Co wydarzyło się w Elblągu na przestrzeni wieków pomiędzy 1 a 7 października? Jak Schichau rozpoczynał swoją wielką karierę, jakie instytucje działały w obecnym gmachu policji, dlaczego prymasa Glempa przyjmowano przy zgaszonym świetle i kto ufundował zegar na Bramie Targowej? Tego i innych ciekawostek możecie się dowiedzieć z kolejnego odcinka kalendarium elbląskiego.
Miasto w egipskich ciemnościach
1 października 1986 roku Prymas Polski, kard. Józef Glemp dokonał konsekracji kościoła bł. Doroty z Mątowów Wielkich. Zabytkowy kościół (1705-1759) przeniesiony został ze wsi Kaczynos koło Malborka i zrekonstruowany na przekazanej kościołowi prywatnej działce przy ul. Rawskiej. Przejazd prymasa przez miasto, zgodnie tradycją, mieszkańcy starali się uświetnić dekoracją budynków. Władze, w obawie przed manifestacyjnym witaniem kardynała Glempa, nakazały na czas jego pobytu wyłączyć w tej części miasta światło. Nie kursowały też tramwaje, co utrudniło wielu wiernym dotarcie na uroczystości.
2 października 1917 r.
Hindenburg honorowym obywatelem Elbląga
Rada Miejska nadała tytuł Honorowego Obywatela Elbląga królewsko-pruskiemu feldmarszałkowi, Paulowi Ludwigowi von Beckendorff und von Hindenburgowi. Odbyło się to z wielką pompą. Podkreślano przy tym oszczędzenie Elblągowi cierpień wojny (w 1914 r. front nie dotarł do miasta). Tego też dnia, pod hasłem „Dar Hindenburga”, zorganizowano społeczną zbiórkę pieniędzy dla wojska. Zebrano 14 tys. marek.
3 października 1898 r.
Głuchoniemi założyli związek
Tego dnia w Elblągu powstał Związek Głuchoniemych i zaczęto zbierać pieniądze na budowę ośrodka. Zaangażowała się w to nawet Elżbieta, królowa Rumunii, której nauczycielem był przed laty elbląski Kaznodzieja Harder. Budynek (dziś gmach policji przy ul. Królewieckiej 106) został oddany do użytku w 1913 r. Odbywało się tu kształcenie zawodowe głuchoniemych, spotkania edukacyjne i towarzyskie oraz nabożeństwa.Były tu mieszkania, przedszkole, dom opieki nad starszymi, kręgielnia i ogród zabaw. Krótko urzędował w budynku niemiecki Urząd Finansowy (zanim wybudowano gmach przy ul. Mickiewicza). Przy Królewieckiej 106 w latach 1941/42 uruchomiono szkołę inżynierską zakładów Schichaua, ale z braku słuchaczy (studentów wcielono do wojska) szkołę szybko zamknięto. Po wojnie ulokowano tu Dom Dziecka z nieletnimi reemigrantami z Kazachstanu. Następnie obiekt przejął Urząd Bezpieczeństwa, nakazując przenieść dzieci do willi przy ul. Pułaskiego. Potem urządzono tu komendę policji.
4 października 1837 r.
Początek wielkiej kariery Schichaua
W dzienniku „Elbinger Zeitung” ukazał się niewielki anons o treści: Zakład Budowy Maszyn. Niżej podpisany wytwarza maszyny parowe, tak maszyny Watta, jak też maszyny kondensacyjne z ekspansją oraz maszyny wysokociśnieniowe, żelazne koła wodne każdego typu, konne kieraty, hydrauliczne prasy, walcarki, aparaty do odparowywania cukru w pomieszczeniach o rozrzedzonym powietrzu itp. Także przyjmuje on zlecenia na całe zakłady, jak olejarnie, tartaki, cukrownie buraczane itp. F. Schichau, ulica Wałowa nr 10”. Tego dnia 23-letni inżynier uruchomił niewielki warsztat, zatrudniającym 5 osób. Był to początek wielkiej kariery przyszłego przemysłowca i najbogatszego mieszkańca Prus Wschodnich, Ferdynanda Gottloba Schichaua.
5 października 1831 r.
Krótki azyl w Prusach
20-tysięczna armia powstańcza (powstania listopadowego), prowadzona przez gen. Rybińskiego, przekroczyła granicę i przed pruskim gen. mjr von Zeppelinem złożyła broń. Oficerów i żołnierzy skierowano do wyznaczonych kwater internowania w Elblągu, Tolkmicku, Malborku, Sztumie, Kwidzynie, Tczewie i żuławskich wsiach. W Elblągu polscy oficerowie witani byli z honorami.
6 października 1997 r.
Ostatnie Gaudeamus studentów Politechniki
Rząd Jerzego Buzka, „na otarcie łez” w miastach, które za rok miały utracić status stolicy województwa, uruchomił wyższe szkoły zawodowe. W związku z tym należący do Politechniki Gdańskiej budynek odkupiony został dla PWSZ. Filia Politechniki działała w Elblągu od 1969 r. W 1974 r. przeniosła się do własnego gmachu przy Al. Grunwaldzkiej. Uruchomiono wówczas dwa kierunki dzienne – budownictwo lądowe i budowy turbin. Ostatnia Inauguracja roku akademickiego w elbląskiej filii miała miejsce 6 października 1997 roku.
7 października 2000 r.
Powrót zegara
- Ciężkie czasy, jak powiedział sowiecki żołnierz, zdejmując zegar z wieży. Ten dowcip sprzed epoki może mieć tu coś na rzeczy. Podniesiona z ruiny Brama Targowa przez długie powojenne lata nie posiadała zegara. Ten zapewne ostrzelano, a mechanizm zniszczono lub wywieziono w 1945 r. Dopiero w 2000 roku, za sprawą urodzonego w Elblągu nadburmistrza Hamburga Ortwina Runde, zegar na Bramę Targową wrócił. Zainstalowano go 7 października 2000 roku. Kosztował 15 tys. ówczesnych marek niemieckich. Ortwin Runde ufundował także radiowy mechanizm zegara na gmachu Urzędu Miejskiego oraz mechanizm odtwarzający hejnał Elbląga.
Kartki z elbląskiego kalendarium publikowane są na antenie telewizji Truso.tv (kanał 140 Vectry) oraz na facebookowym fanpage Truso.tv