Skąd się wziął zwyczaj świętowania Sylwestra?

A wszystko zaczęło się od… przepowiedni

Historia Sylwestra jest związana z proroctwem greckiej wieszczki Sybilli. Jak głosi legenda, w IV wieku potwór został zakneblowany papieską pieczęcią i wtrącony do lochu przez papieża Sylwestra I. W 1000 roku potwór miał zerwać pieczęć, wydostać się z lochów i ziejąc ogniem, spalić niebo i ziemię. W obliczu straszliwej przepowiedni Rzymianie oraz mieszkańcy innych krajów chrześcijańskich popadli w przerażenie, tym większe, im mniej czasu pozostało do końca 999 roku. Czekając na koniec świata, ludzie szukali schronienia, żarliwie się modlili i odprawiali pokutę. Ostatni dzień ludzkości miał zakończyć się deszczem spadających ciał niebieskich, śmiercią w płomieniach i sądem ostatecznym.

Dlaczego świętujemy Sylwestra?

Jak można się domyślić, przepowiednia Sybilli nie spełniła się i legendarny potwór nie uciekł z więzienia i nie zniszczył ani Rzymu, ani Watykanu. Gdy mieszkańcy zauważyli, że po wybiciu północy nic się nie zmieniło, wyszli na ulicę i zaczęli świętować przy blasku pochodni. Balowali do białego rana, podobnie jak dzisiaj robią to najbardziej wytrwali uczestnicy zabaw sylwestrowych. Wielkiej radości towarzyszyło błogosławieństwo udzielone przez papieża Sylwestra II na nowy rok, nowy wiek i nowe tysiąclecie. Sylwester jest zatem świętem „odwołanego końca świata”, a także pamiątką na cześć papieży Sylwestra I i Sylwestra II.

Skąd wziął się zwyczaj zabaw sylwestrowych?

Dzisiaj oferta zabawy sylwestrowej, nikogo nie dziwi i wiele osób spędza ostatnią noc starego roku na balach i wielkich imprezach plenerowych. Coroczne obchody sylwestrowe wywodzą się ze starożytnej rzymskiej tradycji świętowania ku czci Janusa - boga wielkich początków, mostów, bram i drzwi. Jednak zabawy sylwestrowe przypominające współczesną formę upowszechniły się niedawno. Do Polski zwyczaj świętowania ostatniej nocy roku przywędrował dopiero w XIX wieku z Niemiec. Natomiast pierwsze zabawy sylwestrowe były organizowane w dwudziestoleciu międzywojennym.

Jak dawniej świętowano Sylwestra?

Przed laty wystawne bale były organizowane w dużych miastach, natomiast w miasteczkach i na wsiach praktykowano sylwestrowe wróżby. Panny na wydaniu stosowały wróżby andrzejkowe (m.in. lanie wosku), prognozowano pogodę w nadchodzącym roku na podstawie pogody panującej w Sylwestra, a nawet dopuszczano się żartobliwych kradzieży, które miały zapewnić szczęście w nowym roku. Sylwestrowy wieczór przypominał wigilię, ponieważ mieszkańcy najpierw szli do kościoła, a następnie zasiadali do wspólnej wieczerzy. Jednak w odróżnieniu od wigilii nie przestrzegano postu i nie dzielono się opłatkiem. Tradycja świętowania Sylwestra wiązała się również z wieloma regionalnymi zwyczajami, takimi jak:

• obwiązywanie drzew owocowych słomą i wkładanie weń krzyżyków ulepionych z ciasta;
• strzelanie z batów o północy;
• kolędowanie w zamian za poczęstunek i drobne datki;
• płatanie figli sąsiadom, np. wynoszenie wrót na dach, zatykanie kominów;
• palenie snopków siana nad stawem

Jak świętujemy Sylwestra dzisiaj?

Obecnie każdy spędza Sylwestra tak, jak lubi. Niektórzy nie przywiązują wagi do zmiany daty i wybierają się na „białą salę”, czyli do łóżka. Inni biorą udział w balach sylwestrowych odbywających się w hotelach, domach weselnych i restauracjach. Dużą popularnością cieszą się domówki, czyli biesiadowanie w prywatnych domach i mieszkaniach. Ponadto w dużych miastach odbywają się imprezy plenerowe, przy czym najbardziej huczne wydarzenia organizowane są w Nowym Jorku, Sydney, Rio de Janeiro i Edynburgu. Niezależnie jednak do sposobu spędzania Sylwestra, większość świętujących praktykuje zwyczaj wznoszenia noworocznego toastu o północy.