UWAGA!

Historia elbląskich ulic: Od Niskiej do Koźlej (odcinek 56)

 Elbląg, Spichlerz przy ul. Portowej przed wojną, widok od strony rzeki
Spichlerz przy ul. Portowej przed wojną, widok od strony rzeki (fot. archwium autora)

W kolejnym odcinku naszego cyklu przewodnik elbląskiego PTTK Karol Wyszyński opowiada o ciekawostkach związanych z ulicami, odchodzącymi od Browarnej. To między innymi w tych miejscach swoje imperium przemysłowe budował Ferdynand Schichau.

W pierwszym odcinku opisującym ulicę Browarną wspomniałem, że jedną z jej poprzednich nazw była nazwa Długa Niska. Od niej, patrząc od strony kościoła Bożego Ciała, w kierunku rzeki Elbląg odchodziły jeszcze... trzy ulice Niskie i były one w przeszłości ponumerowane. Zanim te tereny przejął przemysłowiec Ferdynand Schichau, rozbudowujący tu swoją stocznię, ulice dochodziły do samej rzeki, a na przejętych terenach znajdowały się liczne zakłady, domy mieszkalne. Dzisiaj są to ulice:
      
       Niska - przed końcem XVIII wieku nazwana uliczką Pierwszą Niską (Erste Nieder Gasse), po 1945 r. nazwę spolszczono, pozbawiając ją tylko numeru. Znajdują się przy niej kamieniczki z początku XX wieku.
      
       Pływacka - pod koniec XVIII w. nazwano uliczką Drugą Niską (Zweite Nieder Gasse), a przed 1830 r. zmieniono jej niemiecką pisownię (Zweite Niderstrasse). Po 1945 r. nadano jej miano ul. Pływackiej, dzisiaj mieści się przy niej siedziba PSS Społem.
      
       Dolna – nazywana od XVIII wieku uliczką Trzecią Niską (Dritte Nider Gasse, przed 1830 r. zmieniono jej pisownię na Dritte Niderstrasse). Nazwę ul. Dolnej otrzymała po 1945 r.
      
       Grażyny - przed 1937 rokiem nosiła nazwę Przy Miejscu Budowy Ujęcia Wody (Am Wasserbauhof). Wcześniej rejon ten określano jako Mnisze Łąki, znajdowała się tutaj cegielnia należąca do elbląskiego radcy budowlanego Carla Schmidta. Obecną nazwę nadano po 1945 r. na cześć utworu Adama Mickiewicza o tym samym tytule. W czasach PRL przy ul. Grażyny istniało Przedsiębiorstwo Budownictwa Rolniczego.
       Po lewej stronie ulicy znajduje się basen wyposażeniowy dawnej Tczewskiej Stoczni Rzecznej i kanał łączący go z rzeką Elbląg. Przy ujściu tego kanału do rzeki znajduje się kolejowy most ruchomy. Na przeciwnym brzegu kanału można podziwiać zaplecze nowoczesnej odlewni Alstomu. A w głębi ulicy tuż przy rzece na początku wieku wybudowano obiekt, który miał być terminalem odpraw pasażerów korzystających z żeglugi. Dzisiaj swoją siedzibę mają tutaj instytucje celne.
      
       Portowa – przed 1945 r nosiła tę samą nazwę (Hafenstrasse). W pobliżu obecnej mariny znajdowała się firma kamieniarska (Sandstein Ziegelei), obecnie teren ten zajmuje elbląski browar, poprzednio była tu hurtownia źeglarska. Sama marina to obecnie przystań ZHP „Bryza”. Kiedyś był to staw, z którego browar, jeszcze jako „Englischer Brunnen”, pozyskiwał zimą lód do swych chłodni.

  Elbląg, Płaskorzeźba na budynku przy "Bryzie", siedziba Związku Gmin Nadzalewowych i Zarząd Portu w Elblągu
Płaskorzeźba na budynku przy "Bryzie", siedziba Związku Gmin Nadzalewowych i Zarząd Portu w Elblągu (fot. autor)


       Obok znajduje się jednopiętrowy budynek, obecnie siedziba Biura Komunalnego Związku Gmin Nadzalewowych i Zarząd Portu w Elblągu. Po 1945 r. w tym miejscu mieścił się Kapitanat Portu w Elblągu. Dalej ulica prowadzi na zaplecze Elektrociepłowni i do elewatora, który został wybudowany w latach 30. i ma połączenie zarówno drogowe, kolejowe jak i możliwość załadunku na wodzie.
      
       Koźla – do 1945 roku nosiła miano Mönchswiesenstrasse, później Koźla. W miejscu obecnego biurowca browaru znajdował się w czasach PRL-u barak, w którym było przedszkole zakładowe Zakładów Przemysłu Drzewnego im. Wielkiego Proletariatu. Obecnie ten odcinek ulicy jest znacznie skrócony (przed laty dochodziła ona aż do mariny) i został w całości przypisany do ul. Browarnej.
      

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • Wychowalem sie na tej niskej
  • No tam to się Ruscy z Niemcami nieżle nap...li. Resztę miasta poprostu rozp...li.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    3
    0
    Boloztaczką(2015-05-31)
  • Juz Panstwu pisalem, ze Nieder nie tlumaczy sie jako Niska. Pierwsza Dolna Uliczka = Erste Nieder Gasse. Niski to moze byc czlowiek a nie uliczka. Tak samo jak Dolna Saksonia a nie wedlug Panstwa tlumaczenia Niska Saksonia. Niemcy tak owczesnie ja nazwali bo biegla w dol do rzeki, a wiec usytuowanie terenowe. Macie w Elblagu Mniejszosc Niemiecka to w sprawach watpliwych sie do nich zwracajcie. Tak, ze po wojnie nazwano ja ul. Niska, to czesto przy nowym nazewnictwie ulic nie kierowano sie bezposrednim tlumaczeniem z j. niemieckiego na j. polski.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    6
    0
    elbinger2010(2015-05-31)
  • Niską zamyka brama do Alstomu? To coś nowego. ..
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    serio?(2015-05-31)
  • A kiedy doczekam się informacji dot. ul. Fichtego ?
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    0
    0
    Blomber(2015-05-31)
  • WyKa: Dolną zamyka brama do Alstomu, a nie Niską. Skoro jest kompromitacja w takiej prostej pozycji to o ile mamy byc pewni ze reszta artykulu tez jest ok?
  • I o ile się nie mylę, nazwy ALSTOM się nie odmienia.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    1
    teddie(2015-05-31)
  • I o ile się nie mylę, nazwy ALSTOM się nie odmienia. ==> Dawniej mozna bylo pisac ALSTOM-u.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    lingwista1980(2015-05-31)
  • Napiszcie proszę, co to za Grażyna w nazwie ulicy, o kogo chodzi?
  • I o ile się nie mylę, nazwy ALSTOM się nie odmienia. ==> Dawniej mozna bylo pisac ALSTOM-u. ==> Dawniej palono mańkutów na stosie i wierzono, że Ziemia jest płaska. "Artukuł" powstał dzisiaj, wypadałoby się trzymać zasad obecnej pisowni.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    teddie(2015-05-31)
  • teddy, ci sie placza zasady odmiany rzeczownikow w j. niemieckim. Zejdz na Zienie, ta Ziemie.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    lingwista1980(2015-05-31)
  • Serio? Widać autorom oficjalnych pism ALTOM też się mieszają języki? Znajdź np. tu inną pisownię niż "ALSTOM": www.alstom.com Ponadto "Zienie"?, "ta Ziemie"??
Reklama