Pierwszego dnia 15. Ogrodów Polityki przenieśliśmy się w czasy międzywojnia, kiedy to w Polsce raczkowała popkultura, a filmowcy czy muzycy rozrywkowi nie mogli liczyć na mecenat państwa. W muzyczny klimat epoki doskonale wprowadził widzów Jazz Band Młynarski-Masecki. Zobacz zdjęcia.
Otworzyła ją dyskusja w Kamieniczkach Elbląskich na temat popkultury w dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy to dostęp do kultury stawał się coraz szerszy, szczególnie w dużych miastach. Popularność zdobywało radio i kino, bo telewizji jeszcze nie było. Bardzo popularne były także teatry, nawet te „podwórkowe”.
- Audycje radiowe na szerszą skalę pojawiły się w połowie lat 20., ale radio nadal było wówczas urządzeniem luksusowym, na które nie każdy mógł sobie pozwolić. Bardziej masowe było kino, to objazdowe, które docierało naprawdę do wielu nawet małych miejscowości – opowiadał Michał Pieńkowski z Filmoteki Narodowej, jeden z uczestników dzisiejszego panelu dyskusyjnego, który prowadził Bartek Chaciński, szef działu kultura tygodnika „Polityka”.
- Prasa stała się masowa o wiele wcześniej. Istniało co najmniej kilka tytułów popularnych, które przekraczały 60-70 tys. egzemplarzy nakładu, np. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, „Ekspress Ilustrowany”, który miał nawet ponad 100 tys. nakładu czy katowicka popołudniówka „7 groszy”. Popularna była literatura jarmarczna, czyli zeszyty i książki kupowane na jarmarkach, bazarach – opowiadał Adam Rusek z Biblioteki Narodowej, dodając, że najbardziej zwalczany wówczas, szczególnie przez kościół, był komiks. - Księża z ambon nawoływali, by komiksów nie oglądać, panowało wówczas przekonanie, że wydawali je Żydzi.
W polskiej muzyce rozrywkowej dało się z kolei zauważyć duży wpływ twórczości zza oceanu. Co ciekawe, zarówno muzycy, jak i filmowcy, nie mogli liczyć na mecenat państwa, bo go po prostu w tych dziedzinach nie było.
- W świecie filmowym aktualne było powiedzenie „czas to pieniądz”. Filmy były kręcone tak, by przeszły bez problemów przez cenzurę, dlatego nie pojawiały się w nich żadne wątki polityczne, bo z góry film byłby skazany na niepowodzenie – opowiadał Michał Pieńkowski.
Gwiazdami byli m.in: Hanka Ordonówna, Adolf Dymsza, Eugeniusz Bodo czy Jadwiga Smosarska, ale największą karierę zrobiła wówczas Pola Negri (Apolonia Chałupiec), która była pierwszą Europejką, jaka odniosła sukces filmowy w Stanach Zjednoczonych.
- Jeśli chodzi o piosenki, to popularny był np. utwór „Ach ten wąsik” Ludwika Sempolińskiego, w którym naśladował on Chaplina, a drugi przykład to piosenka „Niech żyje wojna” Lucjana Szenwalda, totalnie antywojenna, której orkiestry podwórkowe nie mogły za sanacji wykonywać. Groził za to wysoki mandat, pałowanie albo nawet więzienie. Nie wyobrażam sobie, co trzeba by było zaśpiewać na Krakowskim Przedmieściu, by było to adekwatne – śmiał się Jan Młynarski, syn Wojciecha Młynarskiego i współzałożyciel Jazz Band Młynarski-Masecki, którego koncert zakończył pierwszy dzień 15. Ogrodów Polityki.
Program 15. Ogrodów Polityki na kolejne dni:
II dzień/7.06 (czwartek)
godz. 18.00 „Rewolta 1968. Kwiaty i korzenie” - debata
prowadzenie: red. Edwin Bendyk/Tygodnik Polityka
uczestnicy: Ewa Winnicka, Maria Beszterda, prof. Waldemar Kuligowski, dr hab. Mirosław Pęczak
miejsce: Kamieniczki Elbląskie, ul. św. Ducha 3-4 (wstęp wolny)
godz. 20.00 Projekcja filmu dokumentalnego „Okupacja 1968” w reż.: M. Szymków, E. Moskvina, L. Dombrovszsky, S. Komandarev, M. Scheidt
miejsce: Sala „U św. Ducha” Biblioteki Elbląskiej, ul. św. Ducha 3-7 (wstęp wolny)
III dzień/8.06 (piątek)
godz. 17.00 „Piosenka, tekst, muzyka i publika” - spotkanie autorskie z Markiem Dutkiewiczem
prowadzenie: red. Mirosław Pęczak/Tygodnik Polityka
miejsce: Kamieniczki Elbląskie, ul. św. Ducha 3-4 (wstęp wolny)
godz. 19.00 Koncert „Po polsku”: Krzysztof Herdzin z Elbląską Orkiestrą Kameralną
miejsce: Sala „U św. Ducha” Biblioteki Elbląskiej, ul. św. Ducha 3-7
(bilety w cenie 40 zł/normalny i 30 zł/ulgowy do kupienia: Elbląska Orkiestra Kameralna, ul. Stary Rynek 25)
IV dzień/9.06 (sobota)
godz. 18.00 „Prasa i opinia publiczna dwudziestolecia międzywojennego” - panel dyskusyjny
prowadzenie: red. Wiesław Władyka/Tygodnik Polityka
uczestnicy: prof. Rafał Habielski, Adam Krzemiński, prof. Urszula Glensk, dr Ivan Peshkov
miejsce: Kamieniczki Elbląskie, ul. św. Ducha 3-4 (wstęp wolny)
godz. 20.00 Niemy Movie: „Znak Zorro”- film niemy z muzyką i dubbingiem na żywo
miejsce: Sala „U św. Ducha” Biblioteki Elbląskiej, ul. św. Ducha 3-7
(bilety w cenie 10 zł do kupienia: Biblioteka Elbląska, ul. św. Ducha 3-7)
Elbląska Gazeta Internetowa portEl.pl jest patronem medialnym 15. Ogrodów Polityki