Dlaczego sejmik wojewódzki zmniejszył trzykrotnie obszar otuliny Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej? W niektórych publicznych wypowiedziach padły zarzuty, że ma to związek z planami budowy tzw. obwodnicy Wschodniej. Jak te zarzuty odpiera Urząd Marszałkowski?
Czym jest otulina? Ustawa o ochronie przyrody wskazuje, że jest to „strefa ochronna granicząca z formą ochrony przyrody i wyznaczona indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka". Otulinę mają parki narodowe, rezerwaty przyrody, mogą też mieć parki krajobrazowe. O tej ostatniej sprawie decyduje sejmik wojewódzki w danym regionie.
W 2014 roku Sejmik Województwa wyznaczył granice Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej, obejmującego 13,4 tys. hektarów i rozciągającego się na terenie gmin: Frombork, Tolkmicko, Milejewo, Młynary, gminy oraz miasta Elbląg. Dodatkowo wyznaczył obszar otuliny, obejmujący prawie 23 tys. hektarów. Na sesji 30 grudnia 2019 granica otuliny została zmniejszona aż trzykrotnie do niewiele ponad 7,6 tys. hektarów. Przepisy weszły w życie w lutym 2020 roku. Skąd taka zmiana?
- Wynika z wyłączenia obszaru Zalewu Wiślanego z zasięgu otuliny. Utrzymywanie tego fragmentu w granicach otuliny nie znalazło merytorycznego uzasadnienia, gdyż Zalew Wiślany ze względu na swoją specyfikę nie stanowi terenu typowego zagrożenia dewastacją krajobrazu – poinformowało w odpowiedzi na nasze pytania biuro prasowe Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie (pod mailem nikt się nie podpisał z imienia i nazwiska). - Ponadto Sejmik Województwa nie posiadał możliwości wprowadzenia ewentualnych obostrzeń na jego terenie, które mogłyby zabezpieczać ten fragment otuliny. W związku z powyższym dostosowano granicę otuliny do zasięgu ww. Obszarów Chronionego Krajobrazu w celu możliwości regulacji obowiązujących na danym terenie przepisów prawnych w zależności od rzeczywistych potrzeb ochrony krajobrazu Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej.
Warto dodać, że zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, wszelkie „projekty studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w części dotyczącej parku krajobrazowego i jego otuliny, wymagają uzgodnienia z właściwym miejscowo regionalnym dyrektorem ochrony środowiska w zakresie ustaleń tych planów, mogących mieć negatywny wpływ na ochronę przyrody parku krajobrazowego”.
Urzędnicy uważają jednak, że zmniejszenie granic otuliny nie daje powodów do niepokoju.
- Należy wskazać, że otulina parku krajobrazowego nie stanowi formy ochrony przyrody i ustawa o ochronie przyrody nie przewiduje katalogu zakazów, jakie można ustanowić na jej terenie. Może to stanowić pewne zagrożenie dla terenów bezpośrednio sąsiadujących z parkiem krajobrazowym. Dlatego na etapie weryfikacji granicy Otuliny Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej w 2019 roku dostosowano jej zasięg do zewnętrznych granic Obszarów Chronionego Krajobrazu Wysoczyzny Elbląskiej: Wschód i Zachód. Takie rozwiązanie pozwala na realną możliwość ochrony terenu objętego otuliną oraz znacząco usprawnia jego zarządzenie - piszą w odpowiedzi na nasze pytania.
Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego tłumaczy, że sejmik musiał dokonać zmian w uchwale o PKWE także z uwagi na aktualizację przepisów ustawy o ochronie przyrody, na mocy której ochronie nie podlegają już „sztuczne zbiorniki wodne”. - Między innymi chodzi o stawy i przydomowe oczka wodne, które uniemożliwiały lokalizację jakiegokolwiek obiektu budowlanego w promieniu 100 metrów od ich brzegu – dodaje biuro prasowe Urzędu Marszałkowskiego.
Czy aktualizacja może mieć w takim razie związek z planami budowy w Elblągu przez Wody Polskie zbiornika retencyjnego na Kumieli? Urzędnicy zapewniają, że nie.
- Wkrótce po ogłoszeniu zmian (w ustawie o ochronie przyrody z 2015 roku – red.) samorząd województwa przystąpił do prac mających na celu sukcesywną aktualizację zapisów wszystkich obszarów ochrony krajobrazowej położonych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Mając na uwadze powyższe, informujemy, że zmiana katalogu zakazów wprowadzonych na terenie Obszarów Chronionego Krajobrazu Wysoczyzny Elbląskiej - Wschód i Zachód wynikała jedynie z konieczności dostosowania ich zapisów do aktualnego brzmienia ustawy o ochronie przyrody.
Zobacz obszar otuliny w wersji 2014 i w 2019 roku