UWAGA!

Historia okolic Elbląga: Od Brzezin do Anglit (odc. 163)

 Elbląg, Dwór w Anglitach przed wojną
Dwór w Anglitach przed wojną

W naszym historycznym cyklu przenosimy się dzisiaj do gminy Pasłęk. Karo Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK, opowiada o ciekawostkach związanych z miejscowościami leżącymi w pobliżu Kanału Elbląskiego.

Brzeziny
      
Ten dawny majątek ziemski powstał najprawdopodobniej jako kolonia Nowej Wsi w gminie Pasłęk w wyniku ówczesnych reform i związanych z tym uwłaszczeń. Wśród nazwisk wymienianych w wykazie z 1925 r. znajduje się polskobrzmiące Johan Brosowski. Właścicielem majątku do 1945 r. był Willy Binding, mieszkał on w dworku z parkiem, a folwark posiadał: stajnię, oborę, świniarnię, silosy. W miejscowości istniała kuźnia, remiza zaprzęgów, zakład produkujący drewniane wozy konne.
       W czasie II wojny światowej w Brzezinach pojawili się przymusowi pracownicy, w późniejszym czasie jeńcy rosyjscy i francuscy. Wszyscy oni zastąpili powołanych do wojska mężczyzn niemieckich.
       Po wojnie, w 1953 r., w Brzezinach powstała spółdzielnia produkcyjna, istniała jednak tylko trzy lata, po czym została rozwiązana.
       W latach 60. w wyniku silnej burzy zabudowania gospodarcze majątku w części zostały zniszczone, dworek został zrujnowany i ostatecznie rozebrany. Do dzisiaj zachowało się kilka grobów na dawnym cmentarzu ewangelickim.
       Przed wojną Brzeziny nosiły nazwę Emilienhorst, w międzyczasie używano innego określenia Jastrzębiec.
      
       Kopina
       Po raz pierwszy wieś Kopina pojawia się w źródłach pisanych na początku XV w. W XVI w. została zniszczona podczas wojny polsko-krzyżackiej i była opustoszała jeszcze w latach 70. tych tegoż wieku. W tym czasie jej właścicielem został Michael von Anglitten a następnie Gerhar z Anglit i Andreas Radau z Anglit.
       W czasie wojen napoleońskich trzech mieszkańców Kopiny napadło na adiutanta marszałka Jeana Baptiste Bernadotte'a. Dwóch z nich zostało ujętych i rozstrzelanych.
       W XIX w. wieś stała się własnością rodu zu Dohna ze Słobit, w 1918 r. dzierżawcą został Max Brandens, który ostatecznie wieś wykupił.
       Przed wojną wieś nosiła nazwę Koppeln. Pierwsi polscy osadnicy pojawili się tu w 1947 r. i pochodzili spod Płocka.
      
       Anglity
       Wieś po raz pierwszy wymieniona w dokumencie lokacyjnym z 8 kwietnia 1335 r r., wystawionym przez Wielkiego Mistrza Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie Lutera z Brunszwiku. Dokument ten potwierdza własność między innymi tej wsi dla synów niejakiego Boryna. Przypuszcza się, że istniała tu poprzednio osada pruska.
       W połowie XVI w. Anglity były własnością Andreasa von Wilmsdofa, sto lat później należały do Conrada von Wallenreissa. Pod koniec XVIII w. był tu folwark szlachecki i gospodarzył w nim von Rekowski.

  Elbląg, Dom podcieniowy w Anglitach przed wojną
Dom podcieniowy w Anglitach przed wojną


       Kolejne sto lat później majątek stał się własnością barona Ludwika Hermana von Schroettera, będącego starostą pasłęckim. W latach 1876 -1945 to już własność rodu von Minnigerode, Baron Wilhelm von Minnigerode wszedł w jego posiadania poprzez małżeństwo z Amelią, córką wspomnianego starosty Schroettera. W XX w. właściciel August Friedrich baron von Minnigerode przebywał stale w Berlinie, a Anglity dzierżawił Ernst Schumacher.
       Polscy osadnicy pojawili się we wsi w październiku 1946 r. W 1948 r. dotarli tu przesiedleńcy z Akcji Wisła.
       We wsi zachowały się dawny dwór, obecnie w części własność prywatna. Po 1945 r. w budynku dawnej szkoły urządzono świetlicę, obecnie są tam mieszkania. Zachowały się fragmenty dawnego parku oraz cmentarza ewangelickiego.
       Anglity to spolszczona dawna nazwa, która obowiązywała do 1945 r. – Angnitten, przejściowo miejscowo nazywano Jurandowo.

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
Reklama