Nowotwór piersi jest najczęstszym nowotworem występującym u kobiet. Jednak mimo zagrożeń jakie niesie, wciąż zbyt mało pacjentek zgłasza się na badania. Dlaczego profilaktyka jest tak ważna i co robić, aby więcej kobiet zaczęło dbać o swoje zdrowie i życie?
- Liczba 40 procent kobiet zgłaszających się na mammografię jest wciąż wynikiem niezadowalającym – mówi dr Joanna Gawieńczuk, specjalista radiologii, która od ponad 17 lat specjalizuje się w mammografii. - Obecnie w naszym szpitalu [Wojewódzki Szpital Zespolony w Elblągu - red.] na tego typu badania rocznie zgłasza się ok. 1300 kobiet, a w latach poprzednich liczba ta oscylowała wokół 2,5 tysiąca – dodaje. - Jako, że rak piersi jest jednym z najlepiej poznanych nowotworów to sposoby jego leczenia są bardzo zaawansowane. Wielu kobietom wydaje się, że rak to wyrok, natomiast wykrycie choroby we wczesnych stadiach - kiedy węzły nie są jeszcze zajęte i nie ma odległych przerzutów – daje dużą szansę na jej pokonanie. W przypadku, gdy nowotwór jest bardziej rozwinięty to mocno obniża się skuteczność i komfort leczenia. Dlatego kobiety muszą pamiętać o badaniach profilaktycznych – dodaje. - Mammografia przesiewowa wykrywa ewentualne zmiany w piersiach. Przykładem zmian, których nie zobaczymy w żadnym innym badaniu są tzw. mikrozwapnienia, które zwiastują możliwość wystąpienia zmiany nowotworowej. Jeśli w badaniu wyjdzie coś, co zaniepokoi lekarza, to prowadzona jest dalsza, pogłębiona diagnostyka, w naszym szpitalu jest to zwykle usg. Wtedy mamy możliwość ocenić daną zmianę dwoma metodami. Gdy wciąż wydaje się ona podejrzana, wykonujemy biopsję, czyli pobranie materiału do badania histopatologicznego – tłumaczy doktor Gawieńczuk.
Co spowodowało, że coraz mniej kobiet korzysta z bezpłatnych badań mammograficznych?
- Jeszcze kilka lat temu pacjentki – o badaniach piersi – informowane były listownie przez WOK [Wojewódzki Ośrodek Koordynujący – red.]. Niestety, WOK zaprzestał wysyłania zaproszeń na tego typu badania, dlatego też kobiety nie zdają sobie sprawy, że zbliża się termin wizyty. My – jako lekarze – staramy się robić wszystko co w naszej mocy, aby informować nasze pacjentki o zbliżającym się badaniu – mówi doktor Gawieńczuk.
Od kilkudziesięciu lat obserwuje się także dwukrotny wzrost wykrywalności raka piersi u kobiet między 20. a 50. rokiem życia, których nie dotyczy program bezpłatnych badań profilaktycznych. Te panie mogą poprosić ginekologa o wystawienie skierowania na mammografię piersi. Jednak u młodych kobiet, które posiadają piersi o większej zawartości tkanki gruczołowej, bardziej wiarygodne będzie badanie usg.
- W przypadku młodych piersi zalecamy badanie usg. W badaniu mammograficznym tkanka gruczołowa nachodzi na siebie i ciężko znaleźć ewentualną zmianę nowotworową. Skuteczność tego badania - przy tak gęstej piersi - szacuje się na ok. 80%, jednak w praktyce ten procent jest niższy – mówi doktor Gawieńczuk.
- Aktualnie w szpitalu wojewódzkim posiadamy sprzęt do wykonywania mammografii analogowej. Co prawda, nie jest to urządzenie nowe, a kilkuletnie, jednak jego jakość jest porównywalna z innymi aparatami, które są w Elblągu – mówi kierownik zakładu radiologii, dr Piotr Lassota. - Jest jednak duża szansa na to, że w najbliższym czasie, szpital zaopatrzy się w aparat cyfrowy z wieloma innowacyjnymi funkcjami, który będzie jedynym tak nowoczesnym sprzętem w naszym regionie. Nowym aparatem będziemy mieli możliwość wykonywania m.in. tomosyntezy. Wyjaśnię, co to takiego. Bolączką mammografii analogowej jest to, że cały gruczoł widoczny jest na jednym zdjęciu i jak zostało wcześniej wspomniane, elementy tkanki gruczołowej nakładają się siebie. Dzięki tomosyntezie będzie możliwość przejrzenia całej piersi warstwa po warstwie. Daje to nieco podobny efekt jak w tomografii komputerowej. Wszystko więc będzie znacznie lepiej widocznie, a dawka promieniowania nie będzie przekraczała wartości wykonania zwykłego zdjęcia – wyjaśnia doktor Lassota. - Dodatkowo będzie możliwość podania kontrastu do piersi, jest to tzw. mammografia spektralna, która znacznie podwyższy wykrywalność zmian, również w gęstych piersiach. Kolejną zaletą będzie możliwość wykonania biopsji gruboigłowej czyli w momencie wykrycia zmiany będziemy mogli ją od razu nakłuć. Jeśli wszystko się uda to będziemy, póki co, jedynym ośrodkiem w Elblągu, który będzie posiadał tak zaawansowany aparat, który z pewnością pomoże wielu kobietom. Nie zalecamy jednak wstrzymywania się z badaniem do czasu pojawienia się nowej aparatury – każdy miesiąc, przy podejrzeniu choroby, jest cenny – dodaje kierownik zakładu, Piotr Lassota.
