekspozytorem Artystycznym”. Na pewno będzie można zetknąć się z twórczością grupy WL-4 Mleczny Piotr z Trójmiasta, będzie też możliwość spotkania jednego z trójmiejskich slamerów. Elbląg to drugi przystanek patrolu, akcji, która ma być kontynuowana. Zajrzeć do przyczepy i porozmawiać z artystami będzie można w sobotę po godz. 16.
- Miłośników literatury do Wielorzecza chyba nie trzeba zachęcać. A co z tymi, którzy mają do niej trochę dalej niż bliżej, albo zwyczajnie nie mogą wziąć udziału w festiwalu?
- Zachęcamy do uczestnictwa wszystkich, również rodziców z dziećmi, bo będą organizowane spotkania okołofestiwalowe promujące czytelnictwo. Jedno z nich odbyło się wczoraj (15 września – red.) w Bibliotece Młodego Czytelnika BULAJ, gdzie nasza Jagoda Falarz rozmawiała i bawiła się z dziećmi wokół tematu „O czym szepczą elbląskie kasztany”. Bywa, że ktoś chciałby, a nie ma możliwości uczestniczyć w Wielorzeczu, np. osoby z niepełnosprawnościami, chore. Chcemy do nich wychodzić, stąd współpracujemy m. in. z Lazarusem. Jedno ze spotkań warsztatowych odbędzie się w najbliższym czasie właśnie tam. Poprowadzi je jedna z naszych koleżanek ze stowarzyszenia. Sama od lat wychodzę z wierszami do elbląskiego Hospicjum, po festiwalu odbędzie się tam kolejne takie spotkanie związane z Wielorzeczem, o ile warunki okołopandemiczne na to pozwolą. Do udziału w festiwalu bardzo namawiamy bibliotekarzy, pracujących m. in. w szkołach, a także nauczycieli języka polskiego. Zapraszamy wszystkich nie tylko na Festiwal Literatury Wielorzecze, ale także do zaangażowania w działalność Stowarzyszenia Alternatywni. Dodam, że są wśród nas osoby, które nie piszą, ale kochają czytać, chętnie pomagają też w organizacji naszych wydarzeń.