W ubiegłym roku, podczas prac związanych z remontem budynku Podzamcza, przekopano dziedziniec muzealny i odkryto … drewniane konstrukcje, prawdopodobnie pierwszego krzyżackiego zamku. Teraz ziemia odsłoniła fundamenty kamienne warowni. – To fascynujące odkrycie – mówi dr Maria Kasprzycka, dyrektor Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu.
Odkrycie zaskoczyło samych badaczy. Natrafili bowiem na drewniane konstrukcje datowane na XIII wiek, czyli można sądzić, że to pozostałości pierwszej warowni krzyżackiej.
A to nie koniec rewelacji.
- Cały czas odsłaniamy kolejne elementy - mówi dr Maria Kasprzycka, dyrektor Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu. – Mury piwniczne budynku Podzamcza są przykryte gruzem i ziemią, różnymi odpadami gromadzonymi od 700 lat. Pierwsza gruba warstwa jest z okresu rozbiórki zamku krzyżackiego, druga zaś z okresu II wojny światowej. Odsłaniając piwnice natrafiliśmy na stare fundamenty kamienne np. baszty obronnej. Zanim Krzyżacy zaczęli wypalać cegłę, korzystali przecież z materiału lokalnego – zauważa dr Kasprzycka. – Wykorzystywali kamień, by ustabilizować grunt. Są to więc na pewno krzyżackie założenia. Musimy jednak wrócić do źródeł dotyczących nie samego miasta, bo tych jest dużo, ale zamku.
- Od 1 lipca będziemy prowadzić te badania, jak również kontynuować ubiegłoroczne – dodaje dr Kasprzycka. - Unikam słowa „zamek” – co do drewnianych elementów - chociaż ich wielkość wskazuje, że nie była to normalna zabudowa tylko potężna budowla. Najstarsze elementy drewniane datowane są na rok 1245. Prawdopodobnie był to więc pierwszy zamek krzyżacki.
W lipcu do badań przystąpią studenci Uniwersytetu Gdańskiego. Elbląskim odkryciem są zainteresowani także naukowcy z Anglii, którzy w ubiegłym roku penetrowali dziedziniec muzealny za pomocą georadaru.
- Mamy najstarsze odkryte krzyżackie konstrukcje drewniane – wyjaśnia dr Maria Kasprzycka. – Musimy jednak odpowiedzieć na pytania: jakie? Jak wyglądały zarysy zabudowań? Nie odkopiemy całości więc musimy resztę odtworzyć. To ewenement, bo takich założeń krzyżackich się nie bada, stoją już na nich od wieków inne zabytki – zauważa dyrektor elbląskiego Muzeum. – A nasze są starsze od zamku w Malborku. Zawsze byliśmy starsi niż Malbork, a teraz jest to udokumentowane i udowodnione – dodaje z satysfakcją.
Czy coś jeszcze kryje muzealna ziemia?
- Być może, nie zdziwią nas już żadne niespodzianki – z uśmiechem mówi dr Kasprzycka.
Na terenie przy Muzeum trwają prace budowlane, dotarcie do budynku Gimnazjum jest więc w tej chwili utrudnione. Dyrektor Maria Kasprzycka zachęca wszystkich, którzy chcieliby zapoznać się z historią miasta, do korzystania z bramy od strony Bulwaru Zygmunta Augusta.
Posłuchaj!